EYT SORUNLARINA ÇÖZÜM TALEBİ
Milliyetçi Hareket Partisi milletvekili Arzu ERDEM tarafından sunulan Emeklilikte Yaşa Takılanlar EYT sorunu için kanun teklifi incelenmek üzere görüşülecektir. Ancak konu hakkında hükümet kanadından nasıl bir açıklama gelecek bilinmiyor. Özellikle EYT için pek çok prim gününü doldurup yaşının ilerlemiş olması dolayısı ile işi bırakan kadınlar sorunun çözülmesini talep ediyor.
ERKEN EMEKLİLİK İÇİN SUNULAN 5 FORMÜL
Uzun yıllar çalışma hayatında olan ve bir süre sonra emekli olma hayalini kuran çalışanlar için çok mühim olan bu meselede kesin bir çözüm bulunmuş değildir. Ancak ufak tefek durumlardan feragat ederek ya da sunulan formüllere kulak verilerek emekliliği öne çekmek de mümkün. İşte, erken emelilik için sunulan 5 formül;
Yıpranma payı olan meslek grupları;
Bazı meslekler için erken emeklilik imkanı sunuluyor. 'Yıpranma', 'Fiili Hizmet Süresi Zammı' denilen bu avantaj, çalışılan sürelere belli oranda gün eklenerek ve işe girişi geriye çekerek erken emekliliğin yolunu açıyor. Yani 12 ay çalışmış kişi 15 ay çalışmış sayılıp, işe girişi 3 ay geri çekiliyor.
Askerliğini işe girmeden evvel yapan erkekler;
Erkeklerde erken emekliliğin yolu askerlik borçlanmasından geçiyor. Askerliğini işe girmeden önce yapan çalışanlar, borçlanma ile hem prim şartını azaltıyor hem de 1-2 yıl kazanabiliyor. Yaşı erkene çekmek için askerliği işe girmeden önce yapmış olmak gerekiyor. İşe girilen tarih borçlanma süresini belirliyor.
Doğum borçlanması ile erken emekli olan kadınlar;
Doğum borçlanmasıyla erken emeklilik, eksik primlerin tamamlanması ile oluyor. Yıl ve yaş şartını tamamlamış bir annenin eğer primi eksikse bunları tamamlamak için beklemesi gerekmiyor. 3 çocuğa kadar borçlanma yaparak, 6 yıl kazanılabiliyor. Evlat edinen annelerin de doğum borçlanması hakkı bulunuyor. Ancak evlat edinilen çocukların 2 yaşını doldurmamış olması koşulu bulunuyor. Doğum borçlanması ile erken emekli olmak isteyenleri için şartlar şu şekildedir;
- Doğumdan önce SSK tescili,
- Doğumun gerçekleştiği tarihten sonraki iki yıl içinde adına herhangi bir prim yatmamış olmak (Bazı bölümlerinde prim yatmışsa yine aynı süre içinde prim yatmayan süreler borçlanılır.),
- Doğumdan sonra iki yıl içinde çocuğun sağ olması.
9 Eylül 1999 yılı öncesinde emekli olanlar;
15 yıl sigortalılık süresi, 3 bin 600 prim günü olanlar, emekli olabiliyor. Bu formülle emeklilik için öncelikle 9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olmak ve yaş şartını tamamlamak gerekiyor.
Bakıma muhtaç çocuğu olan kadınlar için;
Sürekli bakıma muhtaç derecede malul çocuğu bulunan kadın sigortalıların, 2008'den sonra prim ödeme gün sayılarının 4'te 1'i, prim ödeme gün sayıları toplamına ekleniyor ve bu süreler yaştan düşüyor.
EMEKLİLİK VE ERKEN EMEKLİLİK ARASINDAKİ FARK
Emeklilik
Kişi bir iş bulurken asıl kaygısı geleceğe dairdir. Kişi iş gücünün düşeceği ve herhangi bir şekilde çalışamayacağı yılları düşünerek iş bulurken bunu bir kriter haline getirip geleceğine yatırım yapmak ister. Ancak bu yatırım ise sigorta kurumlarının göstermiş olduğu imkanlar sayesinde gerçekleşir. Kişi bir kurum ya da kuruluşta öncelikle işe başlar. Ancak burada 18 yaşını doldurması gerekmektedir. Daha sonra başladığı iş gününden itibaren patronu ya da kendisini sigorta kurumlarına aylık olarak ödeme yapmak durumundadır. Bu primler kişinin geleceğinin yapılanmasına yardımcı olur. Kişi belli ibr hizmet yılını doldurduktan sonra bu yatırılan primler sayesinde artık emekli olur ve bu primlerin karşılığı olarak da bir maaş alır. Bu maaşa emeklilik maaşı denir. Bu duruma da emeklilik denir.
Erken Emeklilik
Bu sigorta kurumlarının amaçları aynı olsa da gerek işleyişlerinden gerek ücretlerinden oldukça aralarında ayrılmaktadır. En çok bilinen sigorta kurumları SSK ve Bağ-Kur' dur bu iki sigorta kurumları kişinin emekli olabilmesi için oldukça çok imkan sağlar ve kişi adına geleceğe yatırım yapar. Ancak SSK ' lı olmak isteyen bir kişinin bir kurum ya da kuruluşta işe başlaması ve iş verenini kendi adına bu primlerinin ödemesi gerekmektedir. Kişi bu şekilde hizmet yılını doldurarak emekli olabilir. Bağ-Kur ise kişi öncelikle bir kurum ya da kuruluş açmalıdır. Ve burada hizmet vermeye başladıktan sonra kendi adına yatırdığı primlerle emekli olabilme imkanı kazanır. Bu kurulardan erken emekli olabilmek için ise ortak bir kriterleri vardır. Bu kriter ise kişinin bir an önce sigortasının başlatılmış olması gerekmektedir. İş hayatına ne kadar erken atılırsa kişi o kadar erken emekli olabilme imkanına sahip olabilir
Nasıl Emekli Olurum?
İşe başlayan kişilerin daha ilk günden aklına bu soru belirmektedir. Ne zaman emekli olurum konusu gün geçtikçe değişmekte ve cevaplar da buna bağlı olarak sürekli olarak değişmektedir. Ülkemizde en çok tartışılan konulardan biri olan ne zaman emekli olurum sorusunun cevabı 1950 yılından beri oldukça radikal değişimlere uğrayarak sekiz kere değişmiştir. Emekli olmak için kişinin ilk iş gününden itibaren başladığı kurumda aylık düzenli olarak primleri ödenmeli ya da kendisi bu primi ödemelidir. Bunun sonuncunda belli bir hizmet yılı kota olarak koyulmakta ve kotayı aştığınız zaman işe başladığınız gün baz alınarak ne zaman emekli olacağınızı öğrenebilirsiniz.
