Ekinokslar, her yıl iki kez gerçekleşen ve doğada önemli değişiklikleri işaret eden olaylardır. 2023 yılında ilkbaharın ekinoksu 21 Mart'ta yaşandı ve şimdi ise gözler Sonbahar Ekinoksu'na çevrildi. İnsanlar, gece ve gündüz sürelerinin eşitlendiği bu özel anı merakla bekliyorlar. İşte merak edilenler...
2023 SONBAHAR EKİNOKSU NE ZAMAN?
Güney yarım kürede gündüzler, gecelerden uzun olmaya başlarken, kuzey yarım kürede ise tersi oluyor. 23 Eylül, güney yarım kürede ilkbahar, kuzey yarım kürede sonbahar başlangıcı olarak kabul ediliyor.
EKİNOKS TARİHLERİ
23 Eylül (ekinoks): Gece ve gündüz eşit olur. Kuzey yarım kürede yaz biter, sonbahar başlar. Güney yarımkürede ise bahara geçiş olur.
21 Mart (ekinoks): Gece ve gündüz eşit olur, bizim bulunduğumuz kuzey yarım kürede ilkbahar başlarken güney yarımküre sonbahara girer.
21 Haziran (yengeç ekinoksu): Yılın en uzun gündüzü ve en kısa gecesinin yaşandığı zamandır. Bir diğer adı da Yaz gündönümüdür. Kuzey yarım kürede yaz başlarken güney yarım kürede kış başlar.
21 Aralık (oğlak ekinoksu): 21 Aralık'ta yılın en uzun gecesi yaşanır. Güneş ışınları Oğlak dönencesine dik açı ile gelir ve güney yarım kürede yaz, kuzey yarım kürede ise kış başlar.
EKİNOKS NEDİR, NASIL OLUŞUR?
Ekinoks kelimesinin kökeni Latince aequinoctium sözcüğünden geliyor. Kelime aequi- "eşit" ve -noct "gece" sözcük parçalarının birleşiminden oluşuyor.
Ekinoks'un olduğu tarihte Dünya'da gece ve gündüz eşitlenir. Güneş ışınları öğle saatlerinde dik açıyla Ekvator'a gelir ve aydınlanma çemberi de (Dünya'nın Güneş tarafından aydınlatıldığı bölge ile gölgede kalan bölge arasındaki hat) kutuplardan geçer. Böylece Güneş, Kuzey ve Güney Yarım Küresi'ne eşit miktarda vurur.
23 EYLÜL SONBAHAR EKİNOKSU'NDA YAŞANANLAR
Dünya'nın Ekvator düzlemi ile yörünge düzlemi arasında 23,5 derecelik bir açı vardır. Dünya'nın eksen eğikliği olmasaydı Güneş ışınları yıl boyunca Ekvator'a dik açıkla gelirdi. Ancak eksen eğikliği, ışınların sene boyunca Dünya'ya farklı açılardan yansımasına neden oluyor. Dünya'da yaşanan mevsimler de bu olay neticesinde ortaya çıkar.
23 Eylül Sonbahar Ekinoksu'nda Kuzey ve Güney Yarım Küre'ye öğle vakti gelen Güneş ışınları dik açıyla aydınlatır. Bu tarihten itibaren Güney'de gündüzler uzar ve geceler de kısalırken, Kuzey Yarım Küre'de ise gündüzler kısalır ve geceler de uzar.
Türkiye'nin de içerisinde bulunduğu Kuzey Yarım Küre'de Sonbahar mevsiminin başlangıcı, Güney'de de İlkbahar'ın başlangıcı olarak kabul edilir. Bu tarihte Dünya'da gece ve gündüz eşittir.
