Son zamanlarda gündemdeki haberler, ponzi sistemi adı verilen dolandırıcılık türünü bir kez daha ön plana çıkardı. Sık sık karşımıza çıkan bu tür dolandırıcılıklar, birçok kişiyi maddi açıdan mağdur ediyor. Peki, ponzi sistemi nedir? Ponzi, yatırımcılara yüksek getiri vaat eden, ancak bu getirileri yeni yatırımcılardan elde edilen fonlarla sağlayan bir dolandırıcılık türüdür.
SEÇİL ERZAN FUTBOLCULARI BÖYLE DOLANDIRMIŞ!
Seçil Erzan, 2011 sonunda özel bir bankanın Florya şubesine müdür atandı. Banka 25 Mart 2013'te Galatasaray'la sponsorluk anlaşması yapınca, kulüpteki herkese bu şubede hesap açıldı, kredi kartları dağıtıldı. Artık yönettiği para iyice artmıştı. Seçil Erzan özel fon vaadiyle topladığı paralara yüksek kâr vaat ediyor, yeni gelen kişiden aldığı paraların bir kısmını eski katılımcılara dağıtıyordu. 2020 yılından sonra özel fon müşterileri arasına futbolcular da katıldı. Artık milyon dolarlar konuşuluyordu. Seçil Erzan parayı kendisine emanet eden kişilere banka kaşeli kağıtları da güvence mektubu olarak veriyordu.
Seçil Erzan parayı çevirmesi için 'ponzi' sistemi kurdu. Ancak yeni müşteri gelmeyince sistem çöktü. Erzan, aldığı paraların kârlarını ödeyememeye başlamıştı. Bu nedenle de bazen telefonlara çıkmıyordu.
PONZİ SİSTEMİ NEDİR?
Ponzi şeması veya Ponzi sistemi, yatırımcılara var olmayan yüksek karlı bir üretim varmış gibi göstererek onları sisteme çekmeyi amaçlayan bir dolandırıcılık yöntemidir. Bu sistemde, ilk yatırımı yapanlara ödemeler, sonradan katılanların paralarıyla gerçekleştirilir. Yatırımcılara, ortada kâr getiren bir üretim olduğu ve bu üretim sayesinde düzenli ödemeler yapılabildiği iddia edilir. Bu taktikle, yeni yatırımcıları cezbetmeye çalışarak şema sürdürülür. Ancak, Ponzi şemasına katılımlar durduğunda, gerçekte var olmayan bir üretim nedeniyle yeni yatırımlara ödeme yapılamaz, sistem çöker ve dolandırıcılık sonlanır.
Ponzi Sistemi Tarihçesi: Charles Ponzi'nin Hikayesi
Ponzi sistemine adını veren ilk kişi, 1920 yılında bu taktiği uygulayan Charles Ponzi'dir. Ponzi, posta pullarını kullanarak kısa sürede 10.000 yatırımcıyı, var olmayan arbitraj kârları elde edebileceğine inandırmıştır. Ancak, gerçekte bu kârlar olmadığı için sistem sürdürülemez hale gelmiş ve kısa sürede çökmüştür.
Ponzi Sistemlerinin Çöküşü ve Sonuçları
Ponzi şemasına dahil olanların çoğu, ilk aşamalarda yüksek getirilerle cezbolunsa da, sistemin çöküşüyle büyük kayıplarla karşılaşırlar. Ponzi sistemleri genellikle sürdürülemez bir yapıya sahiptir ve bir noktadan sonra çökme eğilimindedir. Yatırımcılar, kaybettikleri paraların genellikle geri alınamayacağı acı bir gerçekle yüzleşirler.
Ponzi Sistemlerinden Korunma Yolları
Ponzi sistemlerine karşı korunmanın en etkili yolu, yatırım yapmadan önce dikkatlice araştırma yapmaktır. Potansiyel bir yatırımın gerçekçi getirileri, iş modeli ve şeffaflığı değerlendirmek önemlidir. Ayrıca, lisanslı ve düzenlenmiş aracılarla işlem yapmak, yatırımcıları dolandırıcılık risklerinden koruyabilir.
