Başıboş köpeklerdeki tehlike: Kist hidatik! Bir yıl yaşıyor, insanlara bulaşıyor, akciğer ve karaciğere yapışıyor! Kist hidatik nedir?

Türkiye’de artık milli güvenlik sorunu haline gelen başıboş köpekler vatandaşın sokağa çıkarken iki kez düşünmesine neden oluyor. Hemen hemen her gün bir başka ilden başıboş köpek saldırısı haberi geliyor. Köpek saldırılarında birçok kişi ağır yaralanmış hatta ölümle sonuçlanan vakalar bile olmuştu. Başıboş köpeklerin insan sağlığına bir zararı daha ortaya çıktı: Kist Hidatik. Uzmanlar, köpeklerden insana geçen ve halk arasında “beyaz kanser” olarak bilinen kist hidatik hastalığının hızla yayıldığını belirtti. İnsan vücudunda ciddi yıkıma yol açan hastalık hakkında neler biliniyor? İşte kist hidatik hastalığı, belirtileri ve korunma yöntemleri...

takvim.com.tr takvim.com.tr
Giriş Tarihi :21 Kasım 2024 , 11:44 Güncelleme Tarihi :21 Kasım 2024 , 16:47
Başıboş köpeklerdeki tehlike: Kist hidatik! Bir yıl yaşıyor, insanlara bulaşıyor, akciğer ve karaciğere yapışıyor! Kist hidatik nedir?

Başıboş köpek sorunu Türkiye'de çok can yaktı. Çocukların sokaklarda rahatça oynayamamasına, yetişkinlerin ise huzurla işlerine gidemeyecek hale gelmesine neden olan bu sorun giderek büyüdü.

Bununla birlikte başıboş sokak köpeklerinin insanlara yaydığı hastalıklar ise felaketlere yol açabiliyor.

BAŞIBOŞ KÖPEKLERDEKİ TEHLİKE: KİST HİDATİK

Köpeklerden insanlara bulaşan "kist hidatik" hastalığı, karaciğer ve akciğer başta olmak üzere hayati organlara yerleşerek ciddi sağlık sorunlarına neden oluyor. Köpeklere kontrolsüz üreme ve sağlık taramalarının yapılmaması da tehlikeyi büyütüyor.

Veteriner Hekim Prof. Dr. Nilüfer Sabuncuoğlu, köpek dışkılarının çocukların oyun alanlarından yaşam alanlarına kadar geniş bir çevrede ciddi sağlık risklerine yol açtığını söyledi. Türkiye'de bu hastalığın dünya ortalamasının üzerinde yaygın olduğunu ifade eden Sabuncuoğlu, parazitin kaynağı olan köpek dışkılarının bir yıldan uzun süre toprakta canlı kalabildiğini ve sebze, meyve ya da kirli su yoluyla bulaşabildiğini söyledi.

Takvim Foto ArşivTakvim Foto Arşiv

KUDUZ VAKALARINDA ARTIŞ
Başıboş köpeklerin bir diğer büyük riski ise kuduz vakaları. 2023 yılında 461 bin kişinin kuduz tedavisi gördüğünü hatırlatan Prof. Dr. Sabuncuoğlu, sokak hayvanlarının üremesinin kontrol altına alınmaması durumunda bu sayının artacağını belirtti.

Takvim Foto ArşivTakvim Foto Arşiv

HER GÜN 2 BİN TON KÖPEK DIŞKISI
Prof. Dr. Sabuncuoğlu, bu sorunun çözümünün "sıfır başıboş köpek" politikası olduğunu söyledi. Başıboş sokak köpeklerinin eşittir kuduz hastalığı demek olduğunu, bu konunun siyasi bir mevzuya dönüştüğünü kaydeden Prof. Dr. Sabuncuoğlu, "Toplanmayan her gün 2 bin ton köpek dışkısı çevreye yayılıyor ve bu durum hem sağlık hem çevre açısından büyük bir tehdit oluşturuyor" dedi.

Takvim Foto ArşivTakvim Foto Arşiv



"GEÇ KALMADAN GEREKLİ ADIMLAR ATILMALI"
Türkiye'de yaklaşık 2 bin 800 hayvansever derneğinin faaliyet gösterdiğini belirten Sabuncuoğlu, bu derneklerin bazı yabancı kuruluşlar tarafından fonlandığını ve kontrolsüz bir rant döngüsüne yol açtığını öne sürdü. Sabuncuoğlu, Türkiye'de sokak köpeklerinin kontrol altına alınması gerektiğini vurgulayarak, "Medeni ülkelerde bu sorun çoktan çözülmüş durumda. Çocuklarımızın ve toplumun sağlığı için geç kalmadan etkili adımlar atılmalı" diye konuştu.

Takvim Foto ArşivTakvim Foto Arşiv

KİST HİDADİK NEDİR?

Kist hidatik, olarak da adlandırılan kistik ekinokkoz; erişkin formunun köpek, kurt, tilki gibi et yiyen hayvanların ince bağırsaklarında yaşadığı Echinococcus granulosus adı verilen parazitin larvalarının sebep olduğu zoonotik bir hastalıktır.

Parazit yumurtalarının ağız ve solunum yoluyla alınmasından sonra insanların karaciğer, akciğer, dalak, beyin gibi iç organlarında kistler oluşturarak ölüme yol açabilen kist hidatik ülkemizde hayvanlarda çok yaygındır ve ciddi ekonomik kayıplara yol açmaktadır.

Parazitin gerçek ara konakları koyun, keçi, sığır, domuz ve develer, son konakları ise köpek, kurt, tilki gibi et yiyen hayvanlardır. Ancak, esas kaynak sıklıkla köpeklerdir. Koyunların kistli iç organlarının köpeklere yedirilmesi ile kist içinde bulunan genç parazit köpeklerin bağırsağına yerleşerek olgunlaşır ve ergin parazit oluşur. Köpekteki ergin parazitler yumurtlamaya başlar ve bu yumurtalar köpeğin dışkısı ile dışarı atılır. Bu yumurtalar ile bulaşık otları yiyen koyunlarda parazitin genç formu oluşur. Parazitin yaşamını devam ettirmesi ve çoğalabilmesi için hem koyunlara hem de köpeklere ihtiyacı vardır.

Takvim Foto ArşivTakvim Foto Arşiv

PARAZİTLER 1 YIL YAŞAYABİLİYOR

Köpek dışkısı ile atılan yumurtalar çok dayanıklıdır, toprakta ve soğukta bir yıl kadar canlı kalabilirler. Dışkıyla atılan yumurtalar hayvanların ayakları, arazi eğimi, rüzgar ve yağmurla yayılırlar.

Hastalık insanlara paraziti taşıyan köpek, kedi, çakal, tilki, kurt gibi hayvanların dışkısı ile etrafa yayılan parazitin yumurtaları ile kirlenmiş çiğ tüketilen meyve ve sebzelerin yenmesi, suların içilmesi, rüzgar ile uçuşan yumurtaların solunum yoluyla alınması ve paraziti taşıyan köpekler sevildikten sonra ellerin iyice yıkanmaması yoluyla bulaşır.

Takvim Foto ArşivTakvim Foto Arşiv

HASTALIĞIN İNSANLARDAKİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hastalığın belirtileri insanların organ ve dokularında oluşan kistlerin büyüklüğüne ve yerine göre farklılık gösterir. Kistlerin büyüklüğü nohut büyüklüğünden çocuk başı büyüklüğüne kadar değişik boyutlarda olabilir. Hastalığın başlarında kistin küçük olduğu dönemlerde uzun yıllar boyunca hiçbir belirti vermeyebilir. Kist büyüdükçe; bulunduğu bölgeye ve oluşturduğu baskıya göre belirtiler ortaya çıkar. Kistler en sık karaciğer ve akciğerlerde görülürler. Karaciğer yerleşiminde karnın sağ üst kısmında ağrı, bulantı, kusma ve bazen kaşıntı, sarılık gibi belirti görülür. Akciğer tutulumunda solunum sıkıntısı, öksürük, ağızdan kan gelmesi ve göğüs ağrısı olabilir. Diğer organ ve sistem tutulumlarında da bu bölgelere ait tablolar ortaya çıkar.

Takvim Foto ArşivTakvim Foto Arşiv

KİST HİDATİK'TEN NASIL KORUNULUR?
Köpek ve kedilere çiğ gıdalar ile kistli iç organlar kesinlikle yedirilmemelidir.

Kişisel temizlik kurallarına dikkat edilmeli, içme ve kullanma suları temiz olmalı, çiğ yenen sebze ve meyveler bol su ile iyice yıkandıktan sonra tüketilmelidir.

Sahipli köpek ve kediler, muhakkak parazit yönünden tedavi ettirilmeli ve sahiplerince gezdirilirken etrafa dışkılamaları halinde mümkünse dışkı uygun bir şekilde toplanıp bertaraf edilmelidir. Köpekler, çocukların oyun oynadıkları oyun bahçesi, park, okul bahçesi gibi yerlerde dolaştırılmamalıdır.

Takvim Foto ArşivTakvim Foto Arşiv

Belediyeler tarafından sahipsiz köpeklerin müdahaleleri yapılmalıdır.

Köpekler parazit yumurtaları burunlarına ve tüylerine bulaştırabilirler. Parazit mücadelesi yapılmadan serbest dolaşan köpeklerin okşanması ve sevilmesi sırasında parazit yumurtaları ellere bulaşabilir. Bu şekilde kirlenen ellerin yıkanmadan ağıza götürülmesi ile parazitin yumurtası alınır. Bu nedenle, özellikle çocukların sokak köpekleri ile oynamalarına izin verilmemeli, temas halinde ellerin bol su ve sabunla yıkanması sağlanmalıdır.

Takvim Foto ArşivTakvim Foto Arşiv

Sağlıksız koşullarda yapılan hayvan kesimi, hastalığın yayılmasında köpeklerden çok daha fazla etkilidir. Bu nedenle hayvan kesimleri, mezbahalarda ve veteriner hekim kontrolünde yapılmalıdır. Kesilen veya ölen hayvanların kist bulunduran organları köpeklerin ve diğer etçil hayvanların ulaşamayacağı şekilde gömülerek bertaraf edilmelidir. Özellikle kurban bayramlarında bu hususlara daha çok dikkat edilmelidir. Kurban kesimi için belediyelerce tahsis edilen özel kesim yerleri kullanılmalı ve kesimler veteriner hekim gözetiminde yapılmalıdır. Kurban Bayramında kesilen koyunların kistli organları köpeklere yedirilmemeli, yakarak imha edilmeli ya da derin bir çukura gömülmelidir.

TAKVİM UYGULAMASINI İNDİRMEK İÇİN TIKLAYIN