YAŞA TAKILANLARI EMEKLİ EDECEK DÜZENLEME MECLİS YOLUNDA... Yasanın çıkmasıyla birlikte çalışan EYT'liler kıdem tazminatı alırken, aylığı bağlanır bağlanmaz promosyon için de harekete geçebilecek.
Çalışan emeklilerin işten çıkması şart mı?
Mevcut düzenlemelere göre emeklilik işlemleri için işten çıkış belgesi almak gerekiyor. Bu yüzden çalışan emekliler işlemler için önce çıkış belgesi alacak ve sonra emekliliğe başvuracak. Başvuru sonrasında tekrar giriş yapabilirler.
Ancak yasa buna gerek olmadığı yönünde düzenleme içerirse çalışırken de başvuru mümkün olabilir.
İşten çıkınca kıdem tazminatı hemen ödenecek mi?
Çıkış işlemiyle birlikte kıdem tazminatı da hesaplanacak. Son işyerinde en az 1 yıl çalışılmışsa emeklilik için ayrılanlar tazminatı hak ediyor. Hükümet kıdem tazminatları için işverenlere kıdem tazminatı kredisi verecek. Ödemeler ise işçinin hesabına yapılacak.
Tazminata taksit mümkün mü?
Kıdem tazminatı yasa gereği tek seferde ve banka yoluyla nakit olarak ödeniyor. Burada işçinin rızası olmadan taksit yapılamıyor. Ayrıca kıdem tazminatından damga vergisi dışında herhangi bir kesinti olmuyor.
EYT ile emekli olanlar tekrar çalışabilecek mi?
Yasalarımıza baktığımızda şu anda emekli olduktan sonra çalışmanın önünde bir engel bulunmuyor.
Emekliler hem emekli maaşını alıp hem de bir işyerinde Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeyerek çalışabiliyor ya da kendi işlerine devam edebiliyor.
Hatta çalıştıkları işyerinden kıdem tazminatı alacak şekilde ayrılırlarsa ikinci bir tazminata da kavuşuyor.
Yasada bir düzenleme olmadığı sürece EYT ile emekli olanlar da emekli olduktan sonra çalışabilecek.
Burada tek istisna kamu çalışanlarında olacak. Emekliler kamuda çalışırlarsa emekli maaşları kesiliyor. Ayrıldıklarında tekrar bağlanıyor. Bu arada Sosyal Güvenlik Destek Primleri'nde 5 puanlık indirim yapılarak emeklilerin işverenlere olan prim yükü de azaltılıyor.
Emeklilik başvurusu ne zaman ve nasıl olacak?
EYT düzenlemesinin Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından başvuru süreci de başlayacak.
Bu durumda başvuruların online olarak yapılması bekleniyor. e-Devlet üzerinden başvuru yapmak istemeyenler SGK'ya giderek bizzat da müracaat edebilir.
Başvuruda nelere dikkat etmek gerekir?
Emeklilik için başvuru sırasında kişisel bilgilerin yer aldığı bir form dolduruluyor. Burada eksiksiz olarak bilgi vermek önemli. Burada evli olanlar eş ve çocuklarının bilgilerini mutlaka doldurmalı. Yine ilk maaşınızı almak istediğiniz banka ve şubesini de belirtmelisiniz.
Maaş alınacak bankayı değiştirmek mümkün mü İlk maaşınızı aldıktan sonra isterseniz e-Devlet üzerinden banka ve şubesini değiştirebilirsiniz. Burada promosyon anlaşması yapmayı da unutmayın.
EYT'linin emekli maaşı nasıl hesaplanır?
EYT kapsamında emekli olacakların maaşı üç dönem olarak hesaplanıyor. 2000 öncesi ayrı Aylık Bağlama Oranı (ABO) ve güncelleme rakamı ile hesaplanırken, 2000 ile 2008'in 10'uncu ayına kadar bölüm ayrı ABO ve büyüme hızı ile hesaplanıyor. 2008'in 10'uncu ayından sonraki dönem ise farklı ABO, büyüme hızının yüzde 30'u ve enflasyon rakamıyla hesaplanıyor.
Bu üç hesap birleştirilip emekli maaşı ortaya çıkartılıyor. Emekli maaşı güne göre değil kazanca göre belirleniyor.
İKRAMİYE VE PROMOSYON ALINACAK
EYT yasasının Ocak sonu ve Şubat başı gibi çıkması bekleniyor. Dolayısıyla emekli maaşları da Şubat ve Mart ayından itibaren ödenecek. Bu durumda Nisan ayının ikinci haftası ödenecek olan Ramazan Bayramı ikramiyesinden EYT'liler de yararlanacak. Ayrıca ilk maaşlarını aldıktan sonra istedikleri banka ile promosyon sözleşmesi de yapacaklar.
Temmuz ayında ise yılın ikinci zammı ile birlikte emekli maaşlarında yeni bir artış da olacak.
5 MİLYON KİŞİYE EMEKLİLİK HAKKI DOĞACAK
HAZİNE ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, "EYT'nin geleceği çok açıktı, biz bunun önden tedbirini aldık. 5 milyona yakın EYT'linin emeklilik hakkı doğacak. Bunların yüzde 40'ı bu yıl emekli olabilecek. EYT için bütçede kaynağını oluşturduk, rahatız. Rakam vermeyeyim ama EYT'nin kaynağını oluşturarak yeni yıla girdik" dedi.
