1800'lerde başlayan ve günümüze kadar uzanan Ermeni sorunu yıkılış sürecinde Osmanlı Devleti'ni en çok yıpratan sorunlar arasındaydı... Ermeniler, 800 yıl boyunca Millet-i Sadıka olarak anıldı. İmparatorluğun yönetiminde, önemli görevler aldı. Tanzimat'tan sonra Ermenilerin çoğunlukta olduğu Hristiyan bürokratların sayısı hızla arttı. Bu artış özellikle 2. Abdülhamid döneminde yaşandı.
AGOP KAZAZYAN
HAZİNEYİ TESLİM ETTİ
Abdülhamid'in Osmanlı hazinesini teslim ettiği kişi Ermeni Agop Kazazyan'dı. Hatta Kazazyan, Sultan'ın kendisine armağan ettiği attan düşüp ölünce annesi "Bir oğlum öldü ama diğer oğlum Abdülhamid ayakta. Bu benim için en büyük tesellidir" diye ağlamıştı. Ermeniler, maarif, adliye, hariciye, elçilik ve konsolosluk gibi pek çok görevde etkin rol aldı. Dadyan Ailesi'nin ise devletteki yeri çok ayrıydı. 3 asır yönetimde etkili olan aile, padişahın takdirini kazandı.
AVRUPA'YI GERİDE BIRAKTI
Barutçubaşılık, Dadyanların asıl göreviydi. 2. Mahmut aileden vergi alınmamasını emretmişti. Hatta Barutçubaşı Hovahannes Dadyan'a fesinin üzerinde altın padişah tuğrası taşıma imtiyazı vermişti. Ataköy'den Florya'ya kadar olan tüm arazi hediye etmişti. Arazide büyük bir baruthane kuran Hovahannes Bey Osmanlı barutunu Avrupa barutundan daha kaliteli hale getirmişti. Avrupalı devlet adamlarının 'ülkemizde çalış' tekliflerini reddetmişti. Ailenin en önemli siması ise Artin Dadyan Paşa'ydı.
Eğitimini Paris'te alan Artin Dadyan, Paris ve Cenevre'de Büyükelçilik yaptı. Çocukluk arkadaşı olduğu Sultan II. Abdülhamit'in güvenini kazandı. O dönemde vezir olarak görev aldı.
DEVLETİ İFLASTAN KURTARDI
Agop Paşa, 1836'da İstanbul'da dünyaya geldi. Hovagim isimli bir esnafın oğlu olan Agop, okula gidemedi. Osmanlı Bankası'nda zekası ve hesap işlerine yatkınlığı ile dikkat çekti. İflas etmiş Hazine-i Hassa'nın düzeltilmesi için Osmanlı Bankası Direktörü Mr. Foster tarafından Sultan'a tavsiye edildi. Bunun üzerine 370 bin lira borcu olan hazinenin başına geçti. Hazırladığı ıslahatlar ile memur maaşlarını kesti. Gelir kısa sürede 30 katına yükseldi! Padişah tarafından Selanik'te bir arazi ile Nişantaşı'nda konak arsası hediye edildi.
İSTANBUL'A İMZA ATTILAR
Balyan Ailesi, 18.-19. Yüzyıllarda Osmanlı hanedanı tarafından yaptırılan pek mimari esere imza attı. Bugün İstanbul dendiğinde akıllara ilk gelen eser olan Dolmabahçe Sarayı'nın yapımında Krikor Balyan'ın emeği vardı. Paris'te eğitim alan Sarkis Balyan ise Beylerbeyi Sarayı ve Çırağan Sarayı'nı yaptı.
KIRMIZI ÇANTALI ADAM GLADSTONE'UN HİKAYESİ - SİNEM UYSAL
