Yaz aylarıyla birlikte çalışanlarla işverenler arasında en çok konuşulan konuların başında izinler geliyor. Yıllık ücretli izinlerin dışında çalışanların başka izin hakları da bulunuyor. İş Kanunu mazeret izinlerini düzenlerken bu günlerin çalışılmış gibi sayılacağını söylüyor. Dolayısıyla ücret kesilmiyor. Mazeret izniyle ilgili düzenlemede bazı sınırlar var. Buna göre evlilik ve ölüm halleri mazeretten sayılıyor.
MEMURLARIN DAHA FAZLA
Yasa işçi için evlilikte sadece çalışanın düğününü kabul ediyor ve 3 gün izin veriyor. Örneğin; işçinin çocuğu evleniyorsa, bu mazeretten sayılmıyor. Evlilik izni memurlarda 7 gün olarak uygulanıyor. Memur, çocuğunun evliliği halinde de mazeret izni kullanabiliyor. Yasa işçiler için anne, baba, eş, çocuk ve kardeş ölümlerinin dışında mazeret izni alınmasını kabul etmiyor. Ölümlerde işçiye 3 gün mazeret izni verilirken, memurlar 7 gün izinli sayılıyor. Memurlar kayınpeder veya kayınvalide ile eşinin kardeşinin ölümlerinde izin alabilirken, işçiler alamıyor. Yapılan sözleşmelerde ya da toplu iş sözleşmelerinde bu konularla ilgili maddeler konularak sorun çözülüyor.
ENGELLİ ÇOCUĞU OLANA 10 GÜN
En az yüzde 70 oranında engelli veya sürekli hastalığı olan çocuğu için işçiye bir yıl içinde 10 gün ücretli izin veriliyor. Bu hakkı ebeveynlerden sadece biri kullanabiliyor. Eşi doğum yapan işçi ise 5 gün izin kullanırken, bu hak memurlarda 10 gün uygulanıyor.
AMAN DİKKAT!
Yasada tarif edilmeyen ya da sözleşmede olmayan gerekçelerle mazeret izni kullanılması, hem ücretinizin kesilmesine, hem de belli şartlarda tazminatsız işten çıkartılmanıza yol açabilir.
GAZETECİYE 3 GÜN BABALIK İZNİ
Gazetecilerin mazeret izinleri Basın İş Kanunu'yla düzenlenmiş durumda. Kanunda gazetecinin babalık izni 3 gün olarak belirlenmiştir. Yani eşi doğum yapan gazeteci 3 gün ücretli mazeret izni kullanır. Eşi, çocuğu, annesi ya da babası ölen gazetecinin 4 gün mazeret izni hakkı bulunmaktadır. Gazeteci, kardeşi, dedesi ya da büyük annesi öldüğünde de 2 gün mazeretli olarak izinli sayılacaktır. Basın İş Kanunu, çocuğunun evlenmesi durumunda da gazeteciye izin hakkı tanınmıştır. Çocuğu evlenen gazeteci 2 gün ücretli mazeret izni kullanabilecektir.
FARUK ERDEM SORULARINIZI CEVAPLIYOR - TAKVİM'E SORUN
ekonomi@takvim.com.tr
EVDE BAKIM PARASINA BAŞVURUN
Kardeşim doğuştan değil, sonradan engelli oldu. Yüzde 80 oranında raporu var. Hiç sigortası olmadı. Nasıl emekli olabilir? Yavuz NALBANT
Hiç sigorta olmadan emeklilik maalesef mümkün değil. Ancak gelir durumuna göre engelli maaşı veya evde bakım parası gibi imkanlar bulunuyor. Bunlardan faydalanabilirsiniz.
EMEKLİLER TEKRAR ÇALIŞABİLİR
Emekli olduktan sonra çalıştığım şirkette devam etmek istiyorum. Nasıl bir yol izlemem lazım? Yılmaz YETİŞ
Emekli olduktan sonra çalışmanın önünde engel yok. Şirketiniz sizi çalıştırmaya devam etmek istiyorsa yeniden giriş yaparak çalıştırabilir. Zaten emekli olmak için ayrılmak zorundasınız. Çalışırken emeklilik olmuyor sonra tekrar giriş yapıp çalışırsınız. Ancak burada tazminatınız konusunda da anlaşmanız lazım.
ARABULUCU İLE TAZMİNAT İSTEYİN
Özel okulda çalıştım. 1 sene sonra okulun başka bir kampüsüne geçtim ve çıkış-giriş yapıldı. 1 sene daha çalıştım ve sonra anlaşamadık. İşten ayrıldım, istifamı aldılar. Şu an işsizlik maaşı alıyorum. Kıdem tazminatı alabilir miyim? Ersin ÇETİNKAYA
Aynı şirketin farklı şubelerinde yaptığınız çalışmalar da toplam kıdeme dahil edilir. Dolayısıyla 2 yıllık kıdeminiz var. Ancak istifa etmiş olmanız biraz durumu karıştırıyor. Hangi şartlarda işsizlik maaşı alıyorsunuz, o net değil. İstifanızı alıp sizi çıkartmış gibi gösterdiler ve işsizlik maaşı alıyorsanız, arabulucuya müracaat ederek tazminat talebinde bulunun. Ancak bir hukukçuya da danışırsanız iyi olur. Dosyayı görmeden bir şey söylemek çok zor.
MALULENDE EN AZ YÜZDE 60 RAPOR GEREKLİ
Sağlık kurulundan almış olduğum engelli raporunun, malulen emeklilikte geçersiz olduğunu söylediler. Akabinde SSK'nın verdiği evrakla tekrar başvuru yaptım. İlk almış olduğum rapordaki engel oranıyla aynı mı olur, yoksa daha mı az olur? Halit DEMİR
Sizin iş görme kaybınıza doktorlar karar veriyor ve bu raporların da kurum tarafından onaylanması gerekiyor. Malulen emeklilik için en az yüzde 60, engelli emekliliği için ise en az yüzde 40 rapor gerekli, tabii başka şartlar da var.
HİZMET BİRLEŞTİRMESİ YAPIN
Nisan 2000'de askere gittim. Ağustos ayında asteğmen olarak, Emekli Sandığı'ndan 12 ay maaş aldım. Asteğmen olarak yaptığım askerliğimi nasıl SSK süreme ekletebilirim? Duran SARI
Bunun için SGK'ya müracaat ederek hizmet birleştirmesi yapabilirsiniz. Zaten Emekli Sandığı kapsamında primleriniz yatırıldığı için kayıtlarda vardır. Tabii bunlar SSK süresine eklenmekle birlikte, yine 4C olarak hesaplanıyor.
EMEKLİLİK HESABI
12.12.1996'da göreve başladım. 30.11.1995- 30.08.1996 tarihleri arasında kısa dönem askerlik yaptım. Askerlik borçlanması yaparsam emekli yaşımı etkiler mi? Kutlu SEVEN
9 aylık bir askerlik görünüyor. 9 ayın tamamını bile ödeseniz borçlanmanız maalesef yaşı geri çekmiyor. 13 aylık bir borçlanmaya ihtiyacınız var. O yüzden boşuna borçlanmayın, 56 yaşında emekli olacaksınız.
Babamın işe başlangıç tarihi Şubat 1972. Toplam 157 gün sigortası bulunuyor. 26.10.1947 tarihi doğumlu. İbrahim VARIŞ
Bu primle emeklilik mümkün değil. En az 3600 gün prim gerekiyor. Bunu sağlayabilirseniz emekli olur. Ya da isteğe bağlı sigorta ile prim ödeyeceksiniz ki o zaman da Bağ-Kur şartlarından emekli olur.
14.09.1992 tarihinden SSK girişim bulunuyor. Fakat adıma hiç prim ödenmemiş. SSK primim 1996'da ödenmeye başlamış. 1974 doğumluyum. 1992'deki primimden gün kazanma şansım var mı?
Eğer bildiriminiz yapılmış ama çalışmanıza rağmen primleriniz ödenmediyse, hizmet tespiti yaptırabilirsiniz. Ancak bildiriminiz yapılmamış ya da hiç fiili çalışmanız yoksa o günlerinizi saydıramazsınız.
ekonomi@takvim.com.tr
