takvim.com.tr
Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO), küresel halk sağlığı acil durumu ilan ettiği M çiçeği virüsü (mpox) Avrupa'dan sonra ilk kez Asya'da görüldü.
3 KİŞİYE TEŞHİS KONULDU
Pakistan Sağlık Bakanlığı, ilk vakanın tespit edildiğini ve 3 kişiye M çiçeği virüsü teşhisi koyulduğunu açıkladı.
Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Sacid Şah, yaptığı açıklamada, bu kişilerde viral enfeksiyonun hafif semptomlarının görüldüğünü ancak bulaşmayı önlemek için temaslı takibi gerçekleştirildiğini belirtti.
Şah, numunelerin teyit için Ulusal Sağlık Enstitülerine gönderildiğini söyledi.
Pakistan'da Nisan 2023'ten bu yana biri ölümle sonuçlanan 11 mpox vakası bildirilmişti.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, Afrika bölgesi dışındaki ilk M çiçeği virüsü (mpox) vakasının İsveç'te tespit edilmesinin ardından, virüsten etkilenen ülkelere "birlikte hareket etme" çağrısı yaptı.
Ghebreyesus, M çiçeği virüsüne dair X sosyal medya platformundan mesaj paylaştı.
İsveç'te ilk M çiçeği vakasının tespit edilmesinin, etkilenen ülkelerin virüse birlikte karşı koyması gerektiğinin altını çizdiğini belirten Ghebreyesus, tüm ülkelere gözetimi artırma, veri paylaşma ve bulaşmayı daha iyi anlamak için çalışma çağrısında bulundu.
Ghebreyesus, ülkeleri, aşı gibi araçları paylaşmaya ve önceki uluslararası öneme sahip halk sağlığı acil durumlarından alınan dersleri mevcut salgını ele alırken de uygulamaya davet etti.
"HIZLA YAYILIYOR"
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Sözcüsü Margaret Harris de Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisinin haftalık basın toplantısında değerlendirmelerde bulundu.
"M çiçeği virüsü eskisinden daha hızlı yayılıyor ve yüksek ölüm oranına sahip." ifadesini kullanan Harris, bunun özellikle bağışıklık sistemi zayıf olanlar ve çocuklar için daha tehlikeli olduğunu belirtti.
Harris, M çiçeği için şu anda belirli bir tedavinin olmadığını ancak destekleyici tedavilerin bu virüse yakalanan hastalar için kullanıldığını kaydetti.
M çiçeği vakalarının temas yoluyla yayıldığını dile getiren Harris, daha fazla yayılmayı önlemek için hasta kişilerin temaslarına dikkat etmesi çağrısında bulundu.
Harris, dün İsveç'te ilk M çiçeği vakasının bildirilmesinin takip sisteminin işe yaradığını gösterdiğine dikkati çekerek, "İsveç, tanımlanan ilk vaka konusunda şeffaf davrandı, diğer ülkeler de bu yolu izlemeli." dedi.
TÜRK HEKİMDEN DEĞERLENDİRMELER
Türkiye'den yakından takip edilen 'Mpox virüsü' ile ilgili Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF) Yönetim Kurulu Üyesi ve Bilim Eğitim Komisyonu Sorumlusu Dr. Zeynep Özsevimli,değerlendirmelerde bulundu.
2-4 HAFTA SÜRÜYOR
Maymun çiçeği virüsünün, daha çok orta ve batı Afrika'da rastlanılan, Orthopoxvirüs cinsine ait, insanlara genellikle enfekte bir kişi veya hayvanın cilt lezyonları ya da vücut sıvılarıyla doğrudan teması sonucu bulaşan zoonotik bir hastalık olduğunu söyleyen Dr. Özsevimli, dünyanın bu virüsün adını 2022 salgınıyla birlikte duyduğunu, genellikle 2-4 hafta süren belirtileri olan ve kendi kendini sınırlayan bir hastalık olduğunu açıkladı.
ÜLKEMİZDE VAKA YOK
Dr. Özsevimli, dünyada ve Türkiye'deki durumu şöyle değerlendirdi:
"1 Ocak 2022'den 31 Mart 2024'e kadar, 117 ülkeden DSÖ'ye 185 ölüm dahil olmak üzere toplam 95 bin 226 laboratuvarca doğrulanmış mpox vakası bildirilmiştir. 2024 Mart ayında toplam 466 yeni vaka bildirilmiş olup bu sayı bir önceki ay bildirilen yeni vaka sayısına göre düşüşü temsil etmektedir. Mart 2024'te en çok vaka Afrika Bölgesi'nden bildirilmiştir. Resmi açıklamalara göre maymun çiçeği virüsünün 2022 yılında Türkiye'de 1 kişide görüldüğü açıklanmıştı ancak şu an için Türkiye'de bildirilmiş bir maymun çiçeği vakası bulunmamaktadır."
NASIL BULAŞIYOR?
DR. Özsevimli, maymun çiçeği virüsünün, insandan insana, bazen de hayvanlardan bulaşabilen bir virüs olduğunu da belirterek "Yakın temas ve cinsel yolla bulaşıyor. Virüsün yayılımında rolü olan hayvan konakları, kemirgenler ve primatlardır. Genellikle 2-4 hafta süren belirtileri olan ve kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır. Özel bir tedavisi bulunmayan maymun çiçeği virüsü için kullanılan ilaçlar ise virüsün meydana getirdiği semptom ve şikayetleri hafifletmeye yönelik" dedi.
Maymun çiçeğinin Mpox adlı virüsün neden olduğu, kaşıntılı deri döküntüsüyle ortaya çıkan, ateşe neden olan bir hastalık olduğunu belirten Dr. Özsevimli, şunları söyledi:
Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF) Yönetim Kurulu Üyesi ve Bilim Eğitim Komisyonu Sorumlusu Dr. Zeynep Özsevimli
"Daha Kovid-19 etkileri atlatılamamışken, Afrika maymun çiçeği virüsü nedeniyle acil durum ilan etti. Hastalık, Afrika'da pandemi haline geldi. Deri döküntüsü, ateş, lenf düğümlerinde şişme, kas ağrıları ve solunum problemleri gibi belirtiler gösteriyor. Döküntüler genellikle yüz, eller, ayaklar ve ağızda ortaya çıkıp, bir süre sonra içi sıvı dolu lezyonlara dönüşüyor."
107 ÜLKEDE GÖRÜLDÜ
Hastalığın yalnızca batı ve orta Afrika ülkelerini değil, az sayıda da olsa geri kalan ülkeleri de etkilediğini, bu nedenle küresel önemi olan bir hastalık olarak kabul edilmesi gerektiğini söyleyen Dr. Özsevimli, 107 ülkeden vaka bildirildiğine, 89'unun daha önce vaka görülmeyen ülkeler olduğuna dikkat çekti.
ÇİÇEK AŞISI İLE KORUNMAK MÜMKÜN
2019'da maymun çiçeğinin önlenmesi amacı ile ABD Gıda ve İlaç Ajansı (FDA) ve Avrupa İlaç Ajansından (EMA) kullanım onayı aldığını belirten Dr. Özsevimli, "Bununla birlikte aşı kısıtlı olarak ulaşılabilir durumdadır. Klinik kullanımı iki doz (deri altına) şeklindedir. Öncesinde çiçek aşısı olanlar hastalığı daha hafif geçirir ya da hastalıktan korunabiliyorlar" dedi.
