13 milyon SGK, SSK ve Bağkur emeklisi vatandaşlarımız için çok önemli bir haber hazırladık. Bu bağlamda 2008 yılı öncesindeki prim gün sayısı ne kadar fazla olursa, emekli aylığı o kadar yüksek, yine 1.10.2008 sonrası prim gün sayısı ne kadar fazla olursa da emekli aylığı o kadar düşük oluyor. Emekli maaşı yüksek almak için en önemli etken prim ödemeleri. Ancak öyle bir prim ödemesi var ki maaşları direk olarak düşürüyor.
DETAYLAR İÇİN BİR SONRAKİ SAYFAYA TIKLAYINIZ
Prim Ortalamanız Emekli Maaşınızı Doğrudan Etkiler Mi?
Yatırılan primlere göre emekli olan vatandaşlar internet üzerinde yatırdıkları primler üzerinden ne zaman emekli olacaklarını görebilirler. Eğer prim günleri dolan ve emeklilik yaşını bekleyenler varsa da bu süre içinde çalıştıkları için prim yatacak ve bu primin etki edip etmeyeceğini merak etmektedirler.
Emekli aylıkları prim ödemelerinin kazançları hesaplanır ve bu hesaplamanın ortalaması alınarak sizin emekli aylık fiyatınız belli olur. Eğer prim günleri doldurduktan sonra prim ödemelerine devam ederseniz bu sizin emekli maaşınızda bir azalmaya yer verecektir. Ama eğer prim günleriniz doldu ve daha 5 sene bekleyecekseniz, bu süre içinde de sigorta yaptırmazsanız her hangi bir sıkıntı olmayacaktır. Çok prim yattığı zaman ortalama alınacağı için yatacak emekli maaşlarında bir düşüş görülebilir. Bunun için SGK merkezlerine giderek tam hesaplatmasını ve bu işin ne kadar sakıncalı olup olmadığını öğrenebilirsiniz.
Emekli Maaşı Arttırma Yöntemi Var mı?
Eğer emekli olduğunuzda yüksek emekli maaşı alacaksanız daha önceki çalıştığınız işlerin sürekli asgari ücretli olarak çalışmamanız gerekiyor. Bugün emekli olan bir kişi ve sürekli sigorta primi asgari ücretten yatan birisi emekli olduktan sonra 1.600 TL civarında bir emekli maaşı alacaktır. Eğer 2.000 TL ve üzerinde emekli maaşı alacaksanız, en az maaşınızın günümüz şartlarına göre 3.000 TL üzerinde olması gerekmektedir. Yüksek prim yatıranlar daha yüksek emekli maaşı almaktadır.
Kimlerin emekli aylığı düşüyor?
Önce, emekli maaşının hesaplanmasında kullanılan en önemli faktörlerden biri olan aylık bağlama oranındaki düşüşün etkisinden bahsedeyim. 2000 yılından önce 25 yıl çalışıp da emekli olacaklara uygulanan aylık bağlama oranı yüzde 75'in üzerindeydi. En basit hesaplamayla 2.000 bin lira maaş alan bir çalışan emekli olduğunda 1.500 liraya yakın maaş alabiliyordu. 2000-2008 yılları arasında 25 yıl çalışıp da emekli olacaklara uygulanan aylık bağlama oranı yüzde 65'lere düşürüldü. Yine basit bir hesaplamayla 2.000 lira maaş alan bir çalışanın emekli aylığı 1.300 liraya düştü. Bir de 2008 sonrası var ki, asıl sosyal güvenlik alanında reform tarihidir.
Bu reformla da aylık bağlama oranı hesaplaması tamamen değiştirildi ve kabaca her bir yıllık çalışma süresi için yüzde 2'lik bir aylık bağlama oranı belirlendi. Bu da 25 yıl çalışan için yüzde 50'lik bir aylık bağlama oranı anlamına geliyor. Böylece geçmiş yıllarda yüzde 75'lerde olan aylık bağlama oranı 2008 sonrası yüzde 50'e düşürüldü. Yine basit bir hesaplamayla 2.000 lira maaş alan bir çalışanın emekli aylığı 1.000 liraya düşmüş oldu.
Emekli maaşının düşmesinde asıl etken aylık bağlama oranı ama iki etken daha var. Biri, maaş hesaplamasında kullanılan büyüme hızı. Geçmiş yıllarda milli gelirdeki artışın yüzde 100'ü hesaba katılırken 2008 reformunda sonra bu oran yüzde 30'a çekildi. Bu da emekli maaşını aşağı çekti. İkinci neden ise, yine geçen yıllarda emekli aylığı asgari ücretin yüzde 70'inden aşağı olamazken, 2008 sonrasında bu da yüzde 35 düşürüldü. İşte bunlar emekli aylıklarının düşmesine ve çalıştıkça azalan emekli aylığı sorununa neden oldu.
Daha açık bir anlatımla, 2008 sonrasında yapılan düzenleme ile çalışma süresi uzadıkça aylık bağlama oranı düşüyor ve 20 yılın üzerinde prim ödeyenler daha fazla prim ödüyor ama karşılığında emekli aylığı düşüyor.
