İŞKUR kısa çalışma ödeneği başvuru şartları ve flaş değişiklik! Asgari ücretliler, emekliler, turizmciler alıyor mu?

Kısa çalışma ödeneği denen bu uygulama için başvurular İŞKUR üzerinden devam etmektedir. Kısa çalışma ödeneği dilekçe örneği tüm başvuru yapmak isteyen vatandaşlar tarafından araştırılıyor. Corona virüsü salgından on binlerce işletme olumsuz etkilenirken, "kısa çalışma ödeneği" başvuruları alınmaya devam ediliyor. Kısa çalışma ödeneği başvurusu için gerekli belgeler neler? İŞKUR kısa çalışma ödeneği talep formuna "https://www.iskur.gov.tr/isveren/kisa-calisma-odenegi/basvuru-icin-gerekli-belgeler-ve-il-iletisim-adresleri/" linkinden ulaşabilirsiniz. Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son oniki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60'ıdır. Peki asgari ücretliler, emekliler, turizmciler alıyor mu? İşte son dakika haberi ve detaylar takvim.com.tr'de

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NEDİR?

Üçte bir oranında azaltması demek, 6 iş günü çalışmanın yapıldığı işyerinde 4 gün çalışma yapılmaması anlamına geliyor. Bu kapsamda da işçilere kısa çalışma ödeneği ödeniyor ve sağlık sigortası primleri karşılanıyor.

Bunların hepsi de İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ödeniyor. Meclis Genel Kurulunda kabul edilen yasa tasarısı ile kısa çalışma ödeneğinin şartları da kolaylaştırıldı. İşverenlerin ödenekten yararlanması için öncelikle mevcut istihdamı koruması ve bu dönemde işçi çıkarmaması gerekiyor. Düne kadar kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmek için çalışanın 4 ay çalışıyor ve en az 600 gün de prim ödemiş olması gerekiyordu.

Meclis'te kabul edilen yasa ile 600 gün şartı 450 güne, 120 gün şartı da 60 güne indirildi. Buna göre 2 ay çalışan ve 450 gün prim ödeyen çalışana kısa çalışma ödeneği ödenebilecek. Bu düzenleme de 30 Haziran 2020'e kadar geçerli olacak.

Kısa çalışma ödeneği ile çalışanlara, en son eline geçen aylık prime esas kazancının günlük brüt tutarının yüzde 60'ı ödeniyor ve en yüksek ödenecek tutar aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150'sini (4.414.5 lira) geçemiyor. Buna göre de çalışana damga vergisi düşüldükten sonra en düşük 1.752,40 lira ile en yüksek 4.380.99 lira arasında kısa çalışma ödeneği ödenecek.

Kısa çalışma ödeneğinden yararlanan işveren isterse devletin ödediğinin üzerini tamamlayabilecek. Yani, kısa çalışma ödeneği ile çalışanın maaşının yüzde 60'ını devlet karşılarken, kalan yüzde 40'ını da işveren çalışana ödeyebilir. Yeni düzenleme ile işverenlere getirilen asgari ücret desteği ile çalışanın üzerine düşen yüzde 40'lık ücret de düşmüş olacak.

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NASIL HESAPLANIR?

Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son oniki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60'ıdır. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150'sini geçemez.

İŞKUR KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ BAŞVURU VE SORGULAMA EKRANI

BAŞVURU NASIL YAPILIR?

Corona virüsten olumsuz etkilendiği gerekçesiyle kısa çalışma talep eden işverenler, buna ilişkin kanıtlarla birlikte 'Kısa Çalışma Talep Formu' ile 'Kısa Çalışma Uygulanacak İşçi Listesini' bağlı olduğu İŞKUR biriminin elektronik posta adresine (www.iskur.gov.tr), elektronik posta göndermek suretiyle başvurabilecek.

Başvuruların işyerine gidilmeden de belge üzerinden hızlı bir şekilde sonuçlandırılabilmesi için virüsten olumsuz etkilenildiğine dayanak teşkil eden belgelerin başvuruya eklenmesi gerekiyor. İŞKUR, gerektiğinde işverenle irtibata geçerek, ilave belgeler talep edilecek. İşverenlere, başvurusunun alındığı yine elektronik ortamda bildirilecek. İşverenin talebi İŞKUR'a bağlı iş müfettişlerinde değerlendirilecek.

Müfettişler incelemeyi işyerine gitmeden başvuru evrakları üzerinden yapacak. Kamu kurumları tarafından faaliyeti durdurulan işyerlerinin ödenekten yararlanması için yapılacak incelemede işyerlerinin kısa çalışma ödeneği kapsamına girip girmediğine bakılacak.

Faaliyetini kendi durduran işyerlerinde ise yapılacak uygunluk tespiti incelemesinde virüs nedeniyle faaliyetin durdurulduğunun belgelenmesi yeterli olacak.

Yapılan inceleme sonucunda işverenin ödenekten yararlanmasına onay verildiğinden, bu durum işverene elektronik postayla bildirilecek.

İşveren de bu durumu işyerinde çalışanlarına bildirecek. İşveren çalışanlarının listesini (kısa çalışma bildirim listesi) güncelleyerek İŞKUR'a elektronik ortamda iletecek.

ŞARTLARI NELERDİR?

Ödenekten yararlanma süresi 3 ayı geçmeyecek. İşçilerin tamamı için kısa çalışma ödeneğinden yararlanılır. Asgari çalışan sayısı aranmıyor.

Daha önce farklı bir gerekçeyle yararlanmış olan işyerleri de yararlanabilir. Sigorta prim ya da vergi borcu olanlar da yararlanabilecek, ancak SGK'ya bildirilen primler esas alınacak.

İşveren başvurabilir, çalışanlar başvuramaz. Kısa çalışma ödeneği, çalışmadığı süreler için işçinin kendisine ve aylık (her ayın 5'inde) olarak ödenecek.

Şartları yerine getirilmişse yabancı işçiler için de ödenek alınabilir. Kısa çalışma ödeneği alan işletmeler başta asgari ücret olmak üzere diğer tüm istihdam teşviklerinde de yararlanabilir.

Çalışanın genel sağlık sigortası primleri İşsizlik Fonu'ndan karşılanacak. Kısa çalışma ödeneği döneminde işveren çalışanın kısa ve uzun vadeli sigorta primlerini yatırmayacak.

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ ŞARTLARI DEĞİŞTİ Mİ?

Pandemi öncesindeki kısa çalışma ödeneği alabilme şartları ile şimdiki şartlar farklı. 7226 sayılı Kanunla 30 Haziran 2020 tarihine kadar koronavirüs nedeniyle işverenlerin kısa çalışmaya gidebileceği yönünde hüküm 4447 sayılı Kanuna eklendi. Bu madde ile son 120 gündür iş sözleşmesi bulunma şartı 60 güne indirilirken, son 3 yıl içerisinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödenmiş olma şartı da 450 güne indirildi. Bu sayede daha fazla işçinin kısa çalışma ödeneği alabilmesinin önü açıldı.

Diğer yandan kısa çalışma yapılan işyerlerinde işçi çıkartılması da yasaklandı. Kısa çalışma ödeneklerinin hızlıca ödenebilmesi için de önce uygunluk tespiti hariç olmak üzere başvuruların 60 gün içerisinde sonuçlandırılması hükme bağlandı daha sonra uygunluk tespiti beklenmeksizin ödemeler yapılmaya başlandı.

Şirketim kısa çalışmaya bu ay başvurdu, haziranda bu sisteme geçilecek. Bu durumda, kaç ay devam edecek?

Koronavirüs nedeniyle kolaylaştırılmış şartlarla kısa çalışma 30 Haziran'da sona erecek. Ancak bu tarihin 30 Aralık'a kadar uzatılması için yetki Cumhurbaşkanı'nda. Süre uzatılmazsa son 60 gündür iş sözleşmesi devam eden ve son 3 yıl içerisinde 450 gün işsizlik primi bulunan işçiler 30 gün süreyle, son 120 gündür iş sözleşmesi bulunan ve son 3 yıl içerisinde en az 600 gün primi bulunan işçiler ise 90 gün süreyle kısa çalışma ödeneği alabilirler. Süre uzatılırsa 30 Aralık 2020 tarihine kadar kısa çalışma ödeneği devam edebilir.

Biz şirket olarak ayın hep 1'inde maaş alırız. Devlet maaşımı 1'inde mi yatıracak?

Kısa çalışma ödenekleri bir sonraki ayın 5'inde ödeniyor. Mayıs ayına ait kısa çalışma ödeneği 5 Haziran'da İŞKUR tarafından ödenecektir. Diğer yandan işyerinde faaliyet tamamen durmamış, çalışma süreleri azaltılmışsa bu durumda işveren işçinin çalıştığı süreyle orantılı ücretini normal maaş gününde ödemek durumundadır.

Kısa çalışmaya katılmak istemezsem, bunun bir yaptırımı olur mu?

Kısa çalışmaya gidilen işyerlerinde işçinin kısa çalışmaya katılmama hakkı söz konusu değildir. İşveren kısa çalışmaya giderken işçilerden onay almak durumunda değildir. Dolayısıyla işçinin kısa çalışma yapılan işyerinde çalışmaya devam etmesi ya da koronavirüs önceki çalışma süreleriyle çalışması mümkün değildir. Bu şekilde çalışmaya devam etmek isteyen ve işyerine gelen işçinin iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini ihlal etmesi nedeniyle önce kendisine uyarı yapılması uyarıya rağmen işyerine gelmeyi sürdürmesi halinde iş sözleşmesinin feshedilmesi mümkündür.

Emekliler, yararlanamaz

Soru: Emekli çalışanım. Çalıştığım işyerim kısa dönem çalışma ödeneğine başvurdu ve kabul edildi. Emekli çalışan olduğum için bu ödenekten faydalanıyorum. 1.170 lira ücretsiz maaş desteğinden faydalanabiliyor muyum? Faydalanabiliyorsam nasıl bir yol izlemem gerekiyor. Fatih Şimşek

Cevap: Emekli çalışanlar kısa çalışma ödeneğinden yararlanamıyorlar. Aylık 1.177 lira ücret desteği ise işvereni tarafından ücretsiz izne çıkartılanlar için geçerli. Ancak bu destekten herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan yaşlılık aylığı alanlar yararlanamıyor. Dolayısıyla siz de bu destekten yararlanamazsınız.

Turizmciler de kısa çalışmaya başvurabilir

Soru: Turizm Bakanı kısa çalışma koşullarında turizm için 60 gün olan süreyi sıfırlayacağız dedi. Çalışanlarımız bunu dört gözle bekliyor. Hemen işe alıp işlemleri yapmak istiyoruz. Böyle bir durumu var mı? Raşit Kandemir

Cevap: Turizm Bakanının kısa çalışa ödeneği ile ilgili açıklaması turizm sektöründeki askıdaki personel ile ilgili. İşverenler askıdaki personelini geri çağırıp, işe girişlerini yapıp, kısa çalışma ödeneği başvurabilirler. Ancak çalışanın kısa çalışmanın başladığı tarih itibarıyla son 60 gün hizmet akdine tabi olması ve son 3 yılda en az 450 gün süreyle prim ödeme şartlarını taşıması gerekiyor. Mevcut durumda turizm sektörüne yönelik 60 gün sürenin sıfırlanması diye bir durum söz konusu değil.

Ev işlerinde çalışanlar kısa çalışma alamaz

Soru: MS hastasıyım. Bağışıklık düşürücü ilaç kullanıyorum. O yüzden evde sigortalı çalıştırdığım elemana izin vermek zorunda kaldım. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanabiliyor muyum? Zeynep Şule Kağnıcı

Cevap: Kısa çalışma ödeneğinden 4/A'lı çalışanlar yararlanabiliyor. Çalışanlardan sigortalı oldukları dönem içinde işsizlik sigortası kesintisi yapılıyor ve bu kesinti yapılan çalışanlar işsizlik maaşından ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanabiliyor. Bu çerçevede evde çalıştırdığınız kişiler için kısa çalışma ödeneğine başvuramazsınız ve çalıştırdığınız kişi de bu haktan yararlanamaz.

Devletten destek alamazsınız

Soru: İşverenim benimle işe devam etmeyeceğini belirtti, işten ayrıldığımı söyledi. 11 Mart'ta bu olay yaşandı. İş çıkışımı tek taraflı ve 29 iş kodu üzerinden yapmışlar. Haklarımın talebinde bulunduk. Korona virüs dolayısı İle adli süreç uzadı. Mayıs ayına kadar bu süreçte hem işsiz hem de işsizlik maaşı yüzünden zor durumdayım. Devlet tarafından nasıl bir destek alabilirim? Halil Karadeniz

Cevap: İşvereniniz, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile iş sözleşmesini tek taraflı fesh etmiş. Bu gerekçe ile iş sözleşmesi fesh edilenler işsizlik maaşından da yararlanamıyor. Yeni yasadaki ücretsiz izin verilenlere sağlanan devlet ödeneğinden de yararlanamıyorsunuz. Bu durumda size yönelik bir devlet yardımı bulunmuyor.

Yeni yasa sizi kapsamıyor

Soru: Kapıcı maliyetinin apartmana yüksek gelmesi nedeniyle 20.01.2020 tarihinde alınan genel kurul gereği; kapıcımızın sözleşmesini 31.03.2020 tarihinde 7 yıl, dokuz aylık kıdem tazminatı ve izin dahil tüm haklarını vererek feshettik. İşsizlik maaşı için de müracaatını yaptı. 31.01.2020 tarihinde imzalattığımız ihbarname ile de sözleşmesinin 31.03.2020 tarihinde feshedileceğini kendisine tebliğ ettik. O tarihte Türkiye'de korona ile ilgili bir sorun yoktu. Bu durumda çıkan yasa bizi ne kadar bağlar? Zeki Akın

Cevap: Çalışanları üç aylık süre boyunca işten çıkartılamayacağına yönelik yasa geçen hafta Meclis'ten geçti. Yasa yayımlandığı tarih itibariyle yürürlüğe giriyor. Yani geçen haftadan itibaren 3 ay boyunca işverenler, çalışanları işten çıkartamayacak. Ancak siz kararı ocak ayının sonunda almışsınız. Dolayısıyla yeni yasa sizi kapsamıyor.

30 gün için 1.103 lira ödeyeceksiniz

Soru: Ben mühendisim, özel sektörde çalışıyorum. Eşim doktor bir devlet hastanesinde çalışmakta. Eşimin annesi beyin kanaması geçirerek yürüyemez hale geldi. Evde annemize bakacak bir yabancı bayan çalıştırmak istiyoruz. Bununla ilgili olarak e-imza kullanılarak çalışma izni alınabildiğini okudum. Çalışma izninden sonra çalışan için SGK prim başvurusu yapmamız gerekiyormuş. Bu işlemlerin bize aylık toplam tutarı ne olacaktır? Birde bu ödenecek tutarı benim brüt maaşımdan bir kısmını mahsup edebiliyor muyum? Zeki Gökhan Arkın

Cevap: Ev hizmetlerinden 10 gün ve daha fazla çalıştırılacaklara ilişkin bildirge ile SGK'ya müracaat ediyorsunuz. Çalışan kişinin işe giriş tarihini, ödediğiniz ücreti, ay içinde kaç gün çalışacağını bildiriyorsunuz. Günlük asgari ücretin yüzde 37.5'i oranında prim ödeyeceksiniz. 15 gün çalıştırıyorsanız 551.7 lira, 20 gün çalıştırıyorsanız 735.6 lira, 30 gün çalıştırıyorsanız 1.103.4 lira prim ödeyeceksiniz. Çalıştıracağınız kişiye ödeyeceğiniz tutarı kendi brüt maaşınızdan mahsup ettiremezsiniz.

Ücretsiz izne ayrılabilirsiniz

Soru: Kronik MS hastasıyım. Yaklaşık bir aydır evdeyim, raporluyum. Korona süreci uzayacak gibi. İşyerim rapordan sonra ücretsiz izin verecek. Ama danıştığım doktorlar çalışmamda bir sakınca olmadığını, çalışabileceğimi söylüyor. Ben de çalışmak istiyorum. Bu konuda nasıl bir yol izlemeliyim? İlhan Kaya

Cevap: İki seçeneğiniz var. Birincisi, sağlığınızın tehlikede olduğunu düşünüp, işvereniniz tarafından ücretsiz izne çıkartılırsınız. Bu durumda devletin 1.170 lira desteğinden yararlanırsınız. İkincisi, doktorların söylediğine itibar edip, çalışmaya başlarsınız. Bu bir sağlık tercihi olduğu için kararı siz vereceksiniz.

İşveren telafi çalışması yaptırabilir

Soru: Kısa çalışma ödemesi detaylarında zorlayıcı sebeplerle iş yerinde faaliyetin durması halinde işçiye ilk hafta yarım ücret ödenir deniyor. Bu yarım ücret karşılığı olarak işveren tarafından daha sonradan telafi çalışması yaptırılabilir mi? Ömer Akbulut

Cevap: Telafi çalışması, çeşitli sebeplerden dolayı işin durması, işyerinin tatil edilmesi gibi durumlarda işçinin çalışmadığı sürelerin daha sonra çalışılarak telafi edilme uygulamasıdır. Koronavirüs de bu kapsama giriyor. İşveren 4 ay boyunca telafi çalışması yaptırabilir. Bu durumda işvereniniz sizden telafi çalışması isteyebilir ancak telafi çalışmasını neden yaptıracağını, hangi süreyle yaptıracağını ve nasıl yaptıracağını size bildirmek durumunda.

Ücretsiz izinde işveren çalıştıramaz

Soru: 15 gün ücretsiz izine çıktım, 15 gün çalışıyorum. Bildiğim kadarıyla 15 gün devlet yardım ediyor geri kalan 15 günlük çalışma bedelini işveren ödemek zorunda. Çalıştığın süre zarfında işveren ödemediği takdirde ne yapmam gerekiyor? Bu arada işyerleri hiç kapanmadı. Erol Durmuş

Cevap: Ücretsiz izin uygulamasında işveren maaş ödemez. Yeni çıkan yasa gereği de işverenin ücretsiz izne çıkardığı ve bundan dolayı da günlük 39.24 lira devlet desteğinden yararlana kişileri çalıştırmaması gerekiyor. Çalıştırırsa kanuna aykırı işlem yapmış olur. Ayın yarısında ücretsiz izin verip, geri kalanında çalıştırma yoluna giderse de çalıştığınız günün parasını işverenin ödemesi gerekiyor.