Emeklilik için sigortalılık süresi, yaş ve prim gün sayısı şartının birlikte sağlanması gerekiyor. Ancak özellikle kadın sigortalılar da sigortalılık süresi ve yaş şartı sağlanmakla beraber, prim günü yetersiz olmaktadır. 5510 sayılı Kanuna göre sigortalıların pek çok durumda borçlanma hakları bulunmaktadır.
YETERİNCE ÇALIŞMAMIŞ
Yaştan emeklilik, belirli bir yaşa gelmiş ve normal emeklilik için gerekli prim ödeme sayısını dolduramamış yani yeterince çalışamamış kişilere sağlanan bir haktır. Bunun arkasında belirli bir süre çalışması olan fakat yaşı nedeniyle çalışması çok daha zor olan kişilere emeklilik hakkı tanınması düşüncesi yatmaktadır. Prim ödeme gün sayısı yetmeyen ve bu nedenle emekli olamayan ancak yaşı nedeniyle prim ödeme gün sayısını tamamlama imkanı kalmamış kişiler yaştan emeklilik hakkından yararlanabilir.
TARİHE GÖRE DEĞİŞİYOR
Yaştan emeklilik şartları ilk kez sigortalı olunan tarihe göre farklılaşır. 9 Eylül 1981'den önce ilk kez sigortalı olmuş kadınlar ve yine 23 Mayıs 2002 itibarıyla 15 yıl sigortalılığı bulunan kadınlar 50 yaşında ve 3 bin 600 prim günüyle emekli olabilir.Diğer yandan 9 Eylül 1976'dan önce ilk kez sigortalı olmuş erkekler ve yine 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla 15 yıl sigortalılığı bulunan erkekler 55 yaşında ve 3 bin 600 gün primle emekli olabilirler.
KANSERDE 18 AY MAAŞ İMKANI
Kanser hastalarına da malullük maaşı ödeniyor. 3 Ağustos 2013 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği ekinde, bununla ilgili detaylar belirlendi. Kanser türüne göre değişmekle birlikte gerekli prim ve sigorta şartını taşıyan sigortalılar belli bir süre malul sayılıp maaş alabiliyor.
Bu süre 18 ay olarak uygulanırken; bazı hastalıklarda 12, bazılarında 24 ay olabiliyor. Kanser hastalarının teşhisten itibaren 1 yıl içinde başvurmaları şartıyla sağlık kurulu raporu aranmaksızın yani yüzde 60 şartına bakılmaksızın malullük aylığı bağlanabiliyor. Süre sonunda kanser hastalığına bağlı olarak çalışma gücü kaybına bakılıyor. Kayıp yüzde 60 ve yukarı ise malullük aylığı sürüyor. Yüzde 60 ve altında ise ya da iyileşmişse maaş ödemesi kesiliyor.
HANGİ HASTALIKLARI KAPSIYOR?
İyi diferansiye tiroid kanserleri ve derinin bazal hücreli kanseri dışındaki tüm malign hastalıklar teşhis tarihinden itibaren 18 ay süresince malul kabul edilir ve bu süre sonunda hastalık durumuna göre maluliyet yönünden tekrar değerlendirilir.
Kemik iliği veya kök hücre nakli ile beraber olan lenfomalar: Nakil tarihinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir.
AKUT lösemi (T-hücreli lenfoblastik lenfoma dahil): Tanı veya relaps tarihinden itibaren en az 24 ay süreyle; kemik iliği veya kök hücre naklinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir.
Allojenik transplantasyon: Nakil tarihinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir.
