DOĞUM BORÇLANMASI
İşçi, memur veya BAĞ-KUR'lu kadınlar, ücretsiz doğum izni süreleri ile doğum yaptıktan sonra iki yıla kadar çalışmadıkları süreler için Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) borçlanma yapabiliyor. Kadın sigortalılar, her bir çocuk için sigortasız geçen sürelerinin 2 yıla kadar olan kısmını borçlanabiliyor. Üç çocuk için toplam 6 yıla kadar doğum borçlanması yapılabiliyor.
İşçi ve memurların, çocukları ilkokula başlayıncaya kadar yarım gün çalışma hakkı bulunuyor. İsterlerse, çalışmadıkları yarım günlük süreler için de borçlanma yapabiliyorlar.
Doğum borçlanması yapan işçi ve BAĞ-KUR'lular, 2019 yılı için günlük en düşük 27.28 lira prim ödüyorlar. Bir çocuk için iki yıl borçlanan kadın sigortalı 19 bin 648 lira prim ödüyor. Bu rakam iki çocukta 39 bin 300 liraya, üç çocukta ise 58 bin 950 liraya kadar çıkıyor. Memurlar ise borçlanma primini derece ve kademelerine göre ödüyor.
Prim borçlanma bedeli
Günlük en düşük 27.28 TL
Günlük en yüksek 204.60
Bir aylık en düşük 818.40
Bir aylık en yüksek 6138.00 TL
ESKİ TARİHLER İÇİN BORÇLANIN
Kadın çalışanlar, doğum borçlanmasını, sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra doğan çocukları için yapabiliyor. Borçlanma yapılabilmesi için çocuk doğduktan sonraki dönemde annenin ücretsiz izinde olması veya herhangi bir işte sigortalı çalışmamış olması gerekiyor.
Emekli aylığı bağlanırken, 2000 öncesi, 2000-2008 Eylül arası ve 2008 Ekim sonrası dönem olmak üzere üç farklı dönem üzerinden hesaplama yapılıyor. Bağlanacak emekli aylığının miktarı bakımından 2000 öncesi, en avantajlı dönemi oluşturuyor. En dezavantajlı dönem ise 2008 sonrası.
Emekli olunan tarih itibarıyla 2000 öncesindeki sürelerin toplam çalışma süresi içindeki payı ne kadar yüksek ise emekli aylığı o kadar yüksek oluyor. Buna karşılık, 2008 sonrası süreler toplam süre içinde ne kadar fazla ise emekli aylığı o kadar olumsuz etkileniyor.
Bu nedenle kadın sigortalılar, öncelikle birden fazla çocuk için borçlanma hakları bulunuyorsa 2000 yılından önce doğan çocukları için borçlanmayı tercih etmeli. Örneğin 1995, 2002 ve 2010'da doğan üç çocuğu bulunan bir anne, üçü için de borçlanma hakkı bulunuyorsa 1995'te doğan çocuğuna öncelik vermeli. Süre yeterli gelmezse 2002'deki çocuğu için ikinci sırada borçlanmayı tercih etmeli.
İHTİYACINIZ YOKSA BORÇLANMAYIN
Mevzuat borçlanma hakkı tanıyor diye ille de borçlanmak gerekmiyor. Prim günü eksik olmadığı halde emekli aylığını yükseltmek amacıyla borçlanmanın maliyeti getirisinden daha fazla olabiliyor. Özellikle, 1980'li, 1990'lı yıllarda çalışmaya başlamış olanlar, prim günleri eksik değil ise 2008 sonrası doğan çocukları için borçlanma yapmaktan kaçınmalı.
STAJ SİGORTASI OLANLAR DİKKAT
Staj sigortası doğum borçlanmasında kadınlara önemli bir avantaj sağlıyor. Normalde doğum borçlanması, sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra doğan çocuklar için yapılabiliyor. Fakat, öğrenciliğinde staj sigortası yaptırılan kadınlar işe girmeden önce doğum yapmışlar ise bu çocuk için borçlanabiliyorlar. Staj sigortasından dolayı yapılan bu borçlanma, kadınların sigorta başlangıç tarihlerini öne çektiği için emeklilik yaşını da düşürebiliyor. Böylece, normalde 58 yaşında emekli olması gereken bir kadın, staj sigortası olduğu için borçlanma yaptığında emeklilik yaşını 1-2 yıl öne çekebilir.
