3 - KÜRESEL EKONOMİYE KORONAVİRÜS DARBESİ
- Mart 2020: Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs Türkiye'de de görüldü.
- Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye de 2019'a göre 2020'de gelir kaybı yaşadı.
- Mal ihracatında 12 milyar dolarlık kayıp.
- Hizmet ihracatında en az 30-35 milyar dolarlık kayıp.
- Sadece turizm 25 milyar dolarlık gelir kaybı.
4- TCMB DÖVİZ REZERVİNİN 18 YILLIK SEYRİ
- 2002: 27,5 milyar dolar
- 2005 sonu ilk kez 50 milyar dolar çıtasını aştı
- 2012 ortası: 100 milyar doları geçti
- Kasım 2013 Gezi provokasyonlarına rağmen 135 milyar dolara yaklaştı
- Ekim 2017: 117,8 milyar dolar
- Ağustos 2018: ABD Başkanı Trump'ın Türkiye'ye ekonomik operasyonları ve kur saldırıları başladı.
- Eylül 2018: 84,7 milyar dolar
- Şubat 2020 (ekonomi yönetiminin tedbirleriyle): 107,7 milyar dolar
5 -KORONAVİRÜS DÖNEMİNDE TCMB'NİN DÖVİZ REZERVİ NE KADAR AZALDI?
- Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de merkez bankası rezervleri azaldı
-Eylül 2020: 79,7 milyar dolar
-Ekim 2020: 84,5 milyar dolar
-Kasım 2020: 82,7 milyar dolar
-Aralık 2020: 93,3 milyar dolar
-Şubat 2020: 107,7 milyar dolar
-Şubat 2021: 95,5 milyar dolar
- Yani TCMB'nin 1 yıldaki döviz rezervi kaybı: 12,2 milyar dolar.
6- TCMB DÖVİZLERİ BUHAR MI OLDU?
- TCMB elindeki döviz karşılıksız şekilde ortadan kaybolmuyor.
- TCMB'nin döviz rezervi buhar olmuyor
- Kişi ve kurumlar, ellerindeki TL karşılığı TCMB'den döviz alıyor
- TCMB'nin döviz rezervi, dolar-TL-altın dönüşümüyle piyasada kalmaya devam ediyor.
- 2020'de TCMB'nin karşıladığı döviz talebi toplamı: 93.3 Milyar Dolar
1 Cari açık: 36.7 milyar dolar
(Cari açık, dış ticaret açığıdır. İthalatın ihracata göre fazlalığı demektir)
2 Yabancı portföy yatırımcısının çıkışı: 9,3 milyar dolar
- Yabancı yatırımcılar, Türkiye'ye getirdikleri dövizleri TL'ye çevirip borsaya yatırıyor, hazine bonosu satın alıyor (sıcak para)
- Yatırımcılar zaman zaman getirdikleri bu dövizi geri çekiyor.
- 2020'de bu şekilde daha önce getirdikleri dövizlerden 9,3 milyar dolarlık kısmı, TL varlıklardan dövize çevirip çektiler.
- Bu çekim işlemi TCMB'den gerçekleşti.
3 Türkiye'deki kişi ve kurumların döviz talebi; 41 milyar dolar
- Türkiye'de yerleşik gerçek ve tüzel kişiler, ellerindeki TL varlıkları, toplamı 41 milyar dolar olacak şekilde dövize çevirdiler.
- Önce piyasaya başvurdular, buradan taleplerini karşılayamadılar.
- Bu talep TCMB tarafından karşılandı.
4 Özel sektörün yurt dışına olan kısa vadeli borcu ödendi: 3 milyar dolar
- Yurt dışına döviz borcu olan özel sektör, TCMB'den TL karşılığı bu dövizi alıp borcunu ödedi.
5 Yolcu beraberinde giden kaynak çıkışı: 3,3 milyar dolar
- Bu kalemler dışında TCMB, başka herhangi bir döviz satışı gerçekleştirmedi.
7- Türkiye ekonomik saldırılar ve koronavirüse rağmen büyüdü
- Herhangi bir ülkenin, özellikle gelişen bir piyasa ülkesinin, bu kadar yoğun bir döviz talebini karşılaması mümkün değildir
- Türkiye'ye yapılandan çok daha düşük döviz talebi alan ve bu talebi karşılayamayıp iflas eden ülkeler oldu
- Türkiye, bütün finans, döviz, para piyasalarının dengesini bozma potansiyeli taşıyacak derecede büyük boyutlu bir finansal operasyonla başa çıkabildi
- Türkiye'nin uyguladığı etkin ekonomik politikaları ile üretim devam etti
- Koronavirüs sürecinde toplam 311 Milyar TL'lik destek ve teşvikler hayata geçirildi
- Dünya ülkelerinin tamamına yakını küçülürken Türkiye, %1,8 ile G20 ülkeleri arasında 2020'de büyüme kaydeden iki ülkeden biri oldu
- Ocak ve Şubat 2021'de ihracat rekorları kırıldı
Türkiye'nin Şubat 2021 itibariyle döviz rezervi: 95.5 milyar dolar
