Ve netleşti! Milyonlarca çalışanı ilgilendiriyor! Emekliliğe yumuşak geçiş modeli nedir? Emeklilik sürprizi mest etti!

Milyonlarca çalışanı ilgilendiriyor. Emeklilik ile ilgili çok önemli bir değişiklik gündemde. Emekliliğe yumuşak geçiş modeli geliyor. Çalışanları sevindirecek gelişme. Geniş olanaklar sağlanıyor. Türkiye, ekonomi reform paketi ile yeni dönemde "kısmi süreli, evden, uzaktan, vardiyalı" çalışmanın ardından emekliliğe geçiş modelinden uydu ofislere kadar birçok yeni çalışma modeli ile tanışacak. Yeni çalışma modelleri yaygın hale gelirken çalışanların hakları yasal olarak korumaya alınacak. Ücret ve çalışma koşulları net şekilde ortaya konulacak. Emeklilik ile ilgili de çok önemli değişiklikler olacak.

UYDU OFİSLER YAYGINLAŞACAK

Salgınla mücadele süreci sosyal yaşamda olduğu gibi iş hayatında da önemli değişiklikleri beraberinde getirdi. Uzaktan çalışma tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de çalışma hayatının merkezine oturdu. Türkiye uzaktan çalışmaya ilişkin ikincil mevzuat hazırlıklarına başladı. Nitekim Ekonomi Reform Paketi'nde yeni nesil iş yöntemlerine dikkat çekilerek yeni iş modellerine uyum kapsamında mevzuatlarda revizyona gidileceği ifade edildi. İş Kanunu'nda kısmi süreli çalışanların sosyal haklarının yanı sıra kıdeme hak kazanma sürelerine ilişkin düzenlemeler yapılacak. Yeni dönemde şirketlerin merkez ofislerinin yanı sıra kentin çeşitli bölgelerinde daha küçük uydu ofislere sahip oldukları yeni yapılar yaygınlaşacak.

GELİŞMİŞ ÜLKELERDEKİ MODELLER

Salgın döneminde hem kamu hem özel sektörde yaygın hale gelen uzaktan çalışma içinde "evde, uydu, komşu ve gezici büro" modellerinde roller tanımlanacak, sorumluluklar netleştirilecek. Hollanda, Almanya başta olmak üzere birçok ülkede uygulanan "Dağıtılmış işgücü modeli, bölünmüş veya dönüşümlü iş paylaşımı, basit veya vasıflı kayan esnek iş süresi, ödünç iş ilişkisi, yoğunlaştırılmış iş haftası modeli, yıllık iş süreleri modeli, flextime, emekliliğe yumuşak geçiş modeli" gibi iş modelleri de devreye girecek.

EMEKLİLİĞE YUMUŞAK GEÇİŞ MODELİ NEDİR?

Her modelin kendi içinde oluşturduğu avantajlar, dezavantajlar tüm boyutlarıyla ortaya konulacak. Avrupa ülkelerinde yaygın şekilde uygulanan emekliliğe yumuşak geçiş modeli ile belirli bir yaştan sonra işçi azalan sürelerde istihdam ediliyor. Bunun yanında emeklilik yaşına az kalan işçiye kayan iş süreleri sisteminde çok daha geniş olanaklar sağlanıyor. Emekliliğe yumuşak geçiş, iş göreni emeklilik şokundan kurtarmanın yanı sıra yaşlanmasına bağlı olarak azalan çalışma gücüne uygun şekilde iş sürelerini azaltmayı amaçlıyor

DAĞITILMIŞ İŞGÜCÜ MODELİ

Dağıtılmış işgücü modeli herhangi bir coğrafi sınır veya kısıtlamaya maruz olmayan işgücünü içeriyor. Şirketlerin ülke genelinde hatta birden fazla ülkede tamamen uzak, tam zamanlı bir ekip kiralamasına, eğitmesine ve desteklemesine olanak tanıyor. Çalışanların iş günü başlangıç ve bitiş zamanlarını değiştirmelerine olanak tanıyan esnek bir saat program olan flextime çalışma modeli de ön plana çıkacak.

HAKLAR KORUNACAK, GÖREVLER TANIMLANACAK

Yeni çalışma modelleri yaygın hale gelirken çalışanların hakları yasal olarak korumaya alınacak. Ücret ve çalışma koşulları net şekilde ortaya konulacak. Uzaktan çalışma modellerinde internet bağlantısı olan bir bilgisayar, yazıcı, cep telefonu ve ofis mobilyaları verilmesi gibi tüm ayrıntılar sözleşmelerle netleştirilecek. Roller tanımlanacak, sorumluluklar net şekilde ortaya konulacak. Bilgi saklama ve veri koruma kuralları, performans değerlendirme kriterleri, kariyer hedefleri, haftalık tatil gibi konular belirlenecek.

DÜNYADA YAYGIN 10 İŞ MODELİ

1-Kısmi süreli çalışma; Klasik ve esnek kısmi süreli çalışma.

2-İş paylaşımı; Bölünmüş gün, hafta, dönüşümlü, belirli olmayan.

3-Kayan (esnek) iş süresi; Basit ve vasıflı kayan.

4-Çağrı üzerine çalışma.

5-Evde çalışma ve uzaktan çalışma: Evde, uydu, komşu, gezici büro.

6-Emekliliğe yumuşak geçiş modeli

7-Yoğunlaştırılmış iş haftası modeli

8-Ödünç iş ilişkisi

9-Yıllık iş süreleri modeli

10-Vardiya modelleri

ERKEKLERDE EMEKLİLİK

Sigortalılık süresinin başlangıcı 08.09.1976'dan önce olan erkek SSK'lılar:

55 yaşını doldurmuş olma ve en az 5000 gün veya, 55 yaşını doldurmamış olmakla beraber, 25 yıldan beri sigortalı bulunma ve en az 5000 gün, Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olma şartlarını yerine getirenler, tam emekli aylığına hak kazanmaktadırlar.

08.09.1999 günü ve sonrası işe giren erkekler emekli olabilmeleri için 60 yaşını tamamlamış ve en az 7000 gün sayısı ile emekli olabilecekler. Görüldüğü üzere 08.09.1999 gününden sonra işe girenler için sigortalılık süresi diye bir şey kalmamıştır. 7000 günü doldurmak ve 60 yaşını tamamlayıp 61 yaşından gün alması gerekir.

4.500 GÜN İLE ERKEKLERDE EMEKLİLİK

60 yaşını doldurmuş olması , 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 4500 gün prim ödemek şartı ile kısmı emekli olabileceklerdir.

01.05.2008 GÜNÜNDEN SONRA İŞE GİREN ERKEKLERİN EMEKLİLİK ŞARTLARI

a-Normal Emeklilik Şartları:

7200 günü 31.12.2005 tarihine kadar tamamlayan erkekler 60 yaşında emekli olur ama diğerleri için tablo aşağıdadır.

1)- 01.01.2036 ila 31.12.2037 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 61 yaş

2)- 01.01.2038 ila 31.12.2039 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 62 yaş

3)- 01.01.2040 ila 31.12.2041 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 63 yaş

4)- 01.01.2042 ila 31.12.2043 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 64 yaş

5)- 01.01.2044 ila 31.12.2045 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 65 yaş

6)- 01.01.2046 ila 31.12.2047 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 65

b-Erkeklerin SSK'dan 5400 gün ile emeklilik şartları:

İlk defa 01.05.2008 tarihi ve sonrası işe girmiş yani sigortalı olmuş veya olacak erkeklerden 4a bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için kısmı emeklilik şartı 5400 gün olarak uygulanır. Emeklilik yaşlarının tesbiti 5400 günü tamamladıkları/tamamlayacakları zamana göre belli olur. Buna göre; 5400 günü 31.12.2005 tarihine kadar tamamlayan erkekler 63 yaşında emekli olur.

Diğerleri İse:

1)- 01.01.2036 ila 31.12.2037 tarihleri arasında 5400 günü tamamlayan erkekler 64

2)- 01.01.2038 gününden sonra 5400 günü tamamlayan erkekler için 65 olarak uygulanır. Ancak yaş hadlerinin uygulanması 5400 prim gün sayısı şartını doldurduğu tarihte geçerli olan yaş hadleri esas alınır.