Rekabet Kurumu, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın "Yakın takibe alacağız" dediği zincir marketlerle ilgili soruşturmasını tamamladı. Kurumun soruşturma heyeti, yapılan inceleme ve tespitler sonucunda, 5 zincir market ve 2 tedarikçi firma hakkında rekabeti ihlal ettikleri gerekçesiyle idari para cezası uygulanmasını talep etti.
BÖYLE İHLAL ETTİLER…
Dün soruşturmada 29 teşebbüsün sözlü savunmaları dinlendi. Kurulun kararını bugün açıklaması bekleniyor. Yaklaşık 1 yıldır titizlikle sürdürülen soruşturmada elde edilen bulgular, market zincirleri ve bazı tedarikçilerin, 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 4. maddesini ihlal ettiklerine dair tespitler içeriyor. Soruşturmada incelenen e-mail ve WhatsApp yazışmalarıyla kendilerini ele veren zincir marketler ve bazı tedarikçilerinin, doğrudan veya dolaylı temaslar yoluyla fiyat artışlarını koordine ettikleri, rakiplerle eş zamanlı fiyat ayarlamalarına gittikleri, fiyat artış tarihleri, dönemsel kampanyalar ve indirimler gibi rekabete hassas bilgileri paylaştıkları ortaya çıktı.
DİKKATLİ YAZALIM, ANLAŞILMASIN!
Soruşturmadaki bulgulara göre, market zincirleri kimi zaman üretici firma aracılığıyla fiyat artışını koordine etti. Kimi zaman ise rakiplerle eş zamanlı fiyat artışları organize edildi.
Fahiş fiyat zamları nedeniyle tanzim satışlarının yapıldığı dönemde patates, soğan ve domates gibi ürünleri zincir marketlerin rakipleriyle birlikte artırdığı da belgelere yansıdı. Market ve tedarik şirketleri yetkililerinin yazışmalarında rekabete aykırı hareket ettiklerinin anlaşılmaması için yazışma dilini doğru kullanmaları konusunda birbirlerini uyarması da dikkat çekti.
PAZARTESİ ORGANİZE OLALIM
*MARKET YETKİLİSİ: Raf fiyatları salı günü itibarıyla yükselecek. Pazartesi organize olup herkesin salı gününe geçmesi gerekiyor
*ÜRETİCİ FİRMA YETKİLİSİ: Pazartesi 39.95 TL raf fiyatına geçiyoruz. Pazartesi sabah e-posta göndereceğiz size.
*MARKET YETKİLİSİ: Tamam, salı günü itibarıyla geçmiş oluruz. (Market yetkilisi ile yağ üreticisi firma yetkilisi arasında geçen yazışma)
RAKİPLE AYNI ANDA RAFA YANSITACAĞIZ
A KİŞİSİ: Bisküvi ve kek ürünlerinin fiyat geçiş formları ektedir, onayınıza sunarız. Bisküvi ürünü sadece satış fiyatı değişikliğidir, yarın Rakip 1 ve Rakip 2 ile eş zamanlı rafa yansıtılacaktır. Kek ürünü Rakip 1 ve Rakip 2 ile birlikte pazartesi rafa yansıtılacak olup salı günü de Rakip 3 geçecektir. (Bir marketin kendi yetkilileri arasında geçen yazışma)
AMA BU YAZILARI BÖYLE YAZMAYACAKTIK!
A KİŞİSİ: Üreticinin satış fiyatları için piyasayı organize edebilmesi halinde onun da fiyat geçişi formunu gün içinde paylaşacağım. Üretici markalı atıştırmalık ürünleri ve Rakip 1'de listeli olmayan 4 atıştırmalık ürünü için fiyat geçiş formunu ekte bilginize sunarız. Yarın Rakip 2 ve Rakip 3 ile birlikte satış ve alış fiyatını geçmek için onayınızı rica ederiz…
B KİŞİSİ: Ama bu yazıları böyle yazmayacaktık, değil mi?
EŞ ZAMANLI FİYAT ARTIŞI OLACAK
MARKET YETKİLİSİ: Sıvı ve tablet bulaşık deterjanı ürünlerinde Rakip 1'in satış fiyat artışı olmuştur. Diğer ürünlerde onayınıza istinaden Rakip 2 ve Rakip 3 ile eş zamanlı olarak yarın fiyat artışı olacaktır. Onay doğrultusunda sisteme girilecektir. (Bir marketin kendi yetkilileri arasında geçen yazışma…)
YEREL RAKİBE MÜDAHALE EDER MİSİNİZ?
MARKET YETKİLİSİ: Yerel rakip fiyatına müdahale eder misiniz ? Yoksa 2 TL fark mı dönelim? (Market yetkilisinden yağ üreticisi firma yetkilisine gönderilen e-posta)
PİYASA ORGANİZE EDİLDİ…
MARKET YETKİLİSİ: Üretici firmanın cips ürünlerinin satış fiyatlarını 13.04 pazartesi gününe tanımlayacağız. Ancak telefonda bahsettiğim gibi senden ricam bu tanımlamayı pazar günü yapman. Rakip 1 ile eş zamanlı pazartesi günü geçeceğiz. Aksi bir durumda pazar günü tanımlamayacağız. Ben pazar günü sana bilgi vereceğim. Piyasa organize edildi. Ekte ''sadece satış fiyatlarını'' yarından itibaren geçerli olacak şekilde tanımlayabilir misin? (Bir marketin yetkililerinin birbirleriyle yazışmaları)
DİKKATLİ BİR DİLLE YAZALIM…
A KİŞİSİ: Tanzim ürünleri satış fiyatlarını İstanbul dışında tüm Türkiye'de yarından itibaren geçiyoruz. Patates 5, Soğan 4, Domates 7 TL, diğer ürünler serbest. İstanbul için önümüzdeki hafta başında geçmeyi düşünüyoruz. Bu şekilde bölgelere bilgi geçiyorum.
B KİŞİSİ: Neden?
A KİŞİSİ:Geçiyoruz diye konuştuk.
B KİŞİSİ:Kiminle?
A KİŞİSİ: Rakiple...
B KİŞİSİ: Onlar yapsınlar görelim sonra yazarız.
A KİŞİSİ: Bu gün tanımlayacaklar, bizde tanımlayabiliriz. B KİŞİSİ: Tamam biz de tanımlayalım, bölgelere bilgi geçebiliriz.
A KİŞİSİ: Ok, İstanbul için 'haftaya geçelim' denildi.
B KİŞİSİ: İstanbulları ayrıca yazarız. Ama dile dikkat. Rakip demeyin, Üst yönetimce alınan karar demeyin. Dikkatli bir dille yazalım. (Bir marketin kendi yetkilileri arasındaki yazışma)
BAHANE MALİYET ARTIŞI
Zincir marketler ile tedarikçi firmaların temsilcileri dün Rekabet Kurumu'nda sözlü savunma yaptı. Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle, hakkında soruşturma yürütülen tarafların yazılı savunma sürecinin tamamlandığını ve sözlü savunma toplantısının yapılmasına karar verildiğini hatırlattı. Sabah'ta yer alan habere göre, Rekabet Kurumu soruşturma heyeti, piyasanın organize edildiği ve artırılan fiyatların rakiplerle eş zamanlı şekilde raflara yansıtıldığı kanaatine varırken, bazı zincirlerin fiyatları tüketiciler aleyhine yükselttiği kanaatine vardı. Şirket temsilcileri savunmalarında maliyet artışlarına dikkat çekti.
TARİH BELLİ OLDU
Öte yandan perakende gıda ve temizlik ürünleri ticareti ile uğraşan zincir marketler ile bunların tedarikçileri konumunda olan üretici ve toptancı seviyesindeki teşebbüsler hakkında Rekabet Kurumu tarafından yürütülen soruşturmanın sözlü savunma toplantısı saat 02.25'te sona erdi. Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle, yaptığı kapanış konuşmasında "Taraflar savunmasını tamamlamış olup toplantı sona ermiştir. Kurulumuz, soruşturmaya ilişkin nihai kararını verdikten sonra kararın tefhimi en geç 11 Kasım 2021 günü yapılacaktır. Karar, tefhim tarihinden önce alınması durumunda, Kurumumuz internet sitesinden de duyurulacaktır" dedi.
4'ÜNCÜ MADDE NE DİYOR?
4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'a göre, piyasada rekabeti engelleyici, kısıtlayıcı veya bozucu teşebbüsler arası anlaşma ve uygulamaların yasaklanması gerekiyor. Kanunun "Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar" başlıklı 4'üncü maddesinde, "Belirli bir mal veya hizmet piyasasında doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler arası anlaşmalar, uyumlu eylemler ve teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykırı ve yasaktır" deniliyor.
İŞTE 10 USULSÜZLÜK
Raportörler 10 başlıkta usulsüz uygulamalara dikkat çekti, ceza istedi:
● Fiyatların tüketiciler aleyhine yükseltilmesi sağlandı.
● 'Topla, dağıt karteli' niteliğinde anlaşmalar yapıldı.
● Satış fiyatlarında koordinasyon sağlandı.
● Belgelere göre fiyat artışlarında piyasa organize edildi.
● Artırılan fiyatlar rakiplerle eş zamanlı raflara yansıtıldı.
● Ortak tedarikçiler aracılığıyla fiyat, kampanya ve indirimler paylaşıldı.
● Zincir marketlerin fiyatlarına tedarikçiler aracılığıyla müdahale edildi.
● Geleceğe dönük satış ve artış fiyat bilgilerini paylaşmada aracılık edildi.
● Fiyatı yükseltmeyen marketlere iade faturalarıyla ceza kesildi.
● Tedarikçi firma zincir marketlerin yeniden satış fiyatlarını belirledi.
