Milyonlarca SGK'lı olarak sigortalı çalışanın çalışma saatleri İş Kanunu'nda ortay konulmuştur. Bu anlamda bir çalışanın haftalık en çok çalışacağı vakit 45 saattir. Bu zamanın üstünde çalışanlar, çok mesai yapmış olarak kabul edilir. Bu halde da işverenlerin çok mesai ücreti ödemesi gerekiyor.
FAZLA MESAİ ÜCRETİ NASIL HESAPLANIR?
İş Kanunu uyarınca haftalık normal çalışma zamanı en çok 45 saat olarak uygulanabilmektedir. Bu zamanı aşan çalışmalar ise "fazla çalışma" olarak nitelendirilmektedir. Bununla birlikte, işyerindeki haftalık çalışma zamanı, Kanun ile tespit edilen süreden daha az olacak şekilde belirlenmiş olabilir. Bu halde haftalık 45 saate kadar olmak koşuluyla işyerindeki haftalık normal çalışma zamanını aşan çalışmalar "fazla Aralıklarla çalışma" olarak nitelendirilmiştir.
HAFTA TATİLİNDE ÇALIŞMA KARŞILIĞINDA ÇOK ÇALIŞMA ÜCRETİ ÖDENİR Mİ?
Hafta tatili, çalışana iş günlerinde çalışmış olması şartı ile yedi günlük bir vakit dilimi içerisinde kesintisiz en az 24 saat olmak şartıyla verdiği dinlenme hakkıdır.
Çalışılmayan hafta tatili günü amacıyla işveren doğrultusundan bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenmelidir. Hafta tatilinde çalışan rastgele bir çalışana söz hususu hafta tatili ücretinin yanında, çalışmasının karşılığı olan ücreti de ödenmelidir. Bununla birlikte, hafta tatilinden önceki sürelerde haftalık 45 saatlik çalışmasını doldurmuş ise söz hususu hafta tatili çalışması çok çalışma yerine geçeceğinden bu süreler amacıyla çalışanın ücretinin yüzde elli artırımlı olarak ödenmesi gerekir.
Diğer bir anlatımla, haftalık 45 saatlik çalışmasını doldurmuş çalışan hafta tatilinde de çalıştırıldığı takdirde söz hususu hafta tatili çalışması karşılığında 2,5 günlük ücrete hak kazanmış olacaktır.
FAZLA ÇALIŞMA (FAZLA MESAİ) NEDİR?
Fazla çalışma; İş Kanunu 41. maddesine göre; kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. İşçinin ne vakit ve ne kadar süre ile çalıştırılabileceği ise İş Kanunu 63. maddesi ile İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliğinde belirtilmiştir. İş Kanunu 63. maddesine göre normal çalışma vakti haftada en çok kırk beş saattir. Başka bir söyleyişle haftalık toplam 45 saati geride bıraktığımız her çalışma çok çalışma olarak değerlendirilecektir.
Aksi kararlaştırılmamışsa 45 saatlik çalışma vakti, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit bir şekilde bölünerek uygulanır; ancak, taraflar arasında her gün amacıyla ayrı mesai süreleri de kararlaştırılabilir. Çalışma şekli ne şekilde olursa olsun, işçinin haftalık 45 saati aşan çalışması, çok çalışma (çok mesai) olarak adlandırılır.
Fazla çalışma haftalık 45 saat üstünde olan çalışmadır. Günlük çalışma vaktinin sınırı 11 saat olmakla haftalık çalışma vakti 45 saati aşmasa da 11 saati geride bıraktığımız süreler gün bazında çok çalışma olarak değerlendirilir. Örneğin; haftanın 1. Günü ara dinlenme hariç 14 saat çalışma, başka 5 gün ara dinlenme hariç 6 saat çalışma yapılıyorsa haftalık 44 saat çalışma olmasından haftalık 45 saat aşılmamıştır. Ancak gün bazında 11 saat aşıldığı amacıyla 3 saat çok çalışma ücreti olacaktır.
