ÖTV indirimi geleceği yönündeki öngörü ikinci el piyasasını da etkiledi. Araba alma planı yapanlar araç almak için beklemeye başladı. Bu nedenle otomobil fiyatları hakkında araştırmalar hızlandı. Ekonomist Prof. Dr. Volkan Öngel, "Hem vergi geliri kaybına yol açacak hem de ithal araç talebini arttırarak cari denge ve kur üzerinde olumsuz etki yapacak bir ÖTV indiriminin yapılması uzak ihtimal olarak gözüküyor" açıklamasının ardından araba almak için en uygun zaman merak edildi.
ÖTV İNDİRİMİ SON DURUM NE?
Son günlerde gündemdeki yerini koruyan ÖTV indirimi beklentisi, ikinci el araç piyasasını durma noktasına getirdi. Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Genel Başkanı Aydın Erkoç, ÖTV indirimi beklentisinin piyasayı olumsuz yönde etkilediğini bildirdi. Erkoç, "Maliyet artışları, döviz kurunun dalgalı seyri ve arz talep dengesinde yaşanan sıkıntılar, sektörü olumsuz etkilerken, otomobil sahibi olmayı da zorlaştırdı. Yaz aylarının gelmesi ve bayramın yaklaşması sektörün hareketli günler geçirmesini sağlamıştı. Ancak şu an piyasa durma noktasına geldi" dedi
'İKİNCİ ELDE GEÇİCİ İTHALAT ÇÖZÜM OLABİLİR'
Enflasyon artışının ve piyasada yaşanan sıkıntıların fiyat da yükselmesine sebep olduğunu vurgulayan Erkoç, "Geçmiş yıllarda ikinci el araç ithalatına izin verilmişti. Tüm vergilerin alınması koşuluyla, yerli üretimi etkilemeyecek şekilde tekrar hayata geçirilecek bu uygulamayla piyasaya araç girişi olacağı için fiyatların stabil kalması, hatta geri gelmesi mümkün olacaktır. Tek seferlik olarak, 3 yaşa kadar, belli koşullarda hayata geçirilecek ikinci el araç ithalatı araç tedarik sorununu ortadan kaldıracağı için piyasayı rahatlatacaktır" önerisinde bulundu.
2. EL OTOMOBİL FİYATLARI DÜŞECEK Mİ?
İkinci ele yönelik talebin biraz yavaşladığını ifade eden Çalışkan, "Bu da fiyatlarda belli oranda bir düşüşü beraberinde getiriyor. Bakıldığında, temmuz ayı başından ağustos ayı başına kadar olan dönemde, pazarda ortalama yüzde 7 seviyesinde bir fiyat düşüşü gözlemlenmekte. Yüksek değişkenlik gösteren günümüz ekonomik şartları içerisinde, önümüzdeki çok yakın döneme ilişkin bir öngörüde bulunmak pek de kolay değil. Bununla birlikte şu anda özellikle satıcıların elinde daha önceki yüksek maliyetlerle oluşmuş stoklar da ne yazık ki fiyatların çok fazla düşmesine imkan vermeyecektir görüşündeyim." dedi.
Sıfır araç fiyatlarında kura bağlı artışın da devam ettiğine işaret eden Çalışkan, "Önümüzdeki dönemde stok birikimine bağlı olarak aşağı doğru birtakım fiyat hareketleri gerçekleşiyor gibi görünse de orta ve uzun vadede genel olarak makro ekonominin etkileriyle fiyatların tekrar yukarıya doğru gitme potansiyeli taşıdığını düşünüyorum." ifadesini kullandı.
Çalışkan, son dönemlerde tüketicide oluşan ÖTV'de düzenleme beklentisine ilişkin ise "Düzenlenme ifadesiyle 'ÖTV indirimden ziyade ÖTV baremlerindeki bir güncelleme' kastediliyor gibi düşünülebilir. Yetkililerce böyle bir barem düzenlemesi yapılması durumunda güncelleme oranına bağlı olarak kimi araçların da bir alt ÖTV dilimine düşmesi ve beraberinde de fiyatı bir ölçüde daha uygun hale getirmesi söz konusu olabilir." değerlendirmesinde bulundu.
"TÜKETİCİLER 'BEKLE-GÖR' POLİTİKASINA GEÇTİ"
letgo Araba Operasyonlarından Sorumlu Genel Müdürü Tuluy Noyan ise 2. el oto pazarının temmuz ayının son haftasındaki ÖTV gündemiyle birlikte normalin gerisinde seyrettiğini ancak gerek kurdaki hareketlilik gerekse ÖTV söylemlerinin fiyatları geçici olarak etkilediğini söyledi.
"Piyasalar böylesi gündemlere karşı direnç kazandığı için etkisi de mevcut ortamda sınırlı kalıyor" diyen Noyan, pazarda geçmişe kıyasla çok daha az yeni araç bulunduğu için arz olmayınca indirimin etkisinin de sınırlı olduğunu kaydetti.
Noyan, bu tarz gündemlerle tüketicilerin "bekle-gör" politikasına ve pazarın da bir müddet beklemeye geçtiğini ancak ağustos ayı içinde normalleşme beklediklerini bildirdi.
"BU SEKTÖRÜ BİR YATIRIM ALANI OLARAK GÖRÜP HAREKET EDEN BİR KİTLE OLUŞTU"
Son dönemde normal tüketicinin dışında ikinci el oto alım satımı yapan, bu sektörü bir yatırım alanı olarak görüp hareket eden bir kitle oluştuğunu ifade eden Noyan, "Son gündemle birlikte soğuyan pazara 2. el araç sektörünün oyuncuları yüzde 3-5 bandında bir indirime giderek yanıt verdi. Diğer yandan pazardaki gelişmeleri, sıfır araç girişleri ve fiyatlar açısından değerlendirdiğimizde, markaların yüzde 10'a kadar varan fiyat artışlarına gittiğini görüyoruz. Dolayısıyla ilk şok etkisi atlatıldıktan sonra ikinci el oto pazarında yeniden bir yükseliş beklemek doğru olur." şeklinde konuştu.
Tuluy Noyan, 2. el fiyatlarında öngörülebilir sürede daha fazla düşüş beklemediklerini aktararak, şunları kaydetti:
"ÖTV düzenleme beklentisi pazarı çok hızlı etkiledi. Bu tarz haberler anlık olarak pazara yansıyor. Satışlar pazar genelinde temmuzun son haftası itibarıyla düştü. Ardından fiyatlarda yüzde 3-5 bandında kısmi bir gerileme oldu ve burada durdu. Ancak ağustos içerisinde normalize olmasını bekliyoruz. Diğer yandan pazardaki gelişmeleri; sıfır araç girişleri ve fiyatlar açısından değerlendirdiğimizde markaların yüzde 10'a kadar varan fiyat artışlarına gittiğini görüyoruz. Dolayısıyla ilk şok etkisi atlatıldıktan sonra ikinci el oto pazarında yeniden bir yükseliş beklemek doğru olur."
"Şu anda otomotiv piyasasında 'sıfır araç yok' algısı var"
2plan İcra Kurulu Başkanı Orhan Ülgür de "Bayram öncesi başlayan durgunluk, otomotiv ve ekonomideki gelişmelerin etkisiyle ağustos ayında da devam ediyor. ÖTV indirimi beklentisi, döviz kurlarında son dönem yaşanan artış, kredilerdeki ulaşılmaz gör��nüm tüketicinin 'bekle ve gör tutumu' sergilemesine yol açıyor. 2. el firmalarının ellerindeki stok miktarının artması ve işletmeden işletmeye yapılan ticaretin yavaşlaması sonucunda da yaşanan durgunluk arttı." ifadelerini kullandı.
"Sebebi ne olursa olsun şu anda otomotiv piyasasında 'sıfır araç yok' algısı var" diyen Ülgür, anlık ya da birkaç günlük küçük oranlarda geri gelişler yaşansa da fiyatlarda genel gidişatın yukarı yönlü olacağını söyledi.
"ÖTV'YE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR TÜKETİCİDE BEKLENTİ OLUŞTURDU"
Otoshops Genel Müdürü Melih Mutlu ise sıfır araç piyasasındaki tedarik problemlerinin doğrudan 2. el araçların fiyat ve talep artışlarına neden olduğunu, pazara yeni araç girememesi nedeniyle ikinci el araçlarda da çeşitliliğin dönem dönem azaldığını kaydetti.
Mutlu, "Talebin piyasada bulunan arzı karşılamaması sebebiyle fiyatlar yılbaşından bu yana yaklaşık yüzde 50 artış gösterdi. Yüksek model yılına ait ikinci el araçların, sıfır araç fiyatları seviyesinde seyretmesiyle birlikte bayram sonrası tüketicinin satın alma eğiliminde durgunluk gözlenmeye başlandı. Temmuz ayı sonunda yapılan ÖTV'ye ilişkin açıklamaların tüketicide beklenti oluşturmasıyla ağustosun diğer aylara göre durgun başlamasına sebep olduğu söylenebilir." değerlendirmesinde bulundu.
Fiyatların yönüyle ilgili beklentisini de paylaşan Mutlu, sözlerini şöyle tamamladı:
"Talep azalmasına tüketicilerin bir kısmının ÖTV konusunda beklenti içinde olması, bir kısmının da krediye ulaşmakta zorlandığı ya da pahalı finansmandan kaçınmasını sebep olarak gösterebiliriz. Taleplerde oluşan azalma devam ettiği sürece ikinci el araç fiyatlarında düşüşler gözlenebilir. Ancak döviz kurlarının etkisiyle yükselen sıfır araç fiyatları, ikinci el araçlarda talep ve fiyat artışını tekrar tetikleyecektir. Araç bulunurluğunun kısıtlı olduğu bir dönemde yapılacak olan düzenlemenin sıfır araç piyasasına yansıması da sınırlı olacaktır. İkinci el pazarında bu beklenti ile fiyatlar dengelenmeye başlamış ve tüketiciler için alım fırsatları oluşmaya başlamıştır."
2. EL OTOMOBİL NE ZAMAN ALINMALI?
Sıfır araçlarda yaşanan yükseliş ikinci el fiyatlarını da yukarıya taşıyor. 3 ayda bazı araçlarda yüzde 15-20'ye varan fiyat artışları gözlenmekte. Bu fiyat artışları tahminimize göre yıl sonuna kadar devam edecek. 2. el otomobile talep de sürecek.
