EYT’liye toplu para! Emekli olan tüm EYT’liler kıdem tazminatı alır mı? Tazminat nasıl alınır? Kıdem tazminatı nasıl hesaplanacak?

Milyonların gözü yaşa takılanlara emeklilik yolunu açacak düzenlemede. Düzenlemenin Ocak'tan itibaren uygulamaya alınacağı ve ilk etapta 1.5 milyon kişinin emekli olacağı belirtiliyor.

Çıkarılacak yasayla emekli maaşına kavuşacak olan EYT'liler, işyerlerinden de toplu ödeme alacak.

Kıdem tazminatı ve birikmiş izinler yasayla emekli olanlara verilecek. İşte EYT'lilerin başta kıdem tazminatı olmak üzere hakları…

1. Yasayla emekli olan tüm EYT'liler işten ayrılırken kıdem tazminatı alır mı?
İş Kanunu'nda 4/a'lıların, yani SSK'lıların kıdem tazminatı alabilmesinin şartları arasında 'emeklilik hakkının elde edilmesi veya bu kapsamda yaş dışında gereken sigortalılık süresi ve prim gününün doldurulması nedeni ile işten ayrılma' da sayılıyor.

Bu kapsamda emeklilik nedeniyle işten ayrılan EYT'liler kıdem tazminatını alarak işten ayrılabilir. Ancak emeklilik nedeniyle işyerinden ayrılacak çalışanın aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalışmış olması şart. İşçinin kıdem tazminatı alabilmesi için gerekli 1 yıllık sürenin hesabında aynı işverene bağlı farklı işyerlerinde çalıştığı süreler birlikte değerlendiriliyor.

2. Tazminat nasıl alınır?
Bunun için Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan alınacak şartların tamamlandığına yönelik yazı ile işverene başvurulması yeterli. Ayrıca dilekçede de işten ayrılma nedeninin emeklilik olduğunun belirtilmesi gerekiyor.

3. Kıdem tazminatı nasıl hesaplanacak?
Kıdem tazminatı son brüt ücret üzerinden hesaplanacak. Her 1 yıl için 30 günlük brüt ücret kadar hesaplama yapılacak. Brüt ücrete yıl içinde alınan düzenli ödemeler de dahil edilecek.

Kıdem tazminatı tavanını aşan ücrete sahip çalışanlara ise her bir çalışma yılı için tavan tutarı kadar (şu an 15.371,40 lira) ödeme yapılacak. Tazminattan yalnızca damga vergisi kesilecek. Başka kesinti yapılmayacak.

4. Ocak'ta tazminat tutarları nasıl değişecek?
Mevcut ücretlere göre damga vergisi düşülmüş olarak yıllık en az 6 bin 421 lira 89 kuruş, en yüksek ise 15 bin 254 lira 73 kuruş tazminat ödeniyor. Ocak'ta bu tutarlar artacak. Ocak'ta en düşük tazminat yeni brüt asgari ücret kadar olacak.

Örneğin; brüt asgari ücret 10 bin lira olursa bu ücreti alana çalışılan her yıl için 9 bin 924 lira verilecek. Kıdem tazminatı tavanı da memur maaşlarındaki artışla yükselecek. Buradaki artış tahmini de yüzde 16.99 ile yüzde 23.29 arasında bulunuyor.

Eğer yüzde 23.29 artarsa tavan 18 bin 951 lira 40 kuruşu bulacak. Bu tutarı aşanlara çalışılan her yıl için 18 bin 807 lira 56 kuruş verilecek.

5. Tavan aşılabilir mi?
İş Kanunu, verilecek en yüksek kıdem tazminatı tavanını belirlemiş durumda. Ancak işveren kendi arzusu ile bunu aşarak bir rakam ödemek isterse ya da çalışanın gerçek maaşını dikkate almak isterse bunda bir sıkıntı bulunmuyor.

Ancak burada tavanı aşan kısım için gelir vergisi ödenmesi durumu ortaya çıkıyor.

6. Taksitle ödenebilir mi?
Kıdem tazminatının peşin ödenmesi esas. Çalışanın rızası olmadan kıdem tazminatının taksitle ödenmesi söz konusu olamaz. İşveren ancak işçinin açık ve yazılı onayını alırsa kıdem tazminatını taksitle ödeyebilir.

7. Kıdem tazminatını alamayan ne yapmalı?
Uyuşmazlıklarda önce arabulucuya başvuru yapılıyor. Kıdem tazminatında zaman aşımı 5 yıl. Zamanaşımı kıdem tazminatı hakkının doğduğu tarihten itibaren başlıyor.

8. Emekli olurken kıdem tazminatı alan EYT'liler yeniden çalışmaya başlarlarsa kıdem tazminatı hakkı olur mu?
EYT düzenlemesiyle emekli olan kişi aynı veya başka bir işyerinde yeniden çalışmaya başlarsa ikinci kez kıdem tazminatı alabilir.

Ancak burada o işyerinde en az 1 yıl çalışmak ve kıdem tazminatı alacak şekilde işten ayrılmak gerekecek.

9. Emekli olan EYT'liler ihbar tazminatı alır mı?
Emeklilik nedeniyle işten ayrılanlara ihbar tazminatı ödenmez.