Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın "Fahiş kira ve konut fiyatları için gerekirse ceza uygulayacağız" sözlerinin ardından gözler atılacak adımlara çevrildi. Piyasa ortalamasının üzerinde fahiş kira artışıyla "haksız kazanç elde edenlere" hapis cezası verilecek.
TCK'da yapılacak düzenlemeyle fahiş kira artışı yapan ev sahiplerine hapis ve para cezası uygulanacak. Bir yıldan üç yıla kadar hapisle soruşturma, dava açılabilecek.
Haklarında 3 yılla soruşturma açılan fırsatçı ev sahipleri mahkemenin takdiri ile tutuklu da yargılanabilecek. Adalet Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nca hazırlanacak yasal düzenleme yeni yasama döneminde Meclis'e sunulacak.
BORÇLAR KANUNU'NDA DA HÜKÜM VAR
Kira sözleşmeleri ve ücretlerinin belirlenmesi de Türk Borçlar Kanunu ile hüküm altında bulunuyor.
Borçlar Kanunu, Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Kanunu'na göre piyasada afet döneminde "darlık yaratıcı, dengeyi ve serbest rekabeti bozcu, tüketicinin mallara ulaşımını engelleyici faaliyetlerde" bulunması suç teşkil ediyor.
Borçlar Kanunu'na eklenen geçici maddeyle Haziran 2022 tarihinde kira artış bedeline yüzde 25 sınırı uygulaması Temmuz 2024'e kadar uzatıldı.
Kira tespit, tahliye, uyarlama, kontrat kaynaklı sorunlar, taşınmaz paylaşımı, kat mülkiyetinden kaynaklı uyuşmazlıklar, aidata ilişkin davalar zorunlu 1 Eylül itibariyle arabuluculuk sürecine tabi olacak.
İhtilafların tamamı önce arabulucuya gitmek zorunda olup daha sonra dava açılabilecek. Arabuluculuk sürecini davayı açmak isteyen taraf başlatacak.
Emlakçı odaları ile vergi daireleri bu konuda işbirliği yaparak vergi kaybı ve kayıt dışılığı önlemeyi amaçlıyor. Bakanlık ekipleri denetimlerde 5 yıl içinde ev alıp satanların kira ve gayrimenkulün değer artışı üzerinde beyanname vermeleri gerektiğini anımsatıyor.
Büyükşehirler başta olmak üzere kiraların çok yüksek olduğu illerde memura il ve ilçe bazında kira desteği verilmesine yönelik çalışma da tamamlanacak.
SÖZLEŞMENİZ BİTSE DE ÇIKARTAMAZ!
Bir yıllık kira sözleşmesi bitince "süre bitti" diyerek evden, işyerinden çıkarmak mümkün değildir.
Ev sahibi kiracıyı 10 yıllık sürenin sonunda yasal olarak tahliye edebilir. Bunun için de sözleşme bitiminin 3 ay öncesinde kiracıya yazılı olarak evi tahliye etmek istediğini bildirmesi gerekiyor.
Kiraya veren Borçlar Kanunu 347. Maddesi gereği kiranın başlangıcından on yıl geçtikten sonra genel hükümlere göre fesih bildirimiyle sözleşmeyi feshedebilir. Kiraya verenin, kiracıyı ev veya iş yerinden çıkarabilmesi için on yıllık sürenin geçmesi gerekir.
Ancak, beş yıl sonra taraflar mahkemeye başvurarak yeni kira bedelinin keşif ve bilirkişi incelemesi yoluyla tespitini talep edebilir. Bu noktada kira bedeli hâkim tarafından emsal bedellere göre tespit ediliyor.
EV SAHİBİNİN DE HAKLARI VAR
Borçlar Kanunu'nun ikinci maddesine göre kiracı kira bedelini 30 gün içinde ödemek zorundadır. Bu süre içinde ödeme yapmaması durumunda icra takibi başlatılarak borçluya tebligat gönderilir.
Tebligatın ardından bir ay içinde ödeme yapılmazsa icra hukuk mahkemesinde dava açılarak kiracı tahliye edilebilir. Ev sahibi her yeni kira sözleşmesinde yasalar kapsamında belirlenen sınır oranında zam yapabilir.
Ev sahibi kira zammını kabul etmeyen kiracıyı sözleşme bitimiyle beraber evden tahliye ettirebilir. Sabah'ta yer alan habere göre, evde oturmak isteyen kiracının yasal çerçevelerde zammı kabul etmesi gerekir.
