Türkiye'de emeklilik sistemi, daha fazla vatandaşın emeklilik hakkına erişebilmesi için önemli bir değişiklikle güncellendi. Devlet, vazife malulü er, erbaş, güvenlik korucuları, terör mağdurları ve tedavisi zor hastalıklarla mücadele eden bireyler ile iş kazası veya meslek hastalığı sonucu çalışma gücünün yüzde 60'ını kaybedenler için malulen emeklilik hakkı tanıdı. Bu yeni düzenleme, daha fazla kişinin emekli olabilmesine olanak tanıyor.
Organ, kemik iliği nakli, görme kaybında da aylık bağlanıyor. Tüm kanser hastalarında tanının konulmasından itibaren bir yıl içinde başvuran 18 ay süresince maluliyet aylığı alabiliyor. Sadece Parkinson, MS, bazı psikiyatrik hastalıklar, kalp yetmezliği gibi hastalıklarda değil uyku bozuklukları nedeniyle de malul aylığı bağlanıyor.
Başkasının bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için bu süre aranmıyor. Vücut fonksiyon kaybı oranının belirlendiği özürlü sağlık raporunda ağır olan hastalık dikkate alınıyor, hastalıklar birleştirilemiyor. Malulen emekli olamayan engelli hakkıyla da emekliliğe hak kazanabilir. Malulen emekli olmak için gerekli sigortalılık süresi, prim koşulunu yerine getiremeyen engellilik tespiti yaptırarak emekli olabilir. Primsiz, vergisiz emeklilik konusunda merak edilen soruların yanıtları şöyle:
1- MALULEN EMEKLİLİKTE SİGORTA, PRİM GÜN ZORUNLULUĞU VAR MI?
Ağır hastalıklarda malul aylığı bağlanması için en az 10 yıl sigortalı ve 1800 gün prim ödeme koşulu bulunuyor. SGK'ya başvurulan tarihte en az 5 yıl prim ödemiş olmayanların sevk işlemi yapılmıyor. Prim gün sayısını borçlanma ile tamamlayanlar da aylık alabiliyor Erkekler askerlik sürelerini, kadınlar doğum sonrası çalışmadıkları süreleri ve ücretsiz izin günlerini borçlanabilir.
2- BAKIMA MUHTAÇ OLANLAR İÇİN DE SİGORTALILIK SÜRESİNE BAKILIYOR MU?
Başkasının bakımına muhtaç derecede durumu ağır olanların 10 yıllık sigortalılık süresine bakılmıyor. Ancak, en az 1800 gün prim ödemesi şartı isteniyor.
3-SAĞLIK SORUNU OLANLAR EMEKLİLİK İÇİN NE YAPMALI, NEREYE BAŞVURMALI?
Çalışma, kazanma gücünün tamamını ya da bir kısmını kaybetme durumunda sürekli gelir kaybına neden olan fizyolojik bir risk olarak tanımlanan malullük durumunda erken emekli olunabiliyor. Emeklilik için sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünün ilgili servislerine başvurulabilir. Geçici malul aylığının kalıcı olması için de bir hastalık nedeniyle çalışma gücünde en az yüzde 60 oranında kayıp olduğuna dair sağlık raporu gerekiyor. Rapor için sosyal güvenlik merkezine başvurarak yetkili hastanelere sevk talep edilir.
4- MALULEN EMEKLİLİKTE SSK, BAĞ-KUR AYIRIMI VAR MIDIR?
Maluliyet tespitinde sigorta ayırımı bulunmuyor. Türk Silahlı Kuvvetleri, İçişleri Bakanlığı, özel güvenlik hizmetleri ve normal sigortalıların maluliyet tespitinde her bir kurumun sağlık yönetmelikleri dikkate alınıyor.
5- MALULEN EMEKLİ OLAMAYAN ENGELLİ HAKKIYLA EMEKLİLİĞE HAK KAZANABİLİR Mİ?
Kazanabilir. Malulen emekli olmak için gerekli sigortalılık süresi, prim koşulunu yerine getiremeyen engellilik tespiti yaptırarak emekli olabilir. Vergi indiriminden yararlanmak için de özür oranınızı bildirir raporunuz ile ilinizde bulunan defterdarlık ya da vergi dairesine başvurulur.
