Aralık ayı, yeni asgari ücret belirlenmesi sürecinin başlangıcını işaret ediyor. Bu süreçte sendikalar, işverenler ve hükümet arasında yapılan müzakereler, ülkenin ekonomik dengelerini etkileyen önemli bir konu olarak öne çıkıyor. Bu yılki müzakereler öncesinde Türk-İş, asgari ücretin belirlenmesinde dikkate alınacak kriterleri içeren bir araştırmanın sonuçlarını açıkladı.
NE KADAR ARTIŞ YAPILACAK?
Yeni asgari ücret için süreç Aralık ayının gelmesiyle start alıyor. Taraflar hazırlıklarını yaparken; Türk-İş'in masaya getireceği açlık sınırı, geçim maliyeti gibi veriler içeren araştırmasının sonuçları da açıklandı. İşte pazarlıklarda konuşulacak rakamlar…
Tüm Türkiye'nin merakla beklediği yeni asgari ücreti belirleme süreci Aralık ayıyla birlikte başlıyor. İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan 15 kişilik Asgari Ücret Tespit Komisyonu, Aralık ayı boyunca gerçekleştireceği 4 toplantıda 1 Ocak'tan itibaren uygulanacak yeni ücreti karara bağlayacak.
ASGARİ ÜCRETLİLER MASADA
Toplantılarda işçileri Türk-İş, işverenleri TİSK temsil edecek. Türk-İş bu yıl bir ilke de imza atacak. Geçtiğimiz yıllarda bir asgari ücretliye komisyonda yer veren Türk-İş, bu yıl bu sayıyı 4'e çıkaracak. Türk-İş'in komisyondaki 5 temsilcisinden 1'i sendikacı olurken, 4'ünü ise garson, akaryakıt pompacısı, berber ve kasap gibi farklı mesleklerden asgari ücretliler oluşturacak. Asgari ücretliler taleplerini masada direkt olarak aktaracak.
BU ARAŞTIRMAYI GÜNDEME GETİRECEK
Türk-İş, bugün açıkladığı Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması'nın Kasım sonuçlarını da masaya taşıyacak. Araştırmaya göre, Kasım ayında 4 kişilik ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken gıda harcaması tutarını ifade eden 'açlık sınırı' 14 bin 25 lira oldu. Gıda ile giyim, konut, ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarına denk gelen 'yoksulluk sınırı' ise 45 bin 686 lira olarak hesaplandı. Bekar bir çalışanın 'yaşama maliyeti' de Türk-İş'in araştırmasında aylık 18 bin 239 lira olarak belirlendi.
ENFLASYON + REFAH PAYI
Masaya enflasyon verileri de gelecek. Burada en önemli veri 2023'ün ikinci yarısındaki enflasyon verileri olacak. Orta Vadeli Program'da 2023 yılı enflasyonu yüzde 65 olarak tahmin edildi. Bu tahmine göre, 6 aylık enflasyon yüzde 37.76 olarak bekleniyor. Temmuz'da yaklaşık yüzde 34 zamla net 11 bin 402 lira yapılan asgari ücret bu orana göre 15 bin 707 liraya yükselirken, ayrıca bir refah payı eklenmesi de bekleniyor. Bunun nedeni ise hem çalışanların enflasyona karşı korunacağı yönündeki açıklamalar hem de yeni ücretin yıllık olarak belirlenecek olması…
Eğer komisyon yüzde 40 artış yönünde karar verirse asgari ücret net 15 bin 963, brüt asgari ücret de 18 bin 780 lirayı bulacak. Bu ücretin işverene maliyeti ise 22 bin 66 liraya ulaşacak.
Yüzde 45'lik artış halinde net asgari ücret 16 bin 533, brütü de 19 bin 451 lirayı bulurken, işverene maliyeti ise 22 bin 854 lira olacak.
Burada en çok konuşulan oran ise yüzde 50. Bunun nedeni ise memurlar ve memur emeklileri için beklenen Ocak ayı zam oranının bu seviyelerde olması. Asgari ücret yüzde 50'lik artış yansıtılırsa da net 17 bin 103, brüt 20 bin 121 liraya yükselecek, işverene maliyet ise 23 bin 643 lira olarak gerçekleşecek.
Türk-İş'in Kasım ayı araştırmasında bekar bir çalışanın yaşama maliyeti 18 bin 239 lira olarak belirlendi. Eğer bu tutar net asgari ücret yapılırsa, yüzde 59.96'lık bir artış oluşacak, brüt ücret 21 bin 457, işverene maliyet de 25 bin 212 liraya ulaşacak.
HEDEF UZLAŞMA
Çalışma Bakanlığı'nın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar alabiliyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor. Ancak hedef, uzlaşmayla yeni asgari ücretin belirlenmesi.
DENGE MESAJI
Konuyla ilgili son açıklama Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'dan geldi. Yılmaz, 2024 yılında geçerli olacak asgari ücrete ilişkin, şu açıklamayı yaptı: "Görüşmeler başlayacak, Aralık ayı içinde sosyal diyalog mekanizması çalışacak. Orada elbette işçilerimizin refah beklentileri, işletmelerimizin de rekabet gücünü devam ettirme, istihdamı devam ettirme gibi beklentileri olacaktır. Kamu kesimi de bu dengeyi gözetecektir diye düşünüyorum."
