takvim.com.tr
Son yapılan Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasası ile birlikte Türkiye'de emekli sayısı 16 milyona ulaştı. Bu gelişme, çalışma hayatında önemli bir denge değişikliğine yol açtı. Yaklaşık 32 milyon çalışanla birlikte değerlendirildiğinde, Türkiye'de bir emekliye 1,5 çalışan düştüğü görülüyor. Uzmanlar, ideal dengenin 4 çalışana bir emekli olduğunu belirtiyor.
Türkiye'de son yapılan Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi sonrası emekli sayısı 16 milyona ulaştı. Bu durum, yaklaşık 32 milyon çalışanla karşılaştırıldığında, bir emekliye 1,5 çalışan düştüğünü gösteriyor. Oysa ideal olan, dört çalışana bir emeklinin düşmesidir.
EYT yasasıyla birlikte, 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olan ve yaş şartı olmadan emekli olma hakkına kavuşan 2 milyondan fazla kişi bulunmaktadır. İlerleyen dönemlerde, şartlarını tamamlayan yaklaşık 2 milyon EYT'li daha emekli olacak. Ancak, 8 Eylül 1999 sonrası sigortalı olanlar için kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaş ve 7000 gün prim şartı geçerlidir.
Emeklilik sürecini etkileyen en önemli faktör, ilk sigortalı olma tarihinizdir. Hem prim günü hem de yaş şartı bu tarihe göre belirlenir. Ayrıca, SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı gibi hangi kuruma daha fazla prim ödediğiniz de önem taşır. Çeşitli kurumlardan sigortalı olanlar için hesaplama farklılaşır. Yasalarımız, emekliliği öne çekmek açısından bazı avantajlar da sunar:
Çocuklar Üzerinden Avantaj
Kadın çalışanlar, çocukları üzerinden prim kazanma imkanına sahiptir. Bu yöntemle 3 çocuğa kadar borçlanma ile 2160 gün, yani 6 yıl kazanılabilir. Böylece yaşı ve yılı dolmuş bir anne, 3 çocuğu varsa 6 yıl erken emekli olabilir. Tek şart, çocukların sigortadan önce doğmuş olmasıdır.
Askerlik Borçlanması
Erkeklerde askerlik süreleri hem yaşı geriye çeker hem de prim kazanma imkanı verir. Sigortalı olmadan önce yapılan askerlik için borçlanılması, sigorta giriş tarihini borçlanılan gün kadar geriye çeker. Bu şekilde en az 1 yıl önce emeklilik imkanı doğar.
Kısmi Emeklilik
Kısmi emeklilik yönteminde, 15 yıl ve 3600 günü dolduranlar daha fazla çalışmadan emekli olabilir. Ancak burada yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60'tır. Bu imkan, 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar için geçerlidir. Sonrası için prim 4500'e, yıl şartı 25'e çıkmaktadır.
Malulen Emeklilik
Çalışırken iş yapabilme gücünü en az yüzde 60 kaybedenler, sağlık raporu alarak malulen emekli olabilirler. Bunun için en az 1800 gün prim yeterlidir.
Engelli Emekliliği
Engelli çalışanlar, en az yüzde 40 engellilik ile vergi indirimi aldıklarında, yaş şartına bakılmaksızın emekli olabilirler. Bu durumda, işe giriş tarihlerine göre 15 yıl ve 3600 günden başlayarak, 18 yıl ve 4680 güne kadar bir sürede emekli olma hakkına sahiptirler.
Türkiye'de emeklilik sistemi, çalışanların farklı ihtiyaçlarına ve durumlarına göre çeşitli avantajlar sunarak emekliliği öne çekme imkanları sağlar. Ancak, sürdürülebilir bir emeklilik sistemi için ideal çalışma-emeklilik oranının korunması büyük önem taşır.
