"Muhalefetin oy oranında değişen bir şey yok"
Takvim gazetesi yazarı Zafer Şahin, iki araştımanın sonuçlarına dikkat çekerek, "Biri muhalefete yakın 2 araştırma şirketinin son anketleri (Metropoll ve Optimar) Cumhur İttifakı oylarını koruyor. Muhalefet partileri oylarını artıramıyor. Yorum sizin..." dedi.
Seçim anketlerinin doğuşu
Seçimler için Türkiye genelinde anket yapmak, 1980 darbesi sonrasında ortaya çıktı. Araştırma şirketleri, 80 öncesinde Türkiye'de yatırım yapmayı planlayan uluslararası şirketler için ürün ve pazar araştırmaları yapıyordu. Türkiye ekonomisinin hızla geliştiği bu yıllarda, yabancı şirketler, Avrupa'nın en büyük pazarlarından biri olan Türkiye'de satışa sunacakları gıda maddeleri, temizlik ürünleri ve ilaçlar için art arda piyasa araştırması yapıyordu. "Siyasi içerikli" anket çalışmaları ise ilk kez Turgut Özal'ın başbakanlığı döneminde ortaya çıktı. Turgut Özal'ın iktidarını test ettiği 1987 seçimleri ile popüler hale gelen seçim araştırmaları, Refah Partisi'nin İstanbul ve Ankara belediyelerini aldığı 1994 yerel seçimleri ile patlama yaptı.
Bugün Tarhan Erdem ve Adil Gür ile anılan araştırma sektörünün o dönemdeki "talihlisi" daha sonra CHP saflarından siyasete atılacak Bülent Tanla idi. Tanla, 87 seçimlerinde ANAP'ın, 91 seçimlerinde ise DYP'nin alacağı oy oranlarını tamı tamına tahmin etmiş ve haklı bir ün kazanmıştı. Seçim anketleri, o yıllardan bugüne yalnızca Türkiye demokrasisinin vazgeçilmez parçalarından biri olmakla kalmadı, aynı zamanda 8 bin kişiye istihdam yaratan ve yılda ortalama yüzde 20 büyüyerek 150 milyon dolarlık büyüklüğe ulaşan bir sektör haline de geldi.
HANGİ ŞİRKET KİMİN?
KONDA: Tarhan Erdem'in sahibi olduğu şirket. Yönetiminde Tarhan Erdem ve Bekir Ağırdır bulunuyor.
A&G: 1995 yılında Adil Gür tarafından kuruldu. Yıldızı 29 Mart seçimlerinde parladı.
ESTİMA: Bülent Tanla'nın oğlu Hasan Tanla'nın başında bulunduğu şirketin önceki ismi "Piar Gallup" idi.
ANAR: Şu an Devlet Bakanı olan Beşir Atalay tarafından 1998 yılında Ankara'da kuruldu. Daha çok AKP için anket çalışmaları yapıyor.
DENGE: Başbakan Erdoğan için özel anket çalışmaları yapan bir şirket.
POLLMARK: ANAR'dan ayrılan, 2003 yılında kurulan ve AKP'ye yakınlığı ile bilinen bir kamuoyu araştırma şirketi.
METROPOL: Prof. Özer Sencer tarafından kuruldu. Son 2 yıldır faaliyet gösteriyor.
GENAR: 1997 yılından beri faaliyet gösteriyor. Yönetiminde Hüsrev Hatemi, Nilüfer Narlı ve Arus Yumul gibi önemli araştırmacılar bulunuyor.
VERSO: Sahibi Erhan Göksel. 1985'ten beri bu işi yapıyor.
SONAR: 1999 seçimlerinde MHP'den milletvekili adayı olan Hakan Bayrakçı'nın şirketi.
Sektörün büyüklüğü 150 milyon dolar
- Türkiye'de tahmini 75 adet araştırma firması var.
- Bu şirketlerin 10 tanesi yabancı sermayeli.
- Siyasi araştırma yapan şirket sayısı 12.
- Saha hizmeti veren taşeron şirket sayısı 35.
- Müşterilerin yüzde 76'sı iç piyasada faaliyet gösteriyor.
- Araştırma şirketlerinde toplam 8 bin kişi çalışıyor.
- Sektör 2008'de 150 milyon dolarlık büyüklüğe ulaştı.
- Toplam cironun yüzde 10'unu siyasi araştırmalar oluşturuyor.
