ZEKAT NEDİR?
Zekat, İslam'ın beş şartından biridir. Terim olarak şeriatta "asli ihtiyaçlar" dışında nisab miktarı mala sahip olan ve bu sebeple zengin sayılan Müslüman'ın, bu zenginliği üzerinden 1 tam yıl geçtiğinde dini yükümlülük gereği zekat olarak vermesi gereken miktarın adına deniyor.
Kelime olarak; temizlik, artmak, bereketli olmak, iyi ve düzgün olmak anlamlarına geliyor. Veren kimseyi cimrilikten, kirlerinden ve günahlardan temizlediği ve malında berekete vesile olduğu inancıyla kelime manası ile dini manası arasında böylelikle bir bağ kurulur.
ZEKAT KİMLERE VERİLİR?
Kur'an-ı Kerim'de zekâtın kimlere verileceği belirtilmiş ve hicretin 9. yıllında inen Tevbe suresinde bunlar şöyle sıralanmıştır: "Sadakalar (zekâtlar) Allah'tan bir farz olarak fakirlere, miskinlere, zekat işinde çalışanlara, kalpleri İslâm'a ısındırılmak istenenlere, kölelere, borçlulara, Allah yollunda olanlara ve yolda kalmışlara aittir. Allah bilendir, tam hüküm ve hikmet sahibidir" (Tevbe, 9/60.)
Zekat verilemeyecek kişiler ise; anne, baba, eş ve çocuklar; Müslüman olmayanlar; zenginler; Hz. Peygamber'in yakınları; küçükler ve akıl hastaları.
Zekat, ibadet içerikli bir yükümlülük olduğu için gayri müslimlere, inançsız kişilere ve dinden dönenlere verilemez. Yedi yaşından küçüklere ve akıl hastalarına doğrudan zekât vermek ise caiz değildir. Zekat bunların velilerine teslim edilir.
ZEKAT NİSAP MİKTARI NE KADAR?
Nisap, zekâtla yükümlü olmak için esas alınan zenginlik ölçüsüdür. Bu ölçü, altında 20 miskal (80.18 gr), devede 5, sığırda 30, koyun ve keçide 40 adettir.
ZEKAT KİMLERE FARZDIR?
Zekât ibadeti ile ilgili şartlar, zekâtın bir kim-seye farz olmasının ve verilen zekâtın geçerli ol-masının şartları şeklinde iki ayrı başlık altında ele alınır.
Bir kimseye zekâtın farz olması için o kimsenin müslüman, akıl sağlığı yerinde, ergenlik çağına gelmiş ve hür olması bir yıllık borcundan ve aslî ihtiyaçlarından fazla hakikaten ya da hükmen ar-tıcı, yani kazanç sağlayıcı nitelikte "nisap miktarı" mala sahip olması gerekir. Artıcı olmaktan kaste-dilen, malın sahibine gelir, kâr, fayda temin etmesi yahut kendiliğinden çoğalma ve artma özelliğine sahip bulunmasıdır.
Zekâtın farz olması için ayrıca nisap miktarı mal ya da servete sahip olduktan sonra üzerinden bir kameri yılın geçmesi ve yıl sonunda da nisap miktarını koruması gerekir. Yıl içerisindeki artış ve düşüşlere itibar edilmez. Zekât bu süre dolma-dan önce de verilebilir.
Zekâtın geçerli olmasının şartlarına gelince, öncelikle "niyet" şarttır. Zekât bir ibadet olduğu için niyetsiz yerine getirilemez. Ayrıca fakire verilmesi ve teslimi demek olan "temlik" de şarttır. Yemek hazırlayıp yedirmek gibi ibâha denilen yol-larla fakire zekât verilmiş olmaz.
DİYANET'TEN AÇIKLAMA!
Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş yaptığı açıklamada; faturalı ve faturasız tüm hatlardan 5601'e SMS ile fitre bağışında bulunulabileceğini duyurdu. Bir SMS ücreti, bir fitre bedeli olan 27 TL olacak.
Erbaş, "Zekat, fitre, fidye, sadaka, gıda paketi, bayramlık kıyafet gibi bağışlar, 'www.tdv.org ve bagis.tdv.org' adreslerinden online olarak ve tüm PTT şubeleri ile anlaşmalı bankalar aracılığıyla da yapılabilir." ifadelerini kullandı.
Erbaş, "Ramazandan önce tüm mensuplarımızı, din görevlisi hocalarımızı ve milletimizi kan bağışında bulunmaya davet ediyorum" diye konuştu.
Diyanet İşleri Başkanı Erbaş sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ramazan'da televizyon, radyo kanallarında ya da sosyal medyada program yapan, konuşan herkesten, toplumumuza doğru bilgi aktarma konusunda sorumluluk bilinciyle hareket etmelerini, kaynağı belli olmayan, hayatımıza değer katmayan anlamsız bilgi ve konuları ekrana ve gündeme getirmemelerini; güzel, yapıcı ve birleştirici bir üslup kullanmalarını ve tartışma meydana getirecek, polemik üretecek popülist tavırlardan uzak kalmalarını özellikle istirham ediyorum."
Erbaş, "İftar sofraları kurmak yerine, gıda paketleri, alışveriş kartları, bayramlık kıyafet dağıtarak ihtiyaç sahiplerini yalnız bırakmayacağız." dedi.
Diyanet İşleri Başkanı Erbaş, "35 ülkede ramazan ayının sonuna kadar 38 bin 450 gıda, 46 bin iftar paketi dağıtımı ve 10 bin 800 yetime bayramlık kıyafet dağıtacağız." ifadelerini kullandı.
Erbaş, Türkiye Diyanet Vakfı'nın bu yıl Ramazan ayında yurt içinde ve yurt dışında toplam 12 milyon liraya yakın bir yardım yapacağını açıkladı.
Erbaş, herkesin evinde ailesiyle teravih namazlarını kılabileceğini, teravih namazının ferdi olarak da kılınabilen bir namaz olduğunu söyledi.
FİTRE NEDİR?
Fıtır sadakası, Ramazan Bayramı'na kavuşan ve temel ihtiyaçlarının dışında belli bir miktar mala sahip olan Müslümanların, kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler için yerine getirmekle yükümlü oldukları mali bir ibadettir. Fitrenin bayram namazından önce verilmesi uygundur. Bayram namazından bir kaç gün önce de verilebilir.
KİMLERİN FİTRE VERMESİ GEREKİR?
Fitre, borcundan ve aslî ihtiyaçlarından fazla olarak nisap miktarı mala sahip olan her Müslüman'a vaciptir. Bireyin fitre ile mükellef olması için öngörülen zenginlik ölçüsü, zekâtta aranan nisaptır. Ancak fitrede zekât için öngörülen, malın artıcı olması ve üzerinden bir yıl geçmesi şartı aranmamaktadır.
YILLARA GÖRE FİTRE MİKTARLARI
2011 yılında: 7.5 TL
2012 yılında: 8,5 TL
2013 yılında: 9.5 TL
2014 yılında: 10 TL
2015 yılında: 11.5 TL
2016 yılında: 15 TL
2017 yılında: 16 TL
2018 yılında: 19 TL
2019 yılında: 23 TL
2020 yılında: 27 TL
