Ermenistan'ın Azerbaycan topraklarına karşı işgal girişimi var. Bölgedeki son durum nedir?
Ermenistan'ın işgali hala devam ediyor. Bildiğiniz gibi 27 yıldır Azerbaycan'ın topraklarının yüzde 20'si Ermenistan'ın hukuk dışı şekilde işgali altındadır. Şimdi ise Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri ilerlemekte ve sadece işgal altında olan topraklarda savaş sürmektedir. Biz yavaş yavaş o toprakları işgalden kurtarıyoruz. Savaş daha çok işgal olunmuş toprakların hem kuzeyinde hem de güneyinde gidiyor. Biz Ermeniler'in savunma hatlarını artık kırıyoruz. Son günde bir kaç köy işgalden kurtarıldı.
Şu anda hangi bölgeler Ermenistan tarafından işgal altında?
Ermenistan tarafından işgal edilmiş yerleri genelde Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ ve onun etrafında olan 7 bölge. Bunlar toplamda Azerbaycan topraklarının yüzde 20'sidir. Bu bölgenin Ermenistan'a bir sınırı da yoktur. Ermenistan hem arada olan o Azerbaycan topraklarını işgal etmiştir hem de Dağlık Karabağ etrafında olan diğer toprakları da işgal altında tutuyorlar şimdilik.
Ermenistan'ın ekonomik olarak zor durumda olduğunu biliyoruz. Böyle bir durumda Ermenistan savaşa ve işgale neden başladı?
Ermenistan'ın saldırı büyük bir sürpriz değildi. Çünkü 2 yıl önce Ermenistan'a gelen yeni yönetim ve onun başbakanı mantık dışı hareketler ediyordu. Tabi biliyorsunuz ki AGİT ve MİNSK Grubu var ve bunun eş başkanları ile diplomatik konuşmalar sürdürüyorduk. Tabi bir sonuca varılmıyordu. Ama Ermenistan'ın yeni başbakanı göreve geldiğinde yavaş yavaş tüm pozisyonlarından çekildi. Yani biz masada konuşurken orada işgalci kuvvetlerin çıkarılması vurgulanırken Ermenistan buna uymuyordu. Diğer yandan Ermeniler yeni askeri doktrin kabul ettiler ve ona uygun olarak ise o eski olan yani Sovyetler Birliği'nden beri onlarda olan statik savunmadan kendilerine caydırıcı bir politika belirlediler. Bu caydırıcı politikanın temelinde ise yeni Azerbaycan topraklarının işgal edilmesiydi. Bu yüzden bu saldırı bizim için sürpriz olmadı. Ermeniler, 12 Temmuz'da Azerbaycan'ın Tovuz bölgesine saldırı düzenlediler.
İÇ SORUNLARI ÖRTMEK İÇİN SAVAŞ ÇIKARDILAR
Ermenistan'da son zamanlarda çok derin bir sosyo ekonomik ve siyasi kriz yaşanmakta. Hem Covid-19 açısından insanlar memnun değil hem de ekonomik açısından ülke zor durumda. Aynı zamanda Ermenistan'ın eski cumhurbaşkanı hapis edildi. Saldırıdan iki gün önce Ermenistan'ın en zengin işadamı anamuhalefetin liderlerinden bir kişi hapse atıldı. Bu yüzden de iç politikada olan bu sıkıntıları insanların fikrini düşüncesini başka istikamete yöneltmek için bu işleri yaptılar.
SURİYE'DEN ERMENİSTAN'A TERÖRiSTLER GELDİ
Ermenistan'ın bazı büyük devletlerden beklentisi mi var?
Ermeniler istiyorlar ki, büyük devletler de onların yanında yer alsınlar ve rol oynasınlar. Ermenistan, Rusya ve diğer bazı devletleri yanına çekmek için Tovuz bölgesine saldırdı. Ermenistan bu provokasyonlarının yanında birilerinin olmasını, diğer ülkeler onların yanında olsunlar istiyor. Ermenistan'ın tecavüzkar, işgalci olduğunu net söylemiyor ve bu da Ermenistan'a istediğimi yaparım gücü ve özgüveni veriyordu. Son zamanlarda Ermenistan'a silahlar ve mühimmat gitti. Mesela temmuzda, bir ay çerçevesinde 1000 ton silah uçakla Rusya'dan Ermenistan'a gitti. Ermeniler aynı zamanda Suriye'de savaşmış teröristleri de getirdiler. Bu da Ermeniler'e biraz özgüven verdi.
PKK/YPG VE ASALA MİLİTANLARI ERMENİSTAN'A GETİRİLDİ
Yani Ermenistan Azerbaycan'a saldırırken terör gruplarını da içine alarak bunları yaptı...
Evet Suriye'den terör grupları Ermenistan saflarında savaşmak için getirildi. Suriye'den sadece terör grupları değil, Suriye'li Ermeniler de savaşmak için geldi.
Hatta bununla bağlı videolar yayınlandı. Sayıları 5000 kişiye yakın Ermeni görüldü. Suriye'den gelenler sadece PKK/PYD değil ASALA terörist grubunun olduğuna dair bizde kesin bilgiler var. Hatta onlardan bir kaç kişi facebook üzerinden çağrı da yapmıştı.
Gelen terör gruplar ilk savunma hattına yerleştirildi. Bunun nedeni, ilk savunma hattında etkisiz hale getirilen kişiler Ermenistan iç gündeminde ölü olarak görülmüyorlar.
Rusya'nın desteği nasıl?
Biz kesin olarak biliyoruz ki, Ermenistan'da Rusya'nın askeri üssü var ve onlar Ermenistan tarafındadır. Rusya açık olarak destek vermese de silah yardımı ve politik destek vermektedir. Rusya Ermenistan'a işgalden vaz geç dediği anda Ermenistan hiç bir adım atamaz.
FRANSIZ TERÖRİSTLER ERMENİSTAN'DA
Macron'un 'cihatçılar Azerbaycan'a getirildi' açıklamasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ben kendim şahsen şaşırdım açık söylemek gerekirse. Macron'a bu notları kim vermiş ise bence hiç iyi düşünmemişler. İkincisi ise belli ortada olan bilgiler var ki, Suriye'den, Lübnan'dan Ermenistan'ın yanında savaşan teröristler var. Hatta internetten Arapça ve Fransızca konuşan özellikle Fransızca konuşan teröristler var. Önce Macron bunların cevabını vermesi gerekir. Fransa'nın Ermenistan'ın eş başkanı gibi beyanata vermesi de hiç uygun değildir.
Fransızca konuşan Ermeni asıllılar var. İnternette Fransızca konuşuyorlar. Nereden gelmişler bilmiyoruz? Arapça konuşanlar da var. Genelde hem Türk hem Azerbaycan coğrafyasında biz bu işleri çok gördük. 90'lı yıllarında da onlar vardı. Orada ASALA var ki biliyorsunuz ASALA, Avrupa'nın ortasında oldu.
Uluslararası hukuka göre Ermenistan işgalci durumunda. Ama yine de destek alıyor. Kimler destekliyor?
Kim ki Ermenistan'ı tecavüzcü, işgalci olarak adlandırmıyorsa onlar Ermenistan'a güç veriyor. Uluslararası devletler Ermenistan'ı en azından tecavüzcü, işgalci olarak adlandırsalar sorun çözülür. Net konuşmak gerekirse eş başkanları Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi daimi üyesinin 3'ünde Ermeniler'in en güçlü diasporaları var.
ERMENİSTAN'IN AÇIK DESTEKCİLERİ; RUSYA, FRANSA, ABD
Hangi ülkeler bunlar?
Rusya, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri. Bu devletlerin hiç biri Ermenistan'ın uluslararası hukuka göre işgalci olduğunu belirtmiyor. Bunca alınan karar varken görmezlikten geliyorlar. Ermenistan işte bunlardan destek alarak işgal etmeye devam ediyor.
Rusya'nın Ermenistan'ı desteklemesi, Türkiye ile Azerbaycan arasındaki yakınlığı kırmak için mi?
Türkiye ve Rusya arasında çok konuda işbirliği var. Rusya ve Türkiye konuşarak ve Güney Kafkasya için birlikte hareket etseler, çok güzel neticeler olabilir. Tabi ki bu görüşmeler uluslararası hukuk, hak ve adalet çerçevesinde hareket etmelidir. Bunun olması da çok zor.
KARDEŞLER ARASINDA BEKLENTİ OLMAZ
Türkiye'den neler bekliyorsunuz?
Biz bir tek milletiz, sadece iki devletiz. Türkiye'nin cumhurbaşkanından başlayarak tüm Türk halkı herkes Azerbaycan'ın yanında ve bu açıdan da çok sözler söylediler. Büyükelçi olarak sadece beni Milli Meclis'in açılışına davet ettiler. Orada çok büyük bir manevi destek bildirildi. Kesin olan bir şey var ki, kardeşler arasında beklenti olmuyor. Bu durum kardeşler arasında çok normal. Her konuda Azerbaycan ile Türkiye birbirimizin yanındayız.
Kardeş Türkiye bu konu ile ilgili sadece kardeş Türk Azerbaycan'ın yanındayım demiyor, Türkiye Birleşmiş Milletler'in kararları yerine getirilmeli diyor. Artı hukuka itibar ediyor.
Mücadeleniz ne zamana kadar sürecek?
Azerbaycan'ın kendi gücüyle topraklarını işgalden azad edilene kadar mücadele devam edecektir. Burada biz zaman, süreç konuşmuyoruz. Biz bunu son Ermeni askeri Azerbaycan topraklarından çıkana kadar sürdüreceğiz.
Karabağ'da buna dahil mi?
Karabağ Azerbaycan'ın topraklarıdır. Karabağ da Bakü gibi bir şehir, hiç bir farkı yok. Bizim sivillerle işimiz yoktur. Dağlık Karabağ'da sivil Ermeniler yaşamış biz bunu inkar etmiyoruz. Onlarla bizim işimiz yok. Biz onlara hiç bir zaman saldırmadık. Onlar da bizim vatandaşımızdır. Şimdi de Azerbaycan'da binlerce Ermeni yaşıyor. Ermenistan'dan farklı olarak biz etnik temizlik yapmadık, soykırımlar yapmadık. Biz topraklarımızdan diğer milletleri kovmadık.
Türk halkına ne söylemek istersiniz?
Türk halkına söyleyebileceğim çok şey var. Kalbim çok dolu. Her zaman da söylüyorum, Türkiye bizim de memleketimiz. Tek millet iki devletiz. Ben de büyükelçi olarak çok mutluyum ki Türkiye'de özellikle bu zamanda görev yapıyorum.
Her zaman da benim Cumhurbaşkanım sayın İlham Aliyev bunu defalarca bildirdi; tüm konularda Azerbaycan Türkiye'nin yanındadır. Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da dediği gibi tüm konularda kardeş Türkiye bizim yanımızdadır.
ALİ DEĞERMENCİ / NASIL OLUYOR?
