SÜPER YAYICILAR SON DURUMU KENDİLERİ DE BİLMİYOR
İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Haluk Eraksoy, "Bu süper bulaştırıcılar kendilerinin süper bulaştırıcı olduklarının farkında değiller. Bu virüs neden onlarda belirti göstermiyor, henüz bilmiyoruz. Virüsü birçok kişiye normal bir bulaştırıcıdan daha fazla bulaştırabiliyorlar onu biliyoruz. Bunun birinci nedeni de kendilerinin bile bunun farkında olmayıp, toplum içinde çok fazla yer almaları. İç içe olmaları" diye konuştu.
HİZMET SEKTÖRÜ RİSKİ
Süper bulaştırıcıların, toplumdaki hastalık, kaza ve sağlıkla ilgili durumların dağılımını, görülme sıklıklarını ve bunları etkileyen belirteçleri inceleyen tıp bilimi dalı olan epidemiyoloji açısından incelenmesi gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Eraksoy, şunları söyledi: "Bunlara özel takip programı uygulanmalı. Özellikle toplumla iç içe belirli meslek grubunda insanlar sık sık virüse karşı taranmalı. Bu meslek grupları kasiyerler, toplu taşıma aracı süren şoförler, hizmet sektöründe çalışanlar. Çünkü bu meslek grubunda çalışanlar süper bulaştırıcı olurlarsa bu tam bir felaket olur. Tarama programı uygulanırsa bu kişiler tespit edilir. Tarama programında pozitif çıkarlarsa, izole edilebilirler."
KİMLER SÜPER BULAŞTIRICI?
Bir virüsle enfekte olan bazı kişiler, enfekte olan diğer kişilerin büyük bir bölümüne kıyasla, daha çok insana bu virüsü bulaştırabiliyor. Salgın hastalıkları ve tedavilerini inceleyen bilim dalı olan epidemiyoloji, bu kişileri "süper bulaştırıcı" olarak nitelendiriyor.
Neden bazı insanların süper bulaştırıcı olduğuna ilişkin farklı teoriler gündeme getirilse de nedenleri kesin olarak bilinmiyor. Ama semptomları henüz ortaya çıkmadığı için virüsü taşıdığından, hatta süper bulaştırıcı olduğundan haberdar olmayan bu kişilerin kalabalık bir yerde bulunmaları, virüsün eş zamanlı olarak çok sayıda kişiye bulaşmasına yol açıyor.
SÜPER YAYICI ETKİNLİK NE DEMEK?
Koronavirüs mücadelesinde "Süper yayıcı etkinlikler" olarak adlandırılan bu durum, corona virüsü salgınında da tespit edilebildi. Örneğin Göttingen'deki büyük aile kutlaması, Frankfurt'ta bir kilisedeki ayin, Heinsberg'deki karnavallar, Diyarbakır'dan bir düğün, İstanbul'da asker uğurlamaları, tekne partileri buna örnek. Yine Seul'deki bir Zumba dans dersinin, Avusturya'nın ünlü kayak merkezindeki bir barın ve yine bazı kruvaziyer gemilerinin bu tür "süper yayıcı etkinliklere" sahne oldukları biliniyor. Son dakika uyarılarına uyulmaz ise enfekte olmuş az sayıda bir kaç kişinin, çok fazla sayıda kişiye bu virüsü bulaştırıyor olması kulağa ürkütücü gelse de, bu aynı zamanda salgının daha etkin kontrol altına alınmasına da imkan tanıyor.
