İstanbul'un kaç günlük suyu kaldı? İstanbul'daki kar yağışı barajları doldurmaya yetti mi?

Son bir yıldır İstanbul'un en önemli gündem maddelerinden biri barajlardaki su miktarı. Geçen yıldan bu yana kuraklığın çok ciddi şekilde hissedilmesi ve susuzluk tehlikesinin konuşulması şehrin önemli sorunlarından biri haline geldi.

Özellikle sonbahar sonrası İstanbul'a su sağlayan barajların bazılarında doluluk oranı yüzde 20'lerin altına kadar düştü. Ardından yağışlı günler başladı ve gelen karla birlikte barajların doluluğu yüzde 47 seviyesine çıktı. Son üç gündür de İstanbul'da yoğun kar yağışı devam ediyor.

Ancak yağışlar soru işaretlerini azaltmadı:

• Önümüzdeki 4-5 ay için bu yağışlar yeterli mi?
• Barajlardaki doluluğa etki edecek kadar yeni yağışlar bekleniyor mu?
• Yazın kuraklık tehlikesi yaşar mıyız?

YAĞIŞLARIN ARDINDAN BARAJLARDAKİ SON DURUM NEDİR?
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) verilerine göre, barajlardaki su seviyesi ocak ayının ikinci haftasında yüzde 19,16'a kadar indi. Aradan geçen yaklaşık 5 haftalık sürede yağışlarla barajlardaki su miktarında büyük bir toparlanma yaşandı. Kente su sağlayan barajlardaki doluluk oranı bugün itibarıyla iyi bir noktaya gelmiş durumda.

Su miktarı Istrancalar'da yüzde 52,04, Terkos'ta yüzde 46,05, Sazlıdere'de yüzde 23,80, Alibey'de yüzde 53,86, Büyükçekmece'de yüzde 50,37, Ömerli'de yüzde 55,02, Darlık'ta yüzde 54,11, Elmalı'da yüzde 53,70, Kazandere'de yüzde 65,63 ve Pabuçdere'de yüzde 31,96 olarak kaydedildi.

Kente su sağlayan baraj ve göletler, 868 milyon 683 bin metreküp su biriktirme hacmine sahipken, su miktarı bugün itibarıyla 415 milyon metreküp seviyesine yükseldi. İstanbul'a dün itibarıyla verilen su miktarı ise 2 milyon 670 bin metreküp oldu.

Peki tüm bunların doğrultusunda şimdilik ortaya çıkan bu iyi tablo, önümüzdeki 4-5 ay için yeterli mi? Önümüzdeki süreçte barajlardaki doluluğa etki edecek kadar yağışlar bekleniyor mu, yazın kuraklık tehlikesi yaşar mıyız?

İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros Hürriyet'e anlattı.

İstanbul'da hafta sonundan bu yana etkili olan kar yağışı ile İstanbul'a su veren barajlardaki doluluk oranını yüzde 47,82'ye çıktı. Bu oranı nasıl yorumlamak gerekir?

9 Ocak 2021 tarihinde barajlardaki su doluluk oranı yüzde 19,16 seviyesine kadar düşmüştü. Daha sonra gelen yağışlar ile ocak sonunda yüzde 40,39 seviyesine kadar yükseldi. Yani 23 günde yüzde 23 arttı. Şubat ayında da barajlardaki su seviyesi yükselmeye devam etti. Geçen yılki verilere baktığımızda, barajların aylık doluluk yüzdesine göre haziran ayına kadar dolmaya devam ettiğini ve temmuzdan itibaren azalmaya başladığını görüyoruz. Yani temmuz ayına kadar barajlara kullanımdan daha fazla su geliyor.

2005 yılından beri 17 Şubat tarihlerindeki barajlardaki doluluk oranlarına bakarsak, 2008 yılında yüzde 29,23 iken 2014 yılında yüzde 30,87 doluluk var. 16 yıllık verilere göre 17 Şubat 2021 tarihindeki barajların doluluk oranı ne yazık ki son 16 yıldaki en düşük üçüncü seviyesinde. 2021 yılı başında 20,13 olan barajlardaki doluluk oranının yüzde 20 artarak yüzde 47,82 seviyesine kadar çıkması olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir.

2021 yılının ilk üç ayında yağışlar yetersiz olabilir vurgusu yapılıyordu. Bugün baktığımızda ciddi yağış kaydedildi. Özellikle en son görülen kar yağışı İstanbul'un yaşaması beklenen kuraklığa çözüm olur mu?

Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün (MGM) İstanbul için mevsim normallerine kıyasla kurak geçeceğine dair bir tahmini yoktu. Ama başka kurumlardan bu şekilde açıklamalar oluyordu. İstanbul ocak ayında mevsim normalleri üzerinde yağış aldı. Şubat ayı da şu an iyi yağış alıyor.

Son yağan karın yeraltı suyunu beslemesi, yavaş yavaş akışa geçmesi sebebiyle önümüzdeki günlerde barajlardaki su seviyesi yükselmeye devam edecektir. Karların erimesi sonucu barajların doluluk oranları yüzde 50 seviyesini aşabilir. Şu an için İstanbul'da barajların sahip olduğu su, kuraklığın önemli oranda geçtiğini gösteriyor. Bununla birlikte barajlar yüzde 100 dolu bile olsa bizlerin suyun verimli ve idareli kullanılması konusundaki duyarlılığımızı devam ettirmemiz şart.

Önümüzdeki üç ayda barajların doluluğuna etki edecek kadar yağış bekleniyor mu?

İstanbul'da uzun yıllar verilerine göre yağışların yüzde 51'i ocak-temmuz, yüzde 49'u ise ağustos-aralık döneminde düşer. Mart, nisan ve mayıs aylarında yağışların yüzde 21'i meydana gelmektedir. Şu an için tahminler bu aylarda mevsim normallerinde bir yağış alabileceğimizi gösteriyor. Geçmiş verilere ve tahminlere göre önümüzdeki aylarda da barajlardaki su seviyesinin yükseleceğinden eminiz.

Barajlardaki doluluk yüzde 50 olduğunda "Kesin yeterlidir" diyebilir miyiz?

Barajlarda doluluk yüzde 50 olduğunda 415 milyon metreküp su yapıyor. Günlük su tüketimi 3 milyon metreküp kabul edebiliriz. Bunun 1,3'ü Melen ve Yeşilçay'dan geliyor. Geriye kalan 1,7 milyon metreküp su ise İSKİ barajlarından geliyor. Bu durumda barajlardaki su 256 gün yeterlidir. Bu durumda su, İstanbul için sadece 8-9 ay yeterli olur.

Baraj doluluk oranların yüzde kaç seviyesine indiğinde tehlike sinyali anlamına gelir?

Mayıs ayında yüzde 20'lerde kalırsak bu büyük bir alarm diyebilirim. Umarım olmaz, ama o seviyede kalırsa yazın suyumuz bitebilir diyebiliriz.