Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Rusya'nın Ukrayna'ya 24 Şubat'ta başlayan saldırılarının ardından bölgede barışın sağlanması için aktif bir diplomasi trafiği yürütüyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bugün barış diplomasisi kapsamında Moskova'da mevkidaşı Lavrov ile bir araya geldi.
ORTAK AÇIKLAMA
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile gerçekleştirdiği görüşmede, "Türkiye başından beri net bir tutum sergiledi. Dengeli, objektif. Hak ve hukuktan yana tutumunu açıkça göstermiştir. Her iki tarafla da ilişkileri iyi olan ülke olarak dürüst bir arabuluculuk, kolaylaştırıcı rolümüzü tüm zorluklara rağmen sürdürdük" dedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya'nın başkenti Moskova'da Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir araya geldi. Görüşme öncesinde konuşan Bakan Çavuşoğlu, "Birçok sınamalarla karşı karşıya kaldığımız bir dönemde bu ziyareti gerçekleştiriyorum. Sınama ve zorlukların olduğu dönemde diyalog ve diplomasi daha önem arz ediyor. Bu nedenle Antalya'ya kadar gelip üçlü toplantıya katıldığınız için bir kere daha teşekkür ediyorum" dedi.
Bakan Çavuşoğlu, görüşmelerin ana maddesinin Ukrayna'da yaşananlar olduğunu ifade ederek, "Bugün görüşmelerimizde önümüzde bir kriz var. Ukrayna krizi. Bu krizin barışçıl yollarla sonlandırılması konusunda sarf ettiğimiz çabalar dahil düşüncelerimizi görüşmelerimizde gündeme getireceğiz. Türkiye başından beri net bir tutum sergiledi. Dengeli, objektif. Hak ve hukuktan yana tutumunu açıkça göstermiştir. Her iki tarafla da ilişkileri iyi olan ülke olarak dürüst bir arabuluculuk, kolaylaştırıcı rolümüzü tüm zorluklara rağmen sürdürdük. Bu doğrultuda Montrö Sözleşmesi'ni de her zaman olduğu gibi yine tam olarak uygulayacağımızı açıkladık. Bu doğrultuda 4 tane Rus gemisinin geçişi ile aldığınız geçmemesi yönündeki kararı memnuniyetler karşıladık. İkili ilişkilerimizin yanında birçok zor dosyada Suriye olsun, Libya olsun, Rusya Federasyonu ile birlikte çalıştık. Bu çalışmalarımız çerçevesinde oluşan güven sayesinde bugün bir masa etrafındayız. Bir kere daha bu güvenden dolayı teşekkür ediyorum. İkili ilişkilerimizin kapsamı çok geniş. Gerek Dokuzuncu Yüksek Düzeyli İş Birliği Konseyi Toplantısı'nın hazırlığı, gerekse ikili ilişkilerimizin tüm boyutlarını bir kez daha görüşme fırsatı bulduğumuz için memnunum" ifadelerini kullandı.
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ise, "Sizinle daha önce de Antalya'daki Diplomasi Forumu'nda bir araya gelmiştik. Bir dönem sonra yine görüşüyor olmamız ikili diyaloğumuzun ve koordinasyonumuzun ne derece önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor. Özellikle uluslararası gündem hızlı değişirken bu görüşme çok önemli. Hem bugünkü görüşme hem diğer seviyelerde yapılan görüşmeler sembolik bir anlam taşıyor. Bundan 101 yıl önce 16 Mart tarihinde, 1921 yılında Sovyetler Birliği ile Türkiye Büyük Millet Meclisi arasında dostluk ve kardeşlik anlaşması imzalanmıştı. Bugün görüşmemiz gereken en önemli konu Ukrayna konusudur. Ukrayna ile ilgili bir takım görüş ayrılığımız var. Bunu kimseden gizlemiyoruz.
Günümüz şartlarının gerektirdiği ihtiyaçlar ve talepler doğrultusunda yine de tutarlı bir duruş sergilemeye çalışıyoruz. Türkiye'nin bu konudaki dengeli tutumu bizim için çok önemli. Ayrıca Ankara'nın Montrö Sözleşmesi'nin gerekliliğini yerine getirmesine büyük önem veriyoruz. Ukrayna meselesinin yanı sıra Suriye, Libya ve Afganistan gibi konularda da görüş alışverişimiz olacak. İkili gündemimiz çok yoğun. İkili gündemle ilgili bir sonraki toplantı Türkiye'de yapılacak olan 9. Yüksek Düzeyli İş Konseyi Toplantısı'nın gündemini ve tarihlerini görüşeceğiz" dedi.
GÖRÜŞMENİN ARDINDAN ORTAK BASIN TOPLANTISI
İki bakan görüşmenin ardından ortak basın toplantısı gerçekleştirdi.
Bakan Çavuşoğlu'nun açıklamalarından öne çıkanlar:
İkili ilişkilerimizin gelişmesi konusunda kendisiyle çalışıyoruz. Antalya'dan sonra burada bir araya gelmekten memnunuz. Türkiye olarak net bir tutum takındık. Tansiyonun düşürülmesi için üzerimize düşeni yaptık. Hem insani hem de kalıcı ateşkesin sağlanması için elimizden geleni yaptık. Ancak maalesef binlerce insan hayatını kaybetti, savaşın kazananı, barışın kaybedeni olmaz.
Biz komşuyuz, dostuz ve birbirimize karşı doğru bildiklerimizi söylemek durumundayız. Diplomasiye olan inancımızı hiçbir zaman kaybetmedik. Belarus'taki görüşmeleri destekliyoruz, olumlu sonuçları getirmesini gönülden temenni ediyoruz. Her yapılan görüşme karşılıklı pozisyonların anlaşması için bir fırsattır. Tehlikeli gidişatı durdurmak için çağrılarımızı 24 Şubat'tan bu yana tekrarladık. Önümüzdeki günlerde de Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Putin'in görüşmesi mümkün.
Tahliye çalışmalarımız devam ediyor, 15 binden fazla vatandaşımızı tahliye ettik. Mariupol'den sivil insanlarımızın güvenli bir şekilde çıkarılması gerekiyor. Bu konuda Lavrov'un çabaları takdir edilesi. Burada yaşayan diğer insanlara hiç ayrım yapılmaksızın yardım ulaştırılması gerekiyor. Önce insani ateşkes sonra da kalıcı ateşkesin sağlanması için düşüncelerimizi dile getirdik.
İkili ilişkilerimizi tüm boyutlarıyla ele aldık; Suriye, Libya, Güney Kafkasya, Ermenistan konularını görüştük. Ermenistan ile diyaloğu sürdüreceğiz, Azerbaycan'ın da bu konuda desteği var.
Lavrov görüşmenin ardından şu açıklamalarda bulundu:
Duma ile TBMM arasında bir telefon görüşmesi yapıldı. Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkiler genel anlamda bölgede istikrarın geliştirilmesi için büyük önem taşıyor. Her iki tarafta karşılıklı yarar temelinde çözmeyi çok iyi biliyor. Ticari ve ekonomik alanda son derece olumlu rakamları yakalabildik.
Harekatımızın hedefi Ukrayna'nın silahsızlandırılması. Ankara, pragmatik bir çizgi izliyor. Türkiye Rusya'ya karşı tek taraflı yaptırımlara katılmadı.
Türkiye ve Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesini de ele aldık. Tüm çalışmalardan memnuniyet duyacağız. Kafkasya'daki çalışmaların artmasını diliyoruz.
SORU - CEVAP
Zelenskiy ve Putin görüşmesine yaklaşıldı mı?
Lavrov: Biz bugün bunu görüşmedik açıkçası. Böyle bir görüşmenin yapılması için engel görmüyoruz ancak bu görüşme için görüşme olmamalı. Ukrayna için görüşme için görüşme konseptinden kaçıyor, biraz göstermelik tarzda haberler vermek istemiyoruz. Minsk Anlaşmasını uygulayın dediğimizde bunu sabote ettiler.
Çavuşoğlu: Burada müzakere edilen konular var, yakınlaşmaların olduğunu biliyorum. Liderler düzeyinde karar verilmesi gerektiğinde böyle bir toplantıya biz ev sahipliği yapmak isteriz. Önemli olan toplantının yeri değil, Rusya ve Ukrayna'nın sonuç odaklı müzakereleri başlamasıdır. Bizim savaş başlamadan önce de böyle yaklaşımlarımız vardı.
Rusya-Ukrayna Dışişleri Bakanları tekrar görüşecek mi?
Lavrov: Ukrayna tarafı herhangi bir girişimde bulunmadı daha sonra. Önemli olan gerçekten kama değer sağlamak. Sayın Putin ile Erdoğan arasında 9. Üst Düzey Stratejik Konseyinin hazırlığını yapmaya devam ediyoruz.
Çavuşoğlu: Birinci toplantıya ev sahipliği yapmaktan onur duydum ama bir daha bu formatta bir toplantıya gerek kalmadan umarım iki lider bir araya gelir.
Mariupol'deki Türk vatandaşlarına ilişkin tam olarak ne konuştunuz?
Çavuşoğlu: Zor şartlarda 15 binden fazla vatandaşımızı ülkemize getirdik. Mariupol'de ciddi sıkıntımız var, çatışmalarımız devam ederse siviller risk altında. Bu çok riskli bir sey. Burada her iki tarafla da görüşüyoruz.
ZELENSKİY İLE 3, PUTİN İLE 1 KEZ GÖRÜŞTÜ
24 Şubat sabahı Ukrayna topraklarına Rus ordusunun başlattığı saldırının ardından ilk olarak Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde bazı bakanlar ve kurmaylarıyla güvenlik zirvesine başkanlık eden Erdoğan, daha sonra Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile telefonda görüştü. Erdoğan, Zelenskiy ile 26 Şubat ve 4 Mart'ta da telefon görüşmeleri yaparak ateşkes ilanı noktasında çaba gösterdiklerini dile getirdi.
