İstanbul, Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) üyesi askerlerin 15 Temmuz 2016'da düzenlediği, ülke genelinde 251 vatandaşın şehit olduğu darbe girişimi sırasında yaşananların kilit noktası oldu.
FETÖ'nün 15 Temmuz darbe girişimi, İstanbul'da destansı bir direnişle akamete uğratıldı.
Türk Silahlı Kuvvetlerine sızmış FETÖ/PDY mensubu 8 binin üzerinde askeri personelin, savaş uçakları da dahil 35 uçağın, 3 geminin, 37 helikopterin, 74'ü tank 246 zırhlı aracın ve 4 bine yakın hafif silahın kullanıldığı kanlı darbe girişiminde örgüt, İstanbul'da en stratejik bölgeleri hedef aldı.
*Takvim.com.tr'nin hazırladığı "O GECE" belgeseli
Kuleli Askeri Lisesinde saat 20.00 sıralarında alarm verildi. Hazırlıkların ardından 2 unimog 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'ne, 2 unimog Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'ne hareket etti. Bir grup darbeci asker de Kandilli-Beykoz istikametine gitti. Okul önünden yaya olarak geçen bazı vatandaşları darbeci askerler derdest etti. İstanbul Emniyet Müdürü Mustafa Çalışkan'ın kolluk kuvvetlerine bulundukları noktaları korumaları, darbecilere direnç göstermeleri konusundaki talimatı üzerine Çengelköy Polis Merkezi Amirliğindeki görevli polisler, araçlarıyla karakolun kapısını kapatacak ve yolu kesecek şekilde park etti.
Bir grup asker, Kuleli Askeri Lisesi Komutanlığından hareket ederek saat 22.00 sıralarında, Boğaziçi (15 Temmuz Şehitler Köprüsü) ve Fatih Sultan Mehmet köprülerinin Anadolu'dan Avrupa'ya gidiş yönünü tek taraflı olarak trafiğe kapattı. Anlam verilemeyen ve şaşkınlık yaratan askeri hareketlilik, televizyon kanallarında haber oldu. Sosyal medyada, Ankara ve İstanbul başta olmak bazı şehirlerde patlama ve silah sesleri duyulduğu haberleri yer aldı. Darbeci askerlerin yönetimindeki uçaklar kent üstünde alçak uçuş yaparak sonik patlamalarla halkı sindirmeye ve dışarı çıkmalarını engellemeye çalıştı.
BAŞBAKAN YILDIRIM: "KALKIŞMA"
Bir televizyon kanalına bağlanan dönemin Başbakanı Binali Yıldırım, saat 23.10 sıralarında olayları "kalkışma" diye niteledi ve Türk ordusu içinde bir grubun darbe girişiminde bulunduğunu duyurdu.
Yıldırım'ın, "Doğrusu bir kalkışma ihtimali üzerinde duruyoruz. Belli ki emir komuta zinciri olmadan asker içindeki bazı kişilerin kanunsuz bir eylemi söz konusu. Ancak vatandaşlarım ve milletim bilsin ki demokrasiye herhangi bir zarar getirecek hiçbir faaliyete izin verilmeyecektir." şeklinde açıklamaları üzerine başta sosyal medya olmak üzere pek çok farklı kesim darbenin ciddiyetine vararak tepki gösterdi. Darbeciler saat 23.25'te sosyal medyaya erişimi engelledi, ancak erişim engeli kısa bir süre sonra kaldırıldı.
İBB ÖNÜNDE HALKA ATEŞ AÇILDI
Darbecilerin Vatan Caddesi'ndeki işgal girişimi başarıya ulaşamayınca polis anonslarla halkı İstanbul Büyükşehir Belediyesi önüne yönlendirdi. Halkın üzerine ateş açan darbeciler, Prof. Dr. İlhan Varank'ın da aralarında bulunduğu 14 kişiyi şehit etti.
BAŞKAN ERDOĞAN VATANDAŞLARI MEYDANLARA ÇAĞIRDI
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, saatler 00.24'ü gösterdiğinde CNN Türk kanalına bağlanarak, "Bu gelişme gerçekten Türk Silahlı Kuvvetlerimizin içindeki bir azınlığın, ne yazık ki kalkışma hareketidir ve bu malum yapıya ait paralel yapılanmanın teşvik ettiği üst akıl olarak onların kullandığı bir harekettir." dedi.
Erdoğan yaptığı bu görüntülü konuşma ile milleti darbecilere karşı durmak üzere meydanlara çağırdı. Diyanet İşleri Başkanlığının emriyle camilerden selalar okutuldu.
Çağrının ardından 7'den 70'e İstanbul'un her semtinden vatandaşlar ellerindeki bayraklarla Başkan Erdoğan'ın Kısıklı'daki konutunun önüne, Atatürk Havalimanı'na, Büyükşehir Belediyesine, Emniyet Müdürlüğü önüne ve Taksim Meydanı'nın da aralarında bulunduğu meydanlara koştu.
BOĞAZİÇİ KÖPRÜSÜ'NDE 34 KİŞİ ŞEHİT DÜŞTÜ
Erdoğan'ın çağrısı üzerine binlerce kişi Boğaziçi Köprüsü'ne akın etti. Bazı darbeci askerler, saat 01.40'da köprüyü geçmeye çalışan vatandaşların üzerine ateş açtı. Tankın da kullanıldığı saldırılarda aralarında polis memurları Münür Alkan, Kemal Tosun, reklamcı Erol Olçok ile 16 yaşındaki oğlu Abdullah Tayyip Olçok'un da bulunduğu 34 kişi şehit oldu.
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün Anadolu Yakası giriş kısmında ise Hasan Kaya açılan ateşe bağlı, İsmail Kefal kafa travması sonucu, Şükrü Bayrakçı ise Ümraniye Çakmak Köprüsü civarında tankla ezilerek şehitlik mertebesine ulaştı. İstanbul'da darbecilerin kontrolündeki savaş uçakları saat 03.20 sularında köprü üzerinde ve çeşitli ilçelerde alçak uçuş yaparken FETÖ'cüler, F-16'lar ile sonik patlamalar gerçekleştirdi.
"POLİSLER" HEDEFTE
Darbecilerin polise yönelik ilk hedef noktası Bayrampaşa'daki Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü oldu. Askerlerin, 'teslim olun' çağrısına polis direndi. Gece yarısından sonra vatandaşlar polise destek için buradaydı. Darbeciler püskürtüldü ancak Ümit Yolcu şehit oldu, 16 kişi yaralandı.
4. SINIF EMNİYET MÜDÜRÜ AYNACI, TANKIN İÇİNDE YAKALANDI
Vatan Emniyet Müdürlüğü önüne ulaşan darbeci askerler, polisin ve halkın direnişi karşısında başarılı olamadı. Darbeci askerlerce hava desteği istenmesi üzerine gelen helikopter, eski lunapark olarak adlandırılan noktaya inmek istedi. Polisin yerden atışla karşılık vermesi üzerine helikopter Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinin arkasındaki okulun bahçesine indi. Vatandaşların tepki göstermesi üzerine buradan da kalkmak zorunda kalan helikopter, Topkule Kışlası'na döndü. Darbeci askerler, zırhlı araçları çevreleyen vatandaşların da sayesinde polis tarafından gözaltına alındı. Tanklardan birinin içinden vatandaşlarca çıkarılan ve darbeci askerlerle birlikte hareket ettiği anlaşılan 4. Sınıf Emniyet Müdürü Mithat Aynacı da yakalandı.
Vatan Caddesi'nde AK Parti Fatih İlçe Başkanlığı önünde meydana gelen olaylarda Mehmet Güder şehit oldu.
VALİLİK'TE DARBECİLERE GÖZALTI
Kurmay Albay Nizamettin Aydın komutasındaki 90 asker, saat 22.30'da İstanbul Valiliğine gitti. Valilik önündeki nöbetçi kulübesindeki polisler, "Ordu adına geliyoruz. Silahlarınızı teslim edin." diyen askerlere "Bize böyle bir emir gelmedi." karşılığını verdi. Albay Aydın, polisin elindeki MP5 silahı çekerek alınca polisler de buradan ayrıldı. Askerler binaya girdi.
İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı Cengiz Demircan, halkın Valilik önünde toplanmasını sağladı. Kalabalığın artması üzerine darbeci askerler binayı terk etmek zorunda kaldı. Haliç Köprüsü'nde polis tarafından önü kesilen darbeciler gözaltına alındı.
AKOM'UN İŞGALİ
Darbecilerin hedeflerinden biri de 3 bine yakın kamera ile İstanbul'un birçok noktasını kayıt altına alan ve anlık olarak MİT'e ileten İstanbul Büyükşehir Belediyesine bağlı Afet Koordinasyon Merkezi (AKOM) oldu.
Saat 21.15 sıralarında AKOM'a giren darbeci askerler, binada kilitli odaların kapılarını kırdı, server odalarına girerek sistemi engellemeye, kamera ve ekranları devre dışı bırakmaya çalıştı. Bunu başaramayan askerler, teknik ekip çağırdı.
Başkan Erdoğan'ın çağrısının ardından binayı kuşatan vatandaşların üzerine Kurmay Yarbay Mustafa Kubilay'ın emri ile hedef gözetmeksizin ateş açıldı, 6 kişi yaralandı.
AKOM yetkilileri, kritik öneme sahip binaya zarar verilmesini engellemek amacıyla itfaiye araçlarını çağırdı. Gelen itfaiye araçlarından bir saat boyunca darbeci askerlere anons yapıldı.
Sabah saatlerinde gelen Eyüp İlçe Emniyet Müdürü İsmail Dinçer Öğüt'ün "teslim olun" çağrısı sonrasında çatıya yerleştirilen keskin nişancılar karşısında çaresiz kalan darbeciler, çantalarındaki sivil kıyafetlerini giyerek, silahsız, elleri başları üzerinde teslim oldular.
TÜRK TELEKOM İŞGALİ VE ACIBADEM MAHALLESİ MUHTARI SERTBAŞ'IN ŞEHADETİ
Acıbadem'deki Türk Telekom Hizmet Binası'nın önünde, etrafındaki yol ve cadde köşelerinde konuşlanan darbecilere vatandaşlar müdahale etmeye çalıştı. Üsküdar ilçesi Acıbadem Mahallesi Muhtarı Mete Sertbaş, karnından yaralandı, hastaneye varmadan şehit oldu.
Olaylarda Murat Mertel, Muhammet Fazlı Demir, Orhun Göytan, Şirin Diril ve Murat Naiboğlu da şehit düşerken, 18 kişi de çeşitli yerlerinden yaralandı. Darbe girişiminin başarısız olduğunu anlayan bazı darbeci askerler zırhlı araçlarla buradan kaçarken bazıları da teslim oldu.
AK PARTİ İL BAŞKANLIĞINI İŞGAL GİRİŞİMİ
47. Piyade Alayından tam teçhizatlı ve mühimmatlı olarak çıkan askerler 7 açık "land" ve 1 "unimog" ile 23.15'te AK Parti İl Başkanlığı binasını işgal etti. Vatandaşlar, AK Partili bazı belediye başkanları ile yöneticileri yalnız bırakmadı. Askerler sabaha doğru olay yerine getirtilen otobüslerle kışlalarına gönderildi.
ÇENGELKÖY'DE AÇILAN ATEŞ, 7 KİŞİYİ ŞEHİT ETTİ
Çengelköy Polis Merkezi Amirliğindeki görevli polisler, polis otolarıyla karakolun kapısını kapatacak ve yolu kesecek şekilde park ederek tertibat aldı.
Sıkıyönetim ilan edildiğini ileri sürerek yolun açılmasını isteyen darbecilere karşı esnaf polisin yanında yer aldı. Rütbeli darbecilerden bazılarının "Yere yat ve hedef gözetmeksizin ateş serbest" emri ile piyade tüfeklerinden ateş açıldı.
Polis ve vatandaşın direnci ile darbeciler, başarısız olduklarını anlayınca saat 05.48'te geri çekilme kararı aldı ancak açılan ateş ile Gazeteci Mustafa Cambaz, Kader Sivri, Burak Cantürk, Fatih Dalgıç, Gökhan Esen, Halil Kantarcı ve Osman Yılmaz şehit oldu, 62 kişi de yaralandı.
VATANDAŞLAR KISIKLI'YA AKIN ETTİ
İstanbul'da darbe girişimine tepki gösteren binlerce kişi de Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın evinin bulunduğu Üsküdar Kısıklı'da toplandı.
Darbe girişiminin hafızalara kazanan görüntülerinden birisi de burada yaşandı. Tankın iki kez üstünden geçtiği Sabri Ünal, olayı sadece bir kolundan yaralanarak atlattı.
Başkan Erdoğan ve Başbakan Yıldırım'ın açıklamalarından sonra vatandaşlar Taksim Meydanı'nda toplanmaya başladı. Meydanı kontrol etmek isteyen darbeciler yetersiz kalınca, Hasdal Kışlası'ndan destek istendi ancak vatandaşlar sevkiyata izin vermedi. Gece yarısından sonra havaya açılan ateş ile 39 kişiyi yaraladı.
TRT ULUS YERLEŞKESİ BİNASININ İŞGALİ
Kara Harp Akademisinde yapılan toplantıda görevlendirilen bir grup darbeci asker TRT Ulus yerleşkesi güvenlik görevlilerine, "Terör tehdidi var, binayı süratle boşaltın" diyerek binayı işgal etti. Saat 22.30 sıralarında TRT binası bahçesine helikopterler indi. Vatandaşların tepkisi sonuç verdi ve darbeci albay Hüseyin Ergezen'in de aralarında bulunduğu 5 kişi buradan temin ettikleri sivil kıyafetleri giyerek saat 06.00 sıralarında kaçarken diğer darbeci askerler saat 07.45'te teslim oldu.
HARBİYE'DEKİ TRT BİNASININ İŞGALİ
Darbecilerin hedefindeki bir diğer adres Harbiye'deki TRT binası idi. Hasdal Kışlası'ndan çıkan bir grup darbeci asker binaya girerek güvenlik görevlilerine "Bomba ihbarı var" şeklinde yalan söyledi. Şişli Emniyet Müdürü Melih Ekici'yi gözünden yaralandığı gecede, Fahrettin Yavuz ve Murat Demirci ile 2 yıldır İstanbul'da yaşayan Faslı Jaouad Merroune şehit oldu. 50 kadar vatandaşı yaralayan ve başarısız olduğunu anlayan askerler daha sonra teslim oldu.
ATATÜRK HAVALİMANI'NDA ALÇAK UÇUŞ
Darbeciler Atatürk Havalimanının kapıları, tanklar vasıtasıyla saat 22.15 itibarıyla kapattı. Uçuş kontrol kulesini ele geçiren darbeciler, uçuşları durdurdu. F-16 savaş jetleri ile havalimanı üzerinde alçak uçuş yapılarak yolcu uçaklarının iniş-kalkışı engelledi. Askerler, burada toplanan binlerce kişinin üzerine ateş etti. Pistte bulunan 17 yaşındaki Mahir Ayabak şehit düşerken, onlarca kişi yaralandı.
15 Temmuz'un unutulmaz bir diğer görüntüsü de daha sonra çokça konuşulan Atatürk Havalimanı önünde Metin Doğan'ın tankın önüne yatması oldu.
SABİHA GÖKÇEN HAVALİMANI
8 zırhlı araçla Sabiha Gökçen Havalimanı'na gelen darbeciler, emniyet güçleri tarafından havalimanı nizamiyesinde durduruldu. Vatandaşlar, darbeci askerlere müdahale etti. Güvenlik koridoru oluşturulup müdahale edilerek zırhlı araçlardaki darbeci askerler saat 03.00 sıralarında yakalandı. Tuzla ilçesi Orhanlı gişeleri üzerinde meydana gelen olaylarda 6 kişi şehit oldu.
VE ERDOĞAN İSTANBUL'DA
Saatler 03.20'yi gösterdiğinde Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Marmaris'ten İstanbul Atatürk Havalimanı'na geldi. Kendisini karşılayan kalabalığa Erdoğan, "Milletin üzerinde hiçbir güç yoktur. Bu bir ayaklanma, ihanet, vatana ihanet hareketidir. Bunun bedelini çok ağır ödeyecekler." diye seslendi.
Borsa İstanbul'da polis memuru Mehmet Şevket Uzun ile Fatih Satır, Esenler Eski Hal Yolu Edirne İstikameti ve İSTOÇ civarı TEM Otoyolu üzerinde meydana gelen olaylarda askerlere karşı koyan Ahmet Kocabay ve Hüseyin Kısa, Türkmen Tekin, Muhammet Aksu ve Mehmet Şefik Şefkatlıoğlu da tank tarafından ezilerek şehit edildi.
TÜRK ASKERİ DİRENDİ
Darbe karşıtı olan askerler, 15 Temmuz'da darbecilere karşı direniş gösterdi.
Harp Akademileri Komutanlığı görevini yürüten Korgeneral Tahir Bekiroğlu, Hadımköy Askeri Cezaevine götürüldü. Deniz Harp Okulu Komutanlığı görevini yürüten Tümamiral Mesut Özel'in karargaha gitmek için bindiği araçta ağzı bantlandı ve ellerine plastik kelepçelendi. Deniz Harp Akademisi Komutanı Tuğamiral Tayyar Ertem ve 1. Ordu Komutanı Orgeneral Ümit Dündar da kaçırılmaya teşebbüs edildi ancak darbeci askerler başarılı olamadı.
PİYADE KURMAY ALBAY SAİT ERTÜRK ŞEHİT OLDU
66. Zırhlı Tugayında, Piyade Kurmay Albay ve arkadaşları kahramanca bir direniş gösterdi. 3. Kolordu Komutanlığı'nda görevli 47 yaşındaki Piyade Kurmay Albay Sait Ertürk, darbe girişimini öğrenince devre arkadaşlarıyla iletişime geçti.
Ertürk, 66. Zırhlı Tugayı'nda verdiği mücadeleyle İstanbul için kilit rol oynayarak, tugayın darbe girişimine desteğini engelledi. Kurdukları iki timle, tankların, silahların ve askerlerin dışarı çıkmasını engelleyerek, tugay içindeki hareketlenmeyi durdurdu.
Tugayın darbeye katılımını engelleyen Sait Ertürk, tek kurşunla şehit düşerken Kartaltepe Kışlası Komutanı Piyade Albay Davut Ala ise vücuduna 7 mermi isabet etmesi sonucu yaralandı.
MEDYA DARBEYE KARŞI ÇIKTI
FETÖ'nün 15 Temmuz'daki kanlı darbe girişiminde Albay Ahmet Zeki Gerehan, CNN Türk binasının boşaltılması ve yayının kesilmesi emrini verdi. Doğan Medya çalışanlarına silah doğrultuldu.
Polis memurlarına ve toplanan vatandaşlara ateş açıldı. Doğan Medya Center'a gelen helikopter, polis memurlarının mücadelesi sonucu Topkule Kışlası'na dönmek zorunda kaldı. İlerleyen saatlerde darbeciler teslim oldu.
Vodafone Arena Stadı'na helikopterle inen darbeciler Digitürk binasını işgal etti. Yayını durduramayan askerler, cihazlara ateş etti. Polislerin gelmesi üzerine yapılan müzakerelerle darbeci askerler teslim oldu.
"DEVLET DURUMA HAKİMDİR"
Dönemimin İstanbul Valisi Vasip Şahin de saat 06.00 sıralarında bir televizyon kanalında, İstanbul ve Ankara'da FETÖ'nün darbe girişimine ilişkin "Devlet duruma hakimdir" sözleriyle hain darbe girişiminin püskürtüldüğünü duyurdu. Boğaz Köprüsü'nde barikat kuran darbeci askerler saat 06.42'de teslim oldu.
Böylece İstanbul, 15 Temmuz darbe girişimini 99 şehidin, onlarca gazinin ve hafızalara kazınan destansı hikayeleriyle püskürttü.
