Ankara'da dev casus takası! Tarihi operasyona MİT imzası: 7 ülke 26 esir... Kimler özgürlüğe kavuştu? | ABD ve Rusya'dan peş peşe teşekkür

Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) koordinasyonunda Ankara'da tarihe geçen bir takas operasyonu gerçekleştirildi.

7 ayrı ülkenin (ABD, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç, Rusya ve Belarus) cezaevlerinde bulunan toplam 26 şahsın karşılıklı değişimi yapıldı.

Takas operasyonu kapsamında; ABD'den 2, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç ve Rusya'dan birer uçak olmak üzere toplam 7 uçak ile Türkiye'ye nakledilen şahıslardan; 2'si çocuk 10 rehinenin Rusya'ya, 13 rehinenin Almanya'ya, 3 rehinenin de ABD'ye nakledilmesi sağlandı.

Takas edilen isimler arasında The Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich ile ABD Deniz Piyadesi Paul Whelan da var.

Ankara'da tarihi casus takası böyle gerçekleştirildi

DİYALOG KANALLARINI MİT KURDU

Tarihe geçen casus takasında diyalog kanallarının kurulmasını MİT sağladı. İstihbarat diplomasisini etkin şekilde kullanan MİT'in organizasyonu ile Temmuz 2024'te taraflar Türkiye'de bir araya getirildi.

ABD, Almanya, Polonya, Norveç, Slovenya ile Rusya ve Belarus'ta cezaevinde bulunan Batı ülkeleri vatandaşları ile Rusya vatandaşları arasında gerçekleştirilecek takas faaliyetinin müzakereleri yapıldı. MİT, müzakerelerin başından sonuna kadar arabuluculuk faaliyetini başarı ile yürüttü.

Rus muhalif İlya Yashin

HANGİ İSİMLER TAKAS KAPSAMINA ALINDI?

Tüm tarafların uzun bir süredir istediği ve yerel basınlarında yankı uyandıran önemli isimler takas kapsamında değişime konu oldu.

Bu kişiler arasında; RF'de cezaevinde bulunan The Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich ile ABD Deniz Piyadesi Paul Whelan, Belarus'ta cezaevinde bulunan Almanya vatandaşı paralı asker Rico Krieger, Rus muhalif İlya Yashin ve Almanya'da cezaevinde bulunan FSB subayı Vadim Krasikov gibi kamuoyunda adı sıkça duyulan isimler yer aldı.

GÜVENLİK ÖNLEMLERİ, LOJİSTİK PLANLAMA... HER SAFHAYI MİT YÖNETTİ

Müzakere sürecinden takas anına kadar operasyonu her safhasını MİT yönetti.

Takas faaliyetinin bütün güvenlik önlemleri, lojistik planlamaları ve ihtiyaçları MİT tarafından karşılanırken yine taraflar arasındaki iletişim ve koordinasyon da MİT üzerinden sağlandı.

MİT REHİNELERİ UÇAKTAN ALDI GÜVENLİ ALANA İNTİKAL ETTİRDİ

Bu çerçevede, takasın gerçekleştiği Ankara'da da rehinelerin değiş-tokuşu MİT'in kontrolünde yapıldı. Takas yapılacak rehine sayısının çok olması nedeni ile şahısların tamamı MİT personelleri gözetiminde uçaklardan alınarak güvenli alanlara intikal ettirildi.

Taraf ülkelerin tasdik işlemlerinin tamamlanması, rehinelerin sağlık kontrolleri ve talep edilen diğer ihtiyaçların karşılanması sonrasında rehineler gidecekleri ülkelerin uçaklarına MİT'in onayı ve talimatları ile yerleştirildi. Taraf ülkelerin uçakların dönüşü de yine MİT'in onayı gerçekleştirildi.

MİT, ÜLKELER ARASINDAKİ DİYALOGDA KİLİT ROL ÜSTLENİYOR

Dünya genelinde gerginliğin tırmandığı bu dönemde Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde uluslararası alanda barış ve istikrarın sağlanması için katkı sunmaya devam ediyor.

Ülkeler arasındaki her türlü sorunda diyalog kanallarının sonuna kadar açık tutulması yönünde çağrılarını sürdüren Türkiye ve Milli İstihbaratı Teşkilatı (MİT) Başkanlığı, tüm tarafların bir araya geldiği ortak platformlar kurma ve arabuluculuk faaliyetleri gerçekleştirme yönünde adımlar atıyor..

MİT, istihbarat diplomasisi başta olmak üzere tüm istihbarat araçlarını kullanarak uluslararası alanda çatışmaların çözümüne katkı sağlıyor.

TÜRKİYE'NİN DİPLOMASİ BAŞARISI
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Ömer Çelik, MİT'in koordinesinde Ankara'da gerçekleşen esir takasının, Türkiye'nin müzakere ve barış odaklı kapasitesini bir kere daha ortaya koyduğunu belirtti.

Çelik, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Türkiye'nin, Başkan Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde yürüttüğü çok taraflı ve barış odaklı diplomasinin sonuçlar üretmeye devam ettiğini vurguladı.

Türkiye'nin bölge ve dünya barışı için kilit ülke olma konumunu güçlendirdiğine dikkati çeken Çelik, şunları kaydetti:

"Cumhurbaşkanımızın çok boyutlu siyasi yaklaşımı, Türkiye'nin diplomatik sorun çözme kapasitesini dünyanın en güvenilir zemini haline getirmiştir. Bölge ve dünya barışının tehlikede olduğu bir dönemde Türkiye'nin rolü çok daha önemli hale gelmiştir. MİT Başkanlığımızın güçlü istihbarat diplomasisi sayesinde Ankara'da 7 ülkenin cezaevlerindeki 26 şahsın takası yapılmıştır. MİT başkanlığımızın başarılı koordinasyonunda gerçekleşen bu sonuç, Türkiye'nin bir kere daha müzakere ve barış odaklı kapasitesini ortaya koymuştur.

Dünyada diyalog zemininin zayıfladığı, hukukun ve diplomasinin işlemez hale geldiği bir dönemde elde edilen bu sonuç için emeği geçen herkesi tebrik ediyoruz. Türkiye Cumhuriyeti 'yurtta sulh, cihanda sulh' şiarı ile bölge ve dünya barışına katkı sunmaya devam ediyor."

TAKAS TAMAMLANDI
Dışişleri Bakanlığı, Ankara'da gerçekleşen takas operasyonuna ilişkin, Türkiye'nin, uluslararası alanda barış ve istikrarın sağlanması için her türlü katkıyı sunmaya devam edeceğini bildirdi.

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, ABD, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç, Rusya ve Belarus olmak üzere yedi ayrı ülkenin cezaevlerinde bulunan toplam 26 kişinin karşılıklı değişimini içeren son dönemin en geniş kapsamlı takas operasyonunun Ankara'da gerçekleştirildiği belirtildi.

Açıklamada, takas operasyonu kapsamında; ABD'den 2, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç ve Rusya'dan birer uçak olmak üzere toplam 7 uçak ile Türkiye'ye nakledilen şahıslardan; 2'si çocuk 10 rehinenin Rusya'ya, 13 rehinenin Almanya'ya, 3 rehinenin de ABD'ye naklinin sağlandığı bildirildi.

Açıklamada, "Müzakere sürecinin en başından, takasların gerçekleştirildiği son ana kadar takas faaliyetinin bütün güvenlik önlemleri, lojistik planlamaları ve ihtiyaçları Milli İstihbarat Teşkilatı tarafından yürütüldü. Türkiye, uluslararası alanda barış ve istikrarın sağlanması için her türlü katkıyı sunmaya devam edecektir." ifadeleri kullanıldı.

BIDEN'DAN TEŞEKKÜR

ABD Başkanı Joe Biden ile Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Milli İstihbarat Teşkilatının (MİT) yönettiği tutuklu takası operasyonundaki rolü dolayısıyla Türkiye'ye teşekkür etti.

ABD Başkanı Biden ile Dışişleri Bakanı Blinken, MİT'in yönettiği ve Ankara'da gerçekleşen takas operasyonuna ilişkin yazılı birer açıklama yaptı.

Biden, açıklamasında, 3 Amerikan vatandaşı ile bir Yeşil Kart sahibi toplam 4 kişinin "Rusya'da haksızca tutuldukları cezaevinden" evlerine döneceklerini ve bundan büyük mutluluk duyduklarını belirtti.

ABD Başkanı Joe Biden ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Milli İstihbarat Teşkilatının (MİT) yönetiminde Ankara'da yapılan takas operasyonuyla ABD'ye dönen kişileri havalimanında karşıladı. Operasyonda takas edilenler arasında The Wall Street Journal muhabiri Evan Gerşkoviç, ABD'li eski Deniz Piyadesi Paul öne çıkıyor.

Paul Whelan, Evan Gershkovich, Alsu Kurmasheva ve Vladimir Kara-Murza'nın serbest kalacak olmasından dolayı emeği geçen ülkelere ayrıca teşekkür eden Biden, "Bu zor ve kompleks müzakereler boyunca bu sonuca ulaşmak için Türkiye, Almanya, Polonya, Slovenya ve Norveç gibi müttefiklerimize müteşekkirim." ifadesini kullandı.

ABD Dışişleri Bakanı Blinken da "Bu anlaşmayı mümkün kılan bir grup müttefikimiz Almanya, Polonya, Norveç ve Slovenya'ya müteşekkiriz. Türk hükümetine de bu kişilerin ABD ve Almanya'ya güvenli şekilde dönüşü için yer sağladığı ayrıca teşekkür ediyoruz." açıklamasında bulundu.

BİDEN'DAN "KATKISI OLAN ÜLKELERE AYRI AYRI ŞAHSEN TEŞEKKÜR"

ABD Başkanı Biden, daha sonra Beyaz Saray'da kameraların karşısına geçerek canlı yayında söz konusu takas anlaşmasını değerlendirdi.

Biden, Rusya'da "haksız yere cezaevinde tutulduklarını" söylediği 4 Amerikalının serbest bırakılmasından dolayı çok mutlu olduklarını, bu konuda emeği geçen herkese ve tüm ülkelere çok minnettar olduklarını belirterek, şöyle devam etti:

"Bugün onların hepsi Rusya'dan ayrıldı, erken saatlerde Türkiye'ye uçtu ve kısa süre sonra evlerine dönecekler. Bu, aileleri için inanılmaz bir hafifleme ve rahatlama. Bu anlaşmayı mümkün kılan şey diplomasi ve dostluk başarısıdır. Birçok ülke bu işe katkı verdi. Benim ricam üzerine zor ve kompleks müzakerelere katıldılar. Bu ülkelere şahsen tekrar teşekkür ediyorum. Bir kez daha onlara teşekkür ediyorum."

Biden, bu anlaşmayla Rusya'nın toplam 16 tutukluyu serbest bıraktığını ve bu kişilerden 4'ünün Amerikalı, 5'inin Alman ve 7'sinin de Rus olduğunu ve bunlardan 4'ünün Rus muhalif Aleksey Navalnıy hareketiyle ilgili kişiler olduğunu belirtti.

Anlaşmanın uzun müzakereler ve zorlu bir süreç gerektirdiğini kaydeden Biden, "Bu anlaşma müttefiklerimiz olmadan mümkün olmazdı. Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç ve Türkiye. Hepsi de harekete geçti ve bize destek oldu." dedi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le görüşüp görüşmeyeceği yönündeki bir soruya yanıt veren Biden, "Şu anda Putin'le görüşmeye ihtiyacım yok." diye konuştu.

Biden, bu anlaşmanın ABD ile Rusya arasındaki ilişkilerin kısmen de olsa düzelmesine katkı verip vermeyeceği sorusuna ise "Umalım da öyle olsun." diye karşılık verdi.

REHİNELER ABD'YE ULAŞTI
Başkan Joe Biden ve yardımcısı Harris rehineleri Maryland'deki askeri üstte karşıladı.

BİR TEŞEKKÜR DE KREMLİN'DEN
Kremlin, Milli İstihbarat Teşkilatının (MİT) yönetiminde yapılan takas operasyonunun hazırlanmasına yardımcı olan tüm ülkelerin yönetimlerine teşekkür etti.

Kremlin'den yapılan yazılı açıklamada, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in imzaladığı kararnameyle takasla iade edilen tüm tutukluların suçlarının affedildiği belirtildi.

Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'ya, ülkesinde idama mahkum edilen Almanya vatandaşı Rico Krieger'ı affettiği için teşekkür edilen açıklamada, "Moskova, takasın hazırlanmasına yardımcı olan tüm ülkelerin yöneticilerine müteşekkirdir." ifadesi kullanıldı.

PUTİN HAVALİMANINDA KARŞILADI
Rusya lideri Vladimir Putin, uçağın indiği Vnukovo Havaalanı'na gelerek, takas edilen Rusya vatandaşlarını uçağın merdiveninde karşıladı.

Putin, başkent Moskova'daki Vnukovo Havalimanı'na gelerek burada takasla Rusya'ya iade edilen kişilerin uçaktan inmesini bekledi.

Uçaktan inenlerin tek tek elini sıkan Putin, ardından takas edilen kişilerle kırmızı halı üzerinde havalimanı binasına girerek burada bir konuşma yaptı.

Rusya'ya verdikleri yemine sadık kaldıkları için teşekkür eden Putin, kendilerine devlet nişanı verileceğini söyledi.

Putin'e burada Rusya Savunma Bakanı Andrey Belousov, Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) Müdürü Aleksandr Bortnikov ve Rusya Dış İstihbarat Servisi (SRV) Başkanı Sergey Narışkin eşlik etti. Karşılamada Rusya Muhafız Alayı da hazır bulundu.

Almanya Başbakan Olaf Scholz, havalimanında açıklamalarda bulundu.

KİMLER EVİNDE DÖNDÜ?
ABD, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç, Rusya ve Belarus cezaevlerinde bulunan 26 kişinin karşılıklı değişimini içeren son dönemin en geniş kapsamlı takas operasyonunun ardından ülkelerine dönen kişilerin kimlikleri merak ediliyor.

Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT), ABD, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç, Rusya ve Belarus cezaevlerinde bulunan 26 kişinin karşılıklı değişimini içeren son dönemin en geniş kapsamlı takas operasyonuna imza attı.

Ankara'da gerçekleşen takas operasyonu kapsamında ABD'den iki, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç ve Rusya'dan birer uçak olmak üzere 7 uçak ile 26 kişi Türkiye'ye nakledildi. Operasyon kapsamında, 2'si çocuk 10 kişinin Rusya'ya, 13 kişinin Almanya'ya, 3 kişinin de ABD'ye nakli sağlandı.

Operasyonda takas edilen bu kişiler arasında The Wall Street Journal (WSJ) muhabiri Evan Gershkovich, ABD'li eski Deniz Piyadesi Paul Whelan, Almanya vatandaşı paralı asker Rico Krieger, Rus muhalif İlya Yaşin, Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) subayı Vadim Krasikov öne çıkıyor.

The Wall Street Journal (WSJ) muhabiri Evan Gershkovich

EVAN GERSHKOVİCH
Gershkovich, 1991'de ABD'de Sovyetler Birliği döneminde ülkeyi terk eden Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Çocukluğundan beri Rusçanın konuşulduğu bir ortamda büyüyen Gershkovich, gazetecilik kariyerine 2016'da New York Times'da haber asistanı olarak başladı.

2017'den itibaren Moskova'da The Moscow Times ve AFP için çalışan Gershkovich, 2022'de ABD'nin WSJ gazetesinin Moskova ofisinde muhabir olarak çalışmaya başladı.

Gershkovich, Mart 2023'te Moskova'nın yaklaşık 1600 kilometre doğusundaki Yekaterinburg şehrinde casusluk yaptığı şüphesiyle gözaltına alındı. Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB), ABD vatandaşı gazetecinin "Amerikan hükümeti için casusluk" suçlamasıyla tutuklandığını açıkladı.

Gershkovich, bir Rus tank fabrikasından "gizli bilgi" toplamak üzere ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) için çalışmakla suçlandı. Gershkovich başta olmak üzere WSJ ve ABD yetkilileri bu iddiaları reddederken, ABD Başkanı Joe Biden ve bazı üst düzey yetkililer, Amerikalı gazetecinin derhal serbest bırakılması için çağrı yaptı.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova da Gershkovich'in Yekaterinburg'daki faaliyetinin "gazetecilikle hiçbir ilgisi olmadığını" bildirdi.

Bir yıldan fazla süren mahkeme sonunda Gershkovich, temmuzda casusluktan suçlu bulunarak 16 yıl hapis cezası aldı.

Gershkovich, Soğuk Savaş'ın bitmesinden bu yana Rusya'da casusluk suçundan mahkum edilen ilk ABD'li gazeteci oldu. Gershkovich'in, Rusya Dışişleri Bakanlığı nezdinde akreditasyonu bulunuyordu.

Eski ABD Deniz Piyadesi Paul Whelan

PAUL WHELAN
Kanada doğumlu ve aynı zamanda ABD, İngiltere ve İrlanda vatandaşlıklarına sahip eski ABD Deniz Piyadesi Paul Whelan, Aralık 2018'de casusluk suçlamasıyla Moskova'da gözaltına alındı.

Rus mahkemesi tarafından Haziran 2020'de 16 yıl hapis cezasına çarptırılan Whelan, kendisine yöneltilen ABD istihbaratı adına Rusya hakkında casusluk suçlamalarını reddetti. ABD Başkanı Joe Biden, Whelan'ın ABD'ye dönebilmesi için yoğun çaba sarf ettiklerini duyurmuştu.

Whelan, takas anlaşmasıyla serbest bırakılanlar arasında en uzun süre hapiste yatan kişi oldu.

Rusya, eski ABD deniz piyadesinin ülkede gizli bilgi topladığını öne sürüyordu. Soruşturmayı yürüten müfettişler, Whelan'ın Moskova'daki Metropol Otel'de gözaltına alındığında gizli bilgiler içeren bir sabit diske sahip olduğunu açıklamıştı.

Whelan, bir arkadaşının düğünü için Rusya'da bulunduğunu ve cihazın Rus bir arkadaşı tarafından kendisine verildiğini savunarak, diskin içinde tatil fotoğrafları olduğunu sandığı yönünde ifade vermişti.

Rus muhalif İlya Yaşin

İLYA YAŞİN
Rusya'da muhalif siyasi faaliyetleriyle tanınan İlya Yaşin, ülkede düzenlenen çok sayıda gösteride yer almış ve kısa süreli hapis cezalarına çarptırılmıştı.

Rusya Adalet Bakanlığı, yurt dışından ödeme aldığı gerekçesiyle Yaşin'i 2022'de yabancı ajan listesine ekledi. Rus ordusu hakkında internet üzerinden asılsız iddialarda bulunduğu gerekçesiyle aynı yıl göz altına alınan Yaşin, mahkeme tarafından 8,5 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.

Yaşin, Rusya'da aşırılıkçılıktan tutuklu bulunduğu hapishanede hayatını kaybeden Rus muhalif Aleksey Navalnıy'ın yardımcılarından birisi olarak da tanınıyordu.