Son 3-4 yılda uyuz vakalarının 30-40 kat artmasıyla uyuz hastalığı hakkında araştırmalar hızlandı. Peki Uyuz belirtileri nelerdir, nasıl anlaşılır? Uyuz hastalığı kaç günde geçer, nasıl bulaşır? Uyuz kendi kendine geçer mi, kıyafetlerde kaç gün yaşar? İşte uyuz hastalığı hakkında bilinmesi gerekenler...
UYUZ HASTALIĞI NEDİR?
Uyuz hastalığı, bilimsel adı sarcoptes scabiei olan mikroskopik sekiz bacaklı akarların sebep olduğu bir enfestasyondur. Bu hastalıkta uyuz böceklerinin dişileri derinin dış tabakalarına yumurtalarını bırakır.
Akarların deriye yumurtalarını bırakması, deride bir alerjik tepkimeye, ağır kaşıntıya ve döküntüye neden olur.
UYUZ NEDEN OLUR?
Yakın ten teması, uyuz olan bir kişiyle giysi veya yatak takımı paylaşmak gibi durumlar uyuz hastalığına neden olan akarların artmasına ve bulaşmasına neden olur.
Özellikle sonbahar ve kış mevsimlerinde artış gösteren uyuz hastalığı; kalabalık olan okul, hastane ve askeri kışla gibi bölgelerde daha çok görülür.
HAYVANLARDAN UYUZ BULAŞIR MI?
Ayrıca merak edilen konulardan biri de evcil hayvanlardan uyuz bulaşıp bulaşmadığı konusudur. Evcil hayvanlar insanlara uyuz bulaştırmaz. Hayvanları etkileyen uyuz akarları insanlarda hayatta kalmayıp bir çoğalma gerçekleştirmez. Bununla birlikte, uyuz olan bir hayvanla temas etmek, akar derinin altına girerse kısa süreli kaşıntıya neden olabilir ancak birkaç gün içinde akar ölür ve tedaviye gerek kalmaz.
UYUZ HASTALIĞININ BELİRTİLERİ
Yaygın, parazitik bir rahatsızlık olan uyuz hastalığı, genellikle bilek, dirsek, koltuk altı, göğüs, bel, kalça,genital bölge, ayak ve el parmak aralarında kaşıntıya yol açar. Kadınlarda meme uçlarında, erkeklerde ise genital bölgede kaşıntı ve lezyonlar görülebilir. Çocuklarda kulak arkası, yüz, avuç içi ve ayak tabanında da kaşıntı oluşabilir. Akarların açtığı tüneller cilt yüzeyinden çıplak gözle görülebilir. Kişinin yaşam kalitesini düşürecek kadar şiddetli kaşıntıya yol açan uyuz hastalığı, kaşıntının neden olduğu tahrişe bağlı olarak farklı cilt enfeksiyonlarının oluşmasına da neden olabilir. Bu yüzden aşağıdaki belirtilerin varlığında mutlaka hekime başvurulmalıdır.
🔸Özellikle geceleri artan şiddetli kaşıntı,
🔸Cilt yüzeyinde özellikle parmak aralarında akarın yol açtığı beyaz ya da gri renkli 1-10 mm uzunluğunda çizgiler,
🔸Sıcak banyo ile artış gösteren kaşıntı,
🔸Akarın neden olduğu tünellerin üst kısmında kir birikimi, siyah nokta benzeri oluşumlar,
🔸Cilt yüzeyinde inci tanesine benzeyen, içi sıvı dolu lezyonlar,
🔸Yaygın şekilde kızarıklık, döküntü ve yara varlığı.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Uyuz hastalığı tanısının ardından hekim, genellikle krem ve losyonlardan oluşan bir tedavi düzenler. Bu krem ve losyonlar, kaşıntı şiddetinin arttığı gece saatlerinde boyundan aşağı doğru tüm cilde uygulanır. Sabah uyandığında kişinin duş alması gerekir. Bazı vakalarda hekim, oral ilaçların yanı sıra kaşıntı ve diğer semptomları hafifletmek için ek ilaçlar da verebilir. İlaçların hekimin önerdiği şekilde ve sürede kullanılması hastalığın tedavisi için son derece önemlidir.
UYUZ HASTALIĞI KENDİLİĞİNDEN GEÇER Mİ?
Uyuz hastalığı kendiliğinden iyileşmez, çünkü uyuz akarları kendiliklerinden bulundukları vücudu terk etmezler. Hastalık sadece akarları öldüren reçeteli ilaçlarla tedavi edilebilir.
UYUZ HASTALIĞI KIYAFETLERDE KAÇ GÜN YAŞAR?
Uyuz akarları kıyafetlerin, yatak takımlarının, mobilyaların veya havluların yüzeyinde iki ila üç gün yaşayabilir. Geride bırakılmış akarların öldüğünden emin olmak için, kullanılan çarşafları ve kıyafetleri sıcak suda yıkamak ve ideal olarak sıcak bir kurutucuda kurutmak gereklidir. Yıkanamayan eşyalar yedi gün boyunca kapalı plastik bir torbada tutulmalıdır.
