Şimdi bu haktan yararlanmanın şartlarına bakalım.
1)Öncelikle iş sözleşmesi belirsiz süreli iş sözleşmesi olmalıdır. İşçinin çalıştığı yerle hizmet sözleşmesi yapmış olmak kaydıyla yani sigortalı olarak çalışıyor olması gerekir. Belirli süreli iş sözleşmeleri iş güvencesi uygulamasına tabi olmuyor. Ancak belirli iş sözleşmesi yapılmış olsa da ardı ardına devam ediyorsa (örneğin turizm çalışanları gibi) bu kez belirsiz süreli iş sözleşmesi haline geleceğinden bu çalışanlar da geri dönüş güvencesinden yararlanabilecektir.
2) İşçinin çalıştığı işyerinde en az 6 ay çalışmış olması da şarttır. Aynı işyerinde işe başladığı tarihten itibaren 6 takvim ayının geçmiş olması yeterli sayılmıştır. Burada eğer deneme süresi varsa bu süre de 6 aylık süreden sayılacaktır.
3)İşyerinde en az 30 işçinin çalışıyor olması da gerekir. İşverenin birden fazla işletmesi var ise işletmelerinde çalışan toplam işçi sayısı baz alınmalıdır.
Yani işçinin çalıştığı yerde 2 kişi bile olsa toplam şubelerdeki çalışan sayısı 30 ve daha fazla ise güvence hakkı bulunacaktır. Örneğin bir bankanın bir şubesinde 10 kişi çalışsa bile tüm şubeler düşünüldüğünde 30 rakamı geçilmiş olacaktır.
4) İşten sebepsiz çıkartılmak
İşverenin işten çıkartma işlemini yasal bir sebebe dayandırmaması gerekir. Yani kavga eden, kurallara uymayan bir işçinin çıkartılması haklı gerekçeyle olmaktadır. Bu şartlar yerine geldiğinde eğer işten çıkartılmışsanız sizin için 30 günlük süre başlamış demektir. Bu 30 gün içinde arabulucuya giderek işe geri dönüş başvurusu yapmanız gerekiyor.
Bu 30 günlük süre hak düşürücü bir süre olduğu için çok dikkatli olmak gerekir. Süre kaçırılmışsa fesih kabul edilmiş sayılır ve dava açma hakkınız sona erer. Arabulucuda eğer sonuç alınmaz ise bu kez 2 haftalık süre içinde iş mahkemesine dava açmak gerekiyor.
İşe geri dönüş kararı verilirken mahkeme işçinin çalıştırılmadığı süre için en fazla 4 maaşa kadar boş geçen süre tazminatı hükmedecektir. Bunun dışında işverenin tekrar işe başlatmaması ihtimaline karşı da bir tazminata hükmediyor. Burada tazminat miktarı 8 maaşa kadar çıkmış oluyor. Davanın sonuçlanmasının ardından çalışanın 10 gün içinde işverene yazılı olarak başvurması gerekiyor. Bu başvurudan sonra işveren bir ay içinde işçiyi işe başlatmak zorunda. Bunu yapmaz ise mahkemenin belirlediği tazminatı ödüyor.
KIDEM TAZMİNATI NEDİR?
Öncelikle kıdem tazminatı nedir ona bakalım. Herhangi bir iş sözleşmesinin kıdem tazminatını gerektiren bir amaçla feshi durumunda, çalışılan her tam sene amacıyla 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenir.
KIDEM TAZMİNATI TAVANI NE KADAR OLDU?
Bilindiği üzere kıdem tazminatının tavanı 2021 senesinde 8 bin 651,62 liraya yükselmişti. 2022 asgari ücret zammı ardından ise yeni kıdem tazminatı da arttı. Sonuç olarak 2022 amacıyla kıdem tazminatı 12 bin 976 liraya yükseldi.
KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
Her sene amacıyla 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı alınıyor. Aylık brüt maaş, ikramiye, prim, yol ve yakacak yardımı vb. bütün kalemleri amacıyla da alan giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanıp, çalışılan sene ile çarpılarak kıdem tazminatı seviyesine ulaşılıyor. Her bir sene amacıyla aylık brüt ücret üzerinden tazminat hesaplanıp, çalışana ödeniyor. Kıdem tazminatından binde 7.59'luk damga vergisi kesiliyor.
