Londra’da basılan Bozkurt amblemli paralar Alman uçakları tarafından batırıldı

Türkiye Cumhuriyeti, ilk kâğıt para sürümünü, yani teknik anlamda emisyonunu, 1927 yılında, 1 liradan 1000 liraya kadar değişen yedi ayrı değerli banknotla yapmıştı. 1923- 1927 arası ise Osmanlı'dan kalan "evrak-ı nakdiye" yani kâğıt paralar kullanıldı. Dönemin genç Cumhuriyeti, ulus devletin milliyetçilik ideolojisiyle kimlik inşası oluştururken, o günlerde çok gözde bir simge olan Bozkurt'u bazı paraların üstüne bastı. Her ulus-devlet kuruluşunda meşruiyetini çok geçmişe dayandırma ihtiyacı hissetmişti. Ülkeler, tarihsel olarak sürekliği sağlamak ve köklerinin sağlamlığını göstermek için bazen mitolojik öykülere kadar gidiyordu. Bozkurt figürü de bu anlayış ve ideoloji içinde gündeme geldi.



LONDRA'DA BASILDI
Merkez Bankası henüz kurulmadığı için Maliye Vekâleti adına, bu tür bir baskıyı yapacak bir matbaamız yoktu. İskambil, pul gibi güvenlikli kâğıt basımı işleri, Londra'da İngiliz Thomas de la Rue firmasına yaptırılıyordu. Hesaba göre piyasada 153 milyon 748 bin 563 lira, 60 kuruş vardı. Piyasaya sürülen miktar da bu yüzden 60 kuruşu hariç aynı miktardı. 113 milyon civarında da yeni sürülen paranın yıpranmasına karşı yedek olarak basılmış, ama henüz sürüme girmemişti. Alfabe henüz değişmediği için Osmanlıca ve dönemin uluslararası dili olan Fransızca ifadelerin bulunduğu ilk kâğıt paralar, on yılı aşkın süre kullanıldı. İkinci emisyon olarak yine İngiltere'de basılan ama bu kez Türkçe ve Latin Alfabesi'nin kullanıldığı kâğıt paralardan 50 kuruşu ve 50 lirayı İngiltere'den Türkiye'ye getiren City of Roubaix isimli gemi, 1941'de Yunanistan'ın Pire şehri açıklarında Alman uçakları tarafından batırılınca bizim paralar da suya gömüldü. Pire halkının bazı uyanıkları, bu paraları sudan çıkarıp kuruttu. Ardından hemen piyasaya sürdü. Bunu öğrenen Türkiye Cumhuriyeti yetkilileri, hemen o paraları tedavülden kaldırdı.