SOMUT ADIMLAR ATILACAK
8. Türkiye, Finlandiya ve İsveç bugünkü görüşmelerden sonra müteakip somut adımları atacaklarını taahhüt ederler:
• Terörizmle, örgütlü suçlar ve diğer ortak sınamalarla mücadelede mutabakat temelinde işbirliğini geliştirmek için kolluk kuvvetlerini ve istihbarat kuruluşlarını da içeren her düzeyde hükümetlerarası yapılandırılmış bir diyalog ve işbirliği mekanizması tesis edeceklerdir.
• Finlandiya ve İsveç, ilgili NATO belgelerinin ve politikalarının hükümleriyle uyumlu biçimde terörizmle mücadeleyi kararlılık ve azim içinde yürütecek ve yerel mevzuatlarını bu doğrultuda güçlendirmeye yönelik gerekli tüm adımları atacaklardır.
SINIR DIŞI VE İADE TALEPLERİ İVEDİLİKLE İŞLEME KONACAK
• Finlandiya ve İsveç, Avrupa İade Sözleşmesi'yle uyumlu biçimde, Türkiye tarafından sağlanan bilgi, delil ve istihbaratı dikkate alarak Türkiye'nin terör zanlılarına dair sınır dışı veya iade taleplerini ivedilikle ve bütün boyutlarıyla işleme koyacak ve Türkiye'yle iade ve güvenlik işbirliğini geliştirmek için gerekli ikili ahdî düzenlemeler yapacaklardır.
• Finlandiya ve İsveç, 5. paragrafta kayıt altına alındığı çerçevede, PKK terör örgütünün ve bütün uzantıları ile iltisaklı kuruluşlarının ve paravan örgütlerinin para toplama ve eleman devşirme faaliyetlerine yönelik soruşturma başlatacak ve bunları yasaklayacaklardır.
• Türkiye, Finlandiya ve İsveç dezenformasyonla mücadele edeceklerini taahhüt edecek ve yasalarının, Türkiye'ye yönelik şiddeti kışkırtan faaliyetler dahil olmak üzere, terör örgütlerinin propagandası amacıyla istismar edilmesini engelleyeceklerdir.
• Finlandiya ve İsveç, silah ihracatına dair mevzuatlarının Müttefiklere yönelik yeni taahhütleri mümkün kılmasını ve NATO'daki üyelik statüleriyle mütenasip olmasını temin edeceklerdir.
• Finlandiya ve İsveç, Türkiye'nin askeri mobilite konusundaki PESCO projesine katılımı dahil olmak üzere, Türkiye ve diğer AB üyesi olmayan Müttefiklerin Avrupa Birliği'nin Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası'nın mevcut ve müstakbel girişimlerine mümkün olan en geniş şekilde dahil edilmesine destek vereceklerdir.
9. Bu adımların hayata geçirilmesi için, Türkiye, Finlandiya ve İsveç Dışişleri, İçişleri ve Adalet Bakanlıkları, İstihbarat Servisleri ve Güvenlik Kurumlarından uzmanların katılımıyla bir Daimi Ortak Mekanizma tesis edeceklerdir. Daimi Ortak Mekanizma diğer ülkelerin katılımına açık olacaktır.
10. Türkiye, NATO'nun Açık Kapı politikasına uzun zamandır devam eden desteğini teyit eder ve Madrid Zirvesi'nde Finlandiya ve İsveç'in NATO üyesi olmak üzere davet edilmelerine desteğini ifade eder.
TÜRKİYE'NİN ENDİŞELERİ GİDERİLECEK
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya katılım için Türkiye ile mutabakata vardığını, Türkiye'nin endişelerinin giderileceğini söyledi.
Stoltenberg'in konuşmasından öne çıkanlar şöyle:
"Finlandiya ve İsveç'i ittifakın içerisine kabul etmek ittifakımızı daha güçlü hale getirecektir. Son on yılın en büyük güvenlik tedbirini böylece aşmış oluyoruz. İsveç ve Finlandiya'yı yarın NATO zirvesine davet etme kararı aldık.
Tüm başkentlerde anlaşmanın onaylanma süreci devreye girecektir. Onaylama sürecinde son derece güven duygusu içerisindeyim. Cumhurbaşkanları bu konudaki iradelerini göstermişlerdir. İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği kabul edildi.
Bugün oturup konuştuk. Müzakere ettik ve iyi bir çözüm bulduk. NATO'da çözüme bu şekilde ulaşıyoruz. Herkesin oy birliğiyle sonuca varmak durumundayız. İyi bir süreç yürüttük. Brüksel'de toplantılar gerçekleştirildi. Aynı şekilde Cumhurbaşkanı Erdoğan'la 4 kez telefonla konuştum. Diğer liderlerle de görüştüm. Aynı odanın içerisinde toplanmaları gerekiyordu. Bugün Madrid'de gerçekleşen bu anlaşmanın nihai halini belirlemiş oldum.
Türkiye'nin dile getirmiş olduğu kaygılarını da ele aldık. Türkiye de Finlandiya ve İsveç'in davetli olduğunu kabul etti.
Ortak mutabakat metni çok yakın bir süre içerisinde hepinize iletilecek. İade konuları dahil olmak üzere tüm metni görme imkanınız olacak. Finlandiya ve İsveç elbette Türkiye ile çalışmaya hazırlar. İade konularında, terör suçlarının iadesinde Türkiye ile çalışmaya hazırlar. Avrupa Sözleşmesi'nin kuralları çerçevesinde suçluların iadesi gerçekleşecektir tabii ki.
"İADE SÜRECİ HUKUK İÇİNDE GERÇEKLEŞECEK"
İade süreci olağan süreçtir, tüm NATO ülkeleri bunu gerçekleştirirler. Terörle ilgili ve kriminal suçlarda bu devreye girer. Finlandiya ve İsveç'in yapacakları da hukuk çerçevesinde gerçekleşecektir.
S-400'lerle ilgili olarak bu konuyu çok kez ele aldık. Burada müttefikler arasında farklılıklar olabileceğini saklamamıza gerek yok. Tüm farklılıklarımıza rağmen müttefiklerimiz yine de temel değerler etrafında birleşebileceğini gösterdiler. Sadece Finlandiya ve İsveç'i davet ediyor olmayacağız; bunun dışında tüm kolektif savunma sistemi konusunda çok önemli kararlar almış olacağız, soğuk savaştan bu yana.
Ukrayna'ya daha fazla destek verilme konuları ele alınacaktır. Görüş farklılıkları olabilir. NATO'nun başarısı bu önemli konularda fikir birliğine varabiliyoruz. Finlandiya ve İsveç'in daveti, yeni stratejik belgesi ve Ukrayna'ya destek bu konuların içinde önemli.
Ortak çıkarlar olduğunda terörle mücadele konusunda uzlaşıya varabiliyoruz. Türkiye terör konusunda son derece kaygılı ülke. Hiçbir ülke terör konusunda Türkiye'den daha fazla mustarip olmamıştır. PKK terör örgütüyle mücadele etmek için ve terör saldırılarından suçlu bireylerle de mücadele edebilmek için tüm müttefiklerimizin önemli sorumluluğu var. Terörle mücadele tüm biçim ve tezahürleriyle mücadele edilmesi gereken bir konu. Bu uzatılmış yetkilerimizin haftalardır süren çalışmaların neticesinde liderler bir çözüme, anlaşmaya bugün Madrid'de varmayı başardılar. Ben son derece güveniyorum bu sürece. Gerek Türkiye, gerek Finlandiya ve gerek İsveç sorumluluklarını yerine getirecekler ve bu anlaşmaya sahip çıkacaklardır.
İsveç ve Finlandiya'nın üye olması onlar için de Baltık bölgesi için de çok önemli. İsveç, Finlandiya, Letonya, Estonya gibi ülkelere yakın bir ülkedir. Bu açıdan çok önemli. Yeni teknolojik sistemleri, istikrarlı, güçlü siyasi kurumları ile NATO'da olacaklardır. NATO'yu güçlendirecektir. Bu aslında tüm NATO bölgesi için geçerlidir. Bu adaptasyon süreci ile ilgili olarak yarın liderler toplantısında ele alınacak.
Şu anda olan belki en hızlı süreç olmuştur. Birkaç hafta süre içerisinde bu kadar hızlı bir sürecin gerçekleşebileceğini hayal etmek mümkün olmayabilirdi. Çok kritik güvenlik konuları var. Putin'in açıklamaları var. NATO'nun genişlemesine karşı çıktığını belirtmişti. Oysa şimdi Putin daha fazla NATO'yu sınırlarında görecek. Dolayısıyla istediklerinin tam tersi oluyor. Biz NATO'nun kapılarının kapısının açık olduğunu gösterdik. Ne zaman üyelik? Bu meclisin çalışmalarına bağlı. En hızlı bir şekilde ilerletmek durumundalar. Fakat bununla ilgili bir söz veremem.
Her ulusun kendi yolunu seçme hakkı vardır ve ülkelerin egemenliğine saygı duymak zorundasınız. İsveç'in ve Finlandiya'nın NATO'ya üye olmama haklarına saygı duyduk. NATO'ya üye olmayı istediklerini söylediklerinde Finlandiya, İsveç ve Türkiye ile bugün alınmış olan kararla birlikte NATO'nun kapılarının açık olduğu mesajını ilettik.
Bu da Putin'in başarmak istediğinin tam tersi olmuştur. Bu kararın NATO'nun kollektif güvenlik sistemini güçlendireceğini düşünüyorum.
"TÜRKİYE'YE AMBARGO OLMAYACAK"
İsveç veya Finlandiya'nın şu anda Türkiye'ye karşı ambargoları olmayacak. Bu da olumlu adımdır. Üyelerin birbirlerine ambargoları olmaması gerekir.
Çok yapıcı konuşmalarımız oldu. Olumlu bir atmosfer içerisinde gerçekleşti konuşmalar. Bu da iyi bir avantaj. Haftalardır bunun üzerine çalışan yetkililer buradalar. Onlara da teşekkür etmek istiyorum. Birlikte anlaşmaya vardık. Finlandiya ve İsveç'in terörle mücadele konusunda kararlarını güncellemeye karar verdiler.
Üçlü memoranduma atıfta bulunacağım. Açıkça şu ifade edilmekte; Finlandiya ve İsveç birlikte Türkiye ile çalışacaklar. Terörle mücadelede dayanışma sergileyecekler. Terörün tezahürleriyle mücadelede dayanışma göstereceklerdir. Finlandiya ve İsveç PKK, PYD, YPG ve FETÖ terör örgütüne destek vermeyecekleri konusunda taahhütte bulunmaktadır. Türkiye de İsveç ve Finlandiya'nın ulusal güvenliklerini desteklemektedir.
Bugün Türkiye ile anlaşmaya varmış olmamızdan son derece mutluyuz. Tüm farklılıklarımızı çözmüş olduğumuzu söyleyemem. Her zaman farklılık olacaktır. Ama tarihi bir karar aldık. Finlandiya ve İsveç'in üye olmaları için davet etmiş olduk."
"BİDEN - ERDOĞAN GÖRÜŞMESİ ANLAMLI OLACAK"
ABD Büyükelçisi Flake, Türkiye'nin İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya üyeliklerine ilişkin verdiği kararı memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, yarınki Biden-Erdoğan görüşmesinin de anlamlı bir ikili görüşme olacağını söyledi.
MADRİD'DE DÖRTLÜ ZİRVE
Madrid'de NATO Zirvesinin yapıldığı IFEMA Kongre Merkezi'ndeki dörtlü görüşmeye, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Finlandiya Cumhurbaşkanı Niinistö, İsveç Başbakanı Andersson ve NATO Genel Sekreteri Stoltenberg katıldı.
2 SAAT SÜRDÜ
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg'in ev sahipliğindeki görüşme, basına kapalı yapıldı.
Toplantı 2 saat sürdü.
2. OTURUM DA SONA ERDİ
İletişim Başkanlığı'nın sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, Başkan Erdoğan'ın kritik diplomasisini sürdürdüğü 4'lü zirvenin verilen aranın ardından devam edeceği belirtilmişti.
Yapılan paylaşımda, "Cumhurbaşkanımız Erdogan, Finlandiya Cumhurbaşkanı Niinistö, İsveç Başbakanı Andersson ve NATO Genel Sekreteri Stoltenberg'in katıldığı dörtlü görüşme verilen aranın ardından devam edecek." denildi.
Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında ortak bildiri imzalandı.
ÜÇLÜ MEMORANDUM İMZALANDI
Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında Finlandiya ve İsveç'in NATO üyelik süreçleri hakkında üçlü memorandum imzalandı.
DÜZENLİ SİYASİ İSTİŞARELAR ANKARA'DA YAPILACAK
Dışişleri Bakanlığı, Türkiye ile İsveç arasında düzenli siyasi istişarelerin yarın Ankara'da yapılacağını açıkladı.
Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, Türkiye ile İsveç arasında düzenli siyasi istişareler, Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Avrupa Birliği Başkanı Büyükelçi Sayın Faruk Kaymakcı ve İsveç Dışişleri Bakanlığı Devlet Sekreteri Büyükelçi Robert Rydberg eşbaşkanlığında 29 Haziran 2022 tarihinde Ankara'da gerçekleştirilecek.
Açıklamada ayrıca, "Siyasi istişareler çerçevesinde, Türkiye-İsveç ikili ilişkilerinin kapsamlı olarak ele alınması, Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri üzerinde durulması ve güncel bölgesel ve uluslararası meseleler hakkında görüş alışverişinde bulunulması öngörülmektedir" ifadeleri yer aldı.
"BİZİ KURU LAF İSTEMİYORUZ, NETİCE İSTİYORUZ"
Erdoğan, 'NATO Devlet ve Hükumet Başkanları Zirvesi'ne katılmak üzere İspanya'ya hareketinden önce Esenboğa Havalimanı'nda düzenlediği basın toplantısında şu ifadeleri kullanmıştı:
"Finlandiya Cumhurbaşkanı öbür taraftan İsveç Başbakanı birlikte bu dörtlü görüşmeyi yapıp hangi noktaya geldiklerini göreceğiz. Biz tabii kuru laf istemiyoruz, biz netice istiyoruz. Artık biz orta sahada top çevirmekten bıktık. Şu an itibarıyla da bunlar laf üretiyorlar, konuşuyorlar, aynı günün akşamı İsveç devlet televizyonunda bakıyorsunuz bu terörist başlarından bir tanesi çıkmış orada söyleşi yapıyor. Bu söyleşide de bize veriyor veriştiriyor. Öbür tarafta ne diyor İsveç yöneticileri; biz şu anda bunları terörist olarak bir taraftan kabul etmiyoruz diyorlar, öbür taraftan Stockholm caddelerinde yürüyüş yapıyorlar, yürüyüşü yaparken İsveç polisinin kontrolü, denetimi bunların üzerinde ve bu şekilde bu yürüyüşler yaptırılıyor."
