İşte büyükelçilerin Osman Kavala skandalının perde arkası: İmzacı elçilerden şaka gibi bahane

Gezi davasından tutuklu Osman Kavala'nın serbest bırakılması için Türkiye'nin içişlerine müdahaleye kalkışan ve bu amaçla skandal bir bildiriye imza atan 10 büyükelçinin geri adım atma sürecinde yaşananlar şöyle:

Avrupalı elçilikler bünyesinde kurulan "İnsan Hakları Savunucuları Dayanışma Ağı" kapsamında faaliyet gösteren diplomatlar, taslak metin oluşturdu. Mutfak çalışmasını Danimarka Büyükelçiliği yaptı, ABD Büyükelçiliği de süreci koordine edince diğer büyükelçilikler de arkasına takıldı. 10 ülkenin daha çok ikinci adamları düzeyinde şekillenen skandal bildiri, AB üyesi olmayan başka büyükelçiliklerle de paylaşıldı. Metni provokatif bulan bazı ülkeler, taraf olmak istemedi. Bazı büyükelçilikler "Gelişmelere göre hareket ederiz" cevabını verirken, kimileri "Bu ifadeler siyasi kriz yaratabilir" diyerek kaygılarını dile getirdi.

SON DERECE CİDDİ
Erdoğan'ın Eskişehir'de büyükelçilerin istenmeyen adam ilan edilmelerine yönelik talimat verdiğini açıklamasının üzerinden yaklaşık 47 saat geçtikten sonra, büyükelçiler geri adım attı. Aradan geçen bu 47 saatte, büyükelçiler ile Dışişleri Bakanlığı arasında yoğun bir diplomatik trafik yaşandı. Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre, Erdoğan'ın açıklaması sonrasında büyükelçiler peş peşe "Erdoğan persona non grata konusunda ciddi mi" diye sordular. Bakanlık, "Son derece ciddi" yanıtını verdi.

Bunun üzerine büyükelçiler yanlış anlaşıldıklarını belirterek, bu konuda bir düzeltme metni hazırlama önerisinde bulundu. Büyükelçiler, bakanlığa düzeltme metnini gönderdi. Metinde, "açıklamayla yanlış anlaşıldıkları, yargı sistemine dair bir kaygı ve eleştiriyi ifade ettikleri" yer aldı. Dışişleri Bakanlığı, metni beğenmedi. Bakanlık, "Bu metin yanlışlığı ortadan kaldırmaz, sorunu çözmez. Sizin Viyana Sözleşmesi'ne bağlılığınızı ifade etmenizi istiyoruz" yanıtını vererek, metni kabul etmedi. Bakanlık, Viyana Sözleşmesi'ne açıktan uyulmasına dair taahhüt verilmesinde ısrar etti.

BU SON ŞANSINIZ!
Büyükelçiler ile diplomatik trafik Kabine toplantısının yapılacağı pazartesi günü sabahına kadar devam etti. Kabine toplantısına saatler kala trafik iyice hızlandı. Dışişleri Bakanlığı ile en son ABD Büyükelçisi temasa geçti. Dışişleri, ABD Büyükelçisi'ni, "açıklamanın kabine toplantısı bitene kadar yapılması" konusunda uyardı. Dışişleri Bakanlığı, "yanlışı düzelteceksiniz düzeltin yoksa kabine toplantısında karar çıkarsa bunun artık hiçbir şekilde geri dönüşü yok" dedi. Kabine toplantısı başladıktan yaklaşık yarım saat sonra, saat 15.30 sularında beklenen açıklama, sosyal medya üzerinden geldi. Erdoğan'ın, Eskişehir'de saat 16.30'da yaptığı açıklamanın üzerinden 47 saat geçtikten sonra, büyükelçiler geri adım atarak, Dışişleri Bakanlığı'nın istediği gibi Viyana Sözleşmesi'ne uymayı bir kez daha teyit ederek, taahhütlerini yenilemiş oldular. Büyükelçilik metin için "Beyaz Saray'dan onay almamız gerek" diyerek süre istedi. Gecikme de bu yüzden yaşandı.

Bundan sonraki süreci ABD Büyükelçiliği üstlendi. Tıpkı 18 Ekim'de olduğu gibi ilk sosyal medya mesajının ABD Büyükelçiliği tarafından paylaşılması, diğerlerinin onu izlemesi benimsendi. Öyle de oldu. ABD'nin "ABD; 18 Ekim tarihli açıklamaya ilişkin bazı soruların yöneltilmesi vesilesiyle, Diplomatik İlişkiler Hakkındaki Viyana Sözleşmesi'nin 41. maddesine riayet etmeyi teyit eder" paylaşımını, önce Kanada, sonra da diğer ülkeler sosyal medya hesaplarından tekrar paylaştı. Almanya ve Fransa paylaşıma en son ve ardı ardına katılan iki ülke oldu. Almanya Büyükelçiliği'nin, sabah saatlerinde Almanya Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert'in, Türkiye'yi "Almanya için önemli bir diplomatik partner" olarak tanımlayan ve tansiyonu düşürmeye çalışan açıklamalarının "yeterli" olduğunu düşündüğünü, ancak Ankara'nın "10 ülke başlandı, 10 ülke olarak bitirilmeli" telkini ile biraz gecikmeli de olsa paylaşıma katıldı. Fransa da sürekli temasta olduğu Almanya'nın ardından paylaşımda bulundu. Böylece hiçbir ülke kamuoyu nezdinde boşluk bırakılmaksızın aynı pozisyonda buluşturuldu.